Mùa bồ kết yêu thương

Đi trên con đường nhỏ, bên những ruộng lúa non xanh mướt, tôi có cảm giác thật yên bình bởi làn gió thổi mát rượi, xóa đi bao mệt mỏi xô bồ giữa chốn thị thành. Chợt ngước nhìn sang vệ đường, tôi thấy một đoạn dài hàng cây bồ kết xanh non, có những quả màu xanh xen lẫn quả đã chín màu đen. Kỷ niệm về mái tóc dài đen mượt gội đầu bằng bồ kết với hoa bưởi, về cây bồ kết gia đình mình trồng thuở trước, về bà nội tôi trước đây vẫn hái bồ kết phơi khô để cả nhà gội đầu ùa về trong tôi.

Nhà tôi trước đây ở ngoại thành, cách trung tâm thành phố gần 10 km. Tôi cùng ba em của mình lớn lên bên cánh võng của bà với những lời ru ngọt ngào. Chiếc võng ngày ấy được ba tôi buộc vào hai thân cây bồ kết bên hiên nhà. Ngồi trên võng, nghe tiếng kẽo kẹt đung đưa xen lẫn những câu chuyện cổ tích bà kể luôn mang đến cho chúng tôi một cảm giác thật dễ chịu.
Mùa bồ kết, mỗi sáng, bà tôi dậy rất sớm trẩy quả, để gọn vào một chiếc nong, đặt lên trên giàn mướp phơi nắng thật khô rồi bọc kỹ vào túi nilông to, treo trên gác bếp, dành cho cả nhà gội đầu. Lúc ấy, tóc bà tuy lấm tấm sợi bạc nhưng vẫn rất dày và mượt. Bà bảo tôi, bà thích cháu gái bà sau này cũng để tóc dài và gội đầu bằng bồ kết, như vậy tóc mới đen và mượt. Nghe bà kể lại thì hai cây bồ kết là của cụ thân sinh bà trồng, ngày trước không có nhiều dầu gội đầu như bây giờ, nên hai cây bồ kết nhà tôi cung cấp cho cả xóm dùng. Tôi nhớ, mỗi lần chúng tôi gội đầu, bà lại cẩn thận lấy quả bồ kết cho vào bếp, ủ vào trong than hồng, lật thật nhanh rồi bỏ ra. Bồ kết nướng khéo sẽ có mùi thơm dịu, không bị cháy và khét. Sau đó, bà bọc cẩn thận vào một chiếc khăn, lấy chày giã cho bồ kết dập nhỏ, rồi thả trong chậu nước nóng cho bồ kết lan màu khắp chậu thành một thứ nước màu nâu, có mùi thơm nhẹ. Những ngày trời nắng, bà thả túi bồ kết đã giã vào thau nước phơi giữa sân. Chúng tôi đứa nào cũng thích được những ngón tay mềm của bà luồn vào kẽ tóc và gãi, thằng cu Bi em tôi thì cứ đòi bà bế gội đầu cho không muốn rời bà nửa bước.
Thấm thoát thoi đưa, bà tôi đã bước sang tuổi 75, sức khỏe bà không được như trước đây nhưng sở thích gội đầu bằng bồ kết và nằm võng dưới gốc cây vẫn còn nguyên vẹn. Lúc đó, theo quy hoạch của Thành phố, xã tôi được chọn để mở khu công nghiệp trọng điểm của tỉnh. Diện tích đất của gia đình tôi có một phần nằm trong diện yêu cầu giải phóng mặt bằng, phần cắt cho Dự án chạy ngang qua hai cây bồ kết nhà tôi. Ngày chặt hai cây bồ kết, bà tôi lặng người, tôi thấy trong đôi mắt đầy vết chân chim của bà những giọt nước mắt long lanh, có cả niềm xót xa, luyến tiếc.
Bà tôi giờ đã là người thiên cổ, những quả bồ kết bà để lại, mẹ tôi vẫn trân trọng cất trong tủ. Chúng tôi những đứa cháu của bà giờ đều đã khôn lớn và trưởng thành. Thời gian cùng với nhịp quay hối hả của cuộc sống hiện đại nên những chai dầu gội công nghiệp tiện lợi là lựa chọn hàng đầu của chúng tôi.
Dù chúng tôi bây giờ có đi công tác xa, mua về những chai dầu gội to tặng mẹ, mẹ vẫn từ chối và gội đầu bằng bồ kết. Mẹ bảo mẹ không quen gội dầu gội đầu công nghiệp nhiều hóa chất nên thấy xơ và rụng nhiều tóc. Mẹ lạc hậu rồi, chỉ thích gội đầu bằng bồ kết thôi.
Đi qua những mùa bồ kết, tôi thêm yêu quê hương mình. Mùa bồ kết nhắc nhở chúng tôi về quá khứ tuổi thơ ngọt ngào, êm đềm bên gia đình, để chúng tôi biết yêu và trân trọng hơn những gì gắn bó thân thuộc với mình. Và tôi thầm ước ao được một lần quay trở lại ngày xưa, để lại được bà bế trong lòng và gội đầu cho bằng những quả bồ kết thơm hương đồng quê...