Mùa Sen

Tháng 6. Sen nở rộ tưng bừng. Hương thơm mát bay khắp xóm. Nhiều hôm đi làm về, từ xa đã thấy mùi sen nồng nàn theo gió tràn ngập không gian. Cái ao làng, cái hồ đầu xóm, những con mương dài trồng đầy sen, xanh biếc lá và rực hồng hoa. Nó nhớ những đêm trăng sáng, bọn choai choai trong làng thường kéo nhau ra bờ hồ sen ngồi đàn hát xôn xao, vui lắm. Bọn trẻ thì chạy vòng quanh, đến khi cuối vụ, các “bát sen” (đài sen) đã già, hạt ăn giòn và béo ngậy, là lúc chúng hay chơi trò đi bẻ trộm sen. Những lúc ấy, người canh ao sen sẽ phải đi tuần liên tục. Khi sen tàn là mùa Thu rộ vàng cúc nở, rồi mùa Đông ao hồ lặng te nước trong veo lạnh lẽo. Vào lúc cuối Xuân, những đọt sen bắt đầu đâm chồi, bọn trẻ hay lặn xuống mò ngó sen mang lên rửa sạch đất bùn rồi ăn vừa giòn vừa ngọt lịm. Củ sen thì mang lên cạo sạch, bổ ra miếng nhỏ cho vào hầm với chim bồ câu, hoặc ninh với xương ăn rất ngon. Lá sen thường tàn úa khi hết mùa, nhưng ở quê nó, có nghề nấu cao lá sen, nên cứ bắt đầu thu hoạch bát sen xong thì cũng là lúc lá sen được cắt mang về để nấu cao.

U nó là thành viên trong đội nấu cao của làng. Ở xóm, ngoài u nó còn có bà Hệ, bà Sáng, bà Hận, bà Bình. Cứ mỗi chiều, khi việc nhà đã xong xuôi, u lại dắt nó quẩy tòong teeng đôi quang gánh xuống sân kho hợp tác để nấu cao. Cái sân kho rộng mênh mông, lát gạch chỉ. Mông bên là đường làng hai bên toàn cây xà cừ cổ thụ. Một bên là dãy nhà kho khoảng chục gian, hai bên sân kho là khoảng không nhìn ra cánh đồng bao la bát ngát. Không phải mùa nấu cao sen, nó cũng thỉnh thoảng xuống sân kho hợp tác. Lúc thì theo anh Sáu xuống nhận rơm, khi lại cùng thày xuống để đập lúa. Hồi đó chưa khoán 10 nên làng vẫn làm việc theo kiểu hợp tác xã, việc gì cũng làm chung rồi chia phần theo công điểm. Cứ sáng sáng, bà Nguyên lại ra cổng gõ cái kẻng treo ở bụi tre bờ rào nhà bà. Cái kẻng đó là vỏ quả bom rất to, dài khum khum như quả muỗm. Mỗi lần đánh, bà Nguyên cầm cái thanh sắt dài bằng nửa cái cán cuốc, đánh vào thân kẻng nghe “beng beng beng” rất to, không ai là không nghe thấy. Cứ kẻng xong thì bà con trong xóm tụ tập ở cổng nhà bà Nguyên để “xin công” từ anh Đội trưởng đội sản xuất. Nó nhớ mỗi lần hận công xong thì nó chạy le te về bảo với thày u để lát sau họ đi làm.
Những đêm hè theo mẹ đi nấu cao sen rất nhiều kỷ niệm, nhưng vụ thằng San “mất tích” nó nhớ đến tận bây giờ.
Đó là một đêm hè trăng thanh gió mát. Sân kho hợp tác rất đông người, đa phần là lũ trẻ. Nó với bọn thằng San chơi trò trốn tìm. Thằng San là con cô Nở, cùng xóm. Vợ chồng cô Nở sinh được 4 người con, mỗi San là trai, lại là út nên được chiều chuộng. Trong làng có cỗ, bao giờ cô chú cũng cho thằng San đi theo, vì thế lũ trẻ hay trên San là “thằng Mõ” (tức là tham ăn). San được cái hiền lành và lễ phép, học giỏi và hát rất hay. Tuy nhà nghèo, nhưng vì là “con một” được chiều nên hắn rất cao to. Mỗi lần vật nhau với đám lau nhau trong xóm, nó toàn về nhất. Cô Nở hay khoe với u nó rằng, ôi thằng San nhà em dễ ăn dễ ngủ như lợn, nên lúc nào cũng béo trục béo tròn.
Hôm đó sen nhiều nên các bà các cô nấu muộn. Khi trăng đã lên cao, đêm về khuya, bọn trẻ rút dần. Nó cùng đám bạn cũng không chơi trò trốn tìm nữa, mấy đứa bèn vào nhà kho, rúc vào những đống lá sen cao ngất, thơm ngát để tìm xem có sót cái bát sen nào không. Chỉ nhốn nháo lúc đầu, về sau thì im lặng. Nó tìm được một cái bát sen nhàu nát nhưng vẫn còn hạt, reo ầm ĩ khiến cả đám nhao nhao chạy đến giằng nhau. Ăn xong, lũ trẻ lại chạy ra sân kho lúc đó đã vắng người, tiếp tục chơi trò đuổi bắt. Khi trăng lên đỉnh đầu, các bà các cô “dấm” bếp rồi lục tục đóng cửa kho ra về. Nó đang giúp u soạn lại quang gánh thì thấy cô Nở gọi to: San ơi, San! Nó nhớn nhác tìm, không thấy thằng San đâu. Bọn trẻ lúc đó cũng ớ ra, nhìn nhau. Thằng San đâu nhỉ, đứa nào cũng tự hỏi thế. Cô Nở bắt đầu không giữ được bình tĩnh, giọng run run: Thế thằng San không chơi với các cháu à? Dạ có ạ, nãy còn chơi trốn tìm với chúng cháu mà. Chúng nó nhau nhao. Cô Nở quay lại nhà kho gọi váng lên. Mọi thứ vẫn rơi vào im lặng. Các bà các cô bắt đầu cuống theo cô Nở, chạy toé loe khắp nơi gọi ầm ĩ. Bà Hận nhanh nhảu chạy ra sau nhà kho có một dãy “thùng đấu” đầy nước. Hay là nó ngã xuống đây? Nói rồi bà nhảy ùm xuống nước mò mẫm. Cô Ly, cô Chiến, chị Sâm cũng nhảy ùm xuống mò theo. Các bà còn lại thì chạy vào xóm gọi rầm rĩ khiến cả xóm náo động. Bà Nguyên kêu lên, ối dân làng ơi thằng San nhà Nở mất tích rồi. Mọi người bắt đầu túa ra. Cánh đàn ông thì nhảy hết xuống những con mương quanh sân kho để mò. Bố thằng San cũng từ nhà hộc tốc chạy xuống, cuống quýt hỏi han rồi cũng nhảy ùm xuống nước rồi lại trèo lên bờ chạy tứ tung gọi tên thằng San. Trong làng mấy năm nay đều có người chết đuối. Khi thì do tắm sông, lúc thì là đi mò cua ngoài ao bị chuột rút. Có thằng Đần 3 tuổi nhà bà Cải cạnh bờ ao làng, hai ông cháu ở nhà trông nhau, chỉ một thoáng ông khề khà rít điếu thuốc lào với lão nông hàng xóm mà thằng cu Đần rơi tõm xuống ao chết sặc nước. Thế nên thằng San “mất tích” trở thành nỗi sợ hãi của dân làng. Xung quanh sân kho là con mương tiêu rất rộng và sâu. Bên cạnh đó là những “thùng đấu” (hồ nước được tạo thành bởi người dân đào đất làm đường) rất to, sâu tới 3,4 mét. Đã thế lại vừa qua trận mưa nên nước đầy tràn. Cô Nở đã không còn sức để tìm kiếm, cô ngồi khóc giữa sân, tiếng gào của cô một lúc đã trở nên khản đặc. Mất độ nửa tiếng tìm kiếm không thấy, mọi người tụ lại giữa sân kho vừa bàn luận, suy đoán, vừa an ủi động viên cô Nở. Trong lúc mọi người đang hoang mang vì không biết tìm thằng San ở đâu. Mọi con ngõ trong làng đã được các thanh niên tìm kiếm không sót một bụi tre, gốc mít. Tuyệt nhiên vắng lặng, chỉ có bóng trăng lồng lộng sáng. Cả đám người đang lo lắng kèm sự sợ hãi thì bỗng cô Nở nín khóc, vụt đứng dậy, vỗ tay vào trán và nói: Ờ nhỉ, hay là...! Chưa ai kịp hiểu gì, cô đã vụt chạy vào trong kho chứa lá sen. Cả đám đông nháo nhác chạy theo. Kho tối om, cô Nở vừa gọi “San ơi” vừa nháo nhào bới đống lá sen. Rồi mọi người cũng lao vào bới như cô Nở. Bỗng có tiếng phụ nữ hét lên hốt hoảng “A...đây rồi”. Mọi người nhao về phía tiếng hét, lờ mờ thấy chị Cúc dắt theo thằng San, nó còn lơ ngơ ngái ngủ chẳng hiểu chuyện gì. Cô Nở lao đến ôm chầm lấy thằng San, khóc nức nở và chưởi: Tiên sư bố mày, làm u tưởng ngã xuống thùng đấu chết mất ngáp rồi chứ”.
Hoá ra, sau khi cùng bọn trẻ chơi trốn tìm, thằng San bỗng vớ được một cái bát sen còn nguyên vẹn. Không muốn để bọn trẻ biết, nó chui vào đống lá sen tít trong cùng và bóc ăn một mình. Xong thì lăn ra ngủ quên lúc nào không biết. Lá sen ngát thơm, lại vừa chạy nhảy thấm mệt nên cu chàng làm một giấc say sưa, báo hại cả làng cả tổng được một phen náo loạn.
Nửa đêm, mọi người đã về vãn. Nó lại rảo bước theo u cặm cụi gánh lá sen úa về nhà. Đi trên con đường hai bên là cánh đồng rộng mênh mông, gió mơn man, trăng khuya vằng vặc. Mùi hương sen còn quyện trong tóc, theo gió dập dềnh bay.