Nâng cao chất lượng hành nghề Y, Dược ngoài công lập

Bên cạnh nhiều đóng góp tích cực, công tác hành nghề y, dược ngoài công lập vẫn tồn tại những hạn chế như: Tuân thủ chưa đầy đủ các quy định pháp luật, chất lượng dịch vụ chưa đồng đều, tình trạng vi phạm quy định về hành nghề vẫn diễn ra ở một số cơ sở… Nâng cao chất lượng công tác hành nghề Y, Dược ngoài công lập là yêu cầu cấp thiết bảo đảm an toàn cho người bệnh, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và thúc đẩy phát triển bền vững của hệ thống y tế tư nhân.
Toàn tỉnh hiện có 462 cơ sở hành nghề y ngoài công lập được cấp phép hoạt động khám, chữa bệnh, bao gồm: 6 bệnh viện (4 bệnh viện đa khoa, 2 bệnh viện chuyên khoa), 34 phòng khám đa khoa, 308 phòng khám chuyên khoa và 114 cơ sở dịch vụ y tế khác. Lĩnh vực Dược, tính đến cuối năm 2024, toàn tỉnh có 1.338 cơ sở sản xuất, kinh doanh thuốc, mỹ phẩm, trang thiết bị y tế (TBYT), trong đó: 10 cơ sở sản xuất thuốc, 43 cơ sở bán buôn thuốc, nguyên liệu làm thuốc, 25 cơ sở sản xuất mỹ phẩm, 1.009 cơ sở bán lẻ thuốc (346 nhà thuốc, 663 quầy thuốc) và 88 cơ sở công bố đủ điều kiện mua bán TBYT.
Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023 và Nghị định 96/2023/NĐ-CP quy định cơ sở hành nghề y phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về cấp phép, đăng ký hành nghề, khám sức khỏe, bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy, an toàn sinh học, an toàn bức xạ… Tuy nhiên, trên thực tế, việc chấp hành các quy định này còn nhiều hạn chế. Ngoại trừ các cơ sở có hợp đồng khám, chữa bệnh BHYT, rất ít cơ sở thực hiện đầy đủ thủ tục hành chính trong quá trình hoạt động. Nhiều cơ sở hành nghề được cấp Giấy phép hành nghề qua 5 năm nhưng không thực hiện báo cáo các nội dung thay đổi trong quá trình hoạt động. Có đến 155 cơ sở đã được cấp giấy phép hoạt động từ năm 2015 về trước nhưng chưa cập nhật theo quy định hiện hành. Có hiện tượng một số cơ sở lợi dụng kẽ hở của quy định công bố để trốn tránh nghĩa vụ tuân thủ điều kiện hoạt động.
Kết quả kiểm tra trong năm 2024 đối với các cơ sở hành nghề Dược cho thấy vẫn khó khăn trong quản lý chứng chỉ hành nghề Dược, chưa có hệ thống theo dõi chung về cập nhật kiến thức chuyên môn và thiếu hụt nhân lực Dược có trình độ cao tại một số cơ sở khám, chữa bệnh.
Bên cạnh những khó khăn trên, một số quy định pháp luật chưa thực sự đồng bộ và rõ ràng, gây khó khăn trong thực hiện như: Quy định về phạm vi hành nghề của một số chuyên khoa chưa cụ thể, như bác sĩ y học dự phòng, bác sĩ gia đình; điều kiện cấp giấy phép hoạt động chưa được quy định chi tiết trong hồ sơ hành chính, gây khó khăn cho cơ sở và cơ quan quản lý.
Quy định về phòng cháy, chữa cháy đối với phòng khám ngoài công lập cũng được cho là chưa phù hợp, khi áp dụng tiêu chuẩn như bệnh viện dù các cơ sở này không có bệnh nhân nội trú. Quy định kiểm tra, giám sát còn chưa chặt chẽ, thiếu cơ chế hậu kiểm đối với các cơ sở tự công bố điều kiện hoạt động… Trong khi đó, một số cơ sở chưa hiểu rõ và thực hiện đúng quy định pháp luật, đặc biệt là các yêu cầu về an toàn cháy nổ, môi trường...
Để khắc phục, giải quyết những khó khăn, tồn tại, vướng mắc nêu trên cần có những giải pháp đồng bộ từ hoàn thiện chính sách, tăng cường kiểm tra, giám sát, đến ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và hỗ trợ các cơ sở hành nghề nâng cao chất lượng dịch vụ.
Việc tăng cường truyền thông và hướng dẫn pháp luật nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm của người hành nghề trong việc tuân thủ quy định được coi là giải pháp đầu tiên. Rà soát, sửa đổi các quy định chưa phù hợp để tạo hành lang pháp lý rõ ràng, thuận lợi cho cơ sở hành nghề. Đồng bộ hóa các quy định về cấp phép hành nghề với các quy định khác như quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất.
Phát huy vai trò của công nghệ thông tin trong quản lý hành nghề với việc xây dựng cơ sở dữ liệu số hóa về các cơ sở hành nghề y, dược để nâng cao hiệu quả quản lý và đẩy mạnh thủ tục hành chính trực tuyến, giúp các cơ sở hành nghề thuận lợi trong thực hiện các thủ tục pháp lý.
Công tác kiểm tra cần được triển khai định kỳ và đột xuất, xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm để răn đe, công khai danh sách các cơ sở vi phạm nhằm nâng cao tính minh bạch. Chỉ khi các cơ sở hành nghề y, dược hoạt động đúng quy định và bảo đảm chất lượng dịch vụ, người dân mới được hưởng những dịch vụ y tế tốt nhất.