Nâng cao khả năng ứng phó ngộ độc thực phẩm tập thể

Với mục tiêu nâng cao năng lực phòng ngừa, chủ động xử lý ngộ độc thực phẩm (NĐTP) và các bệnh truyền qua thực phẩm, đề cao vai trò, trách nhiệm và hiệu quả công tác phối hợp, đáp ứng, kỹ năng điều tra, xử lý NĐTP cho các cơ quan quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm (ATTP) và các đơn vị tổ chức bếp ăn tập thể, lần đầu tiên chương trình diễn tập xử lý, điều tra NĐTP tập thể quy mô lớn tại khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh vừa được tổ chức với sự tham gia của hàng trăm người. Dù đặt trong tình huống giả định, phản ứng của doanh nghiệp và cơ quan chức năng hết sức khẩn trương, trách nhiệm. Những kinh nghiệm từ cuộc diễn tập là bài học để ứng phó tình huống tương tự trong thực tế một cách khoa học, hiệu quả nhất.

Theo tình huống giả định tại buổi diễn tập, sau bữa ăn trưa của công ty TNHH Khoa học kỹ thuật Goertek Vina ngày N-10-2024, lúc 14h cùng ngày, tại phân xưởng sản xuất có 1 nhân viên biểu hiện đau bụng quằn quại, buồn nôn, nôn được đưa đến phòng Y tế của công ty. Sau đó, có thêm 4 công nhân dấu hiệu tương tự. Liên tiếp sau đó, có thêm nhiều công nhân đau bụng, buồn nôn, nôn, một số có biểu hiện tiêu chảy. Nghi ngờ đây là vụ NĐTP quy mô lớn, rơi vào tình trạng quá tải, phòng Y tế công ty đã thông báo tới lãnh đạo công ty và đề nghị báo cáo Ban Quản lý ATTP tỉnh, ngành Y tế cử lực lượng hỗ trợ cấp cứu.
Trong vòng 10 phút sau khi nhận được lệnh điều động từ Sở Y tế, đội ngũ y, bác sĩ cùng xe cấp cứu của Trung tâm Y tế thị xã Quế Võ đã có mặt tại hiện trường để triển khai nhiệm vụ. Do số bệnh nhân NĐTP tăng cao, Trung tâm Y tế thị xã nhanh chóng triển khai khu vực khám dã chiến để tiếp nhận, sơ cấp cứu, khám sàng lọc. Đội cấp cứu khẩn trương khám sàng lọc, phân loại bệnh nhân để kịp thời xử lý, phối hợp với Y tế công ty tiến hành chăm sóc bệnh nhân bị ngộ độc. Sau khi nhận được chỉ đạo của lãnh đạo Ban Quản lý ATTP, Đội phản ứng nhanh điều tra NĐTP nhanh chóng đến hiện trường để ghi nhận tình hình và tiến hành điều tra, xử lý vụ việc.
Làm việc tại khoa Hồi sức cấp cứu - Gây mê - Thận nhân tạo, Trung tâm Y tế thị xã Quế Võ, việc gặp các trường hợp NĐTP đơn lẻ với bác sĩ Nguyễn Tuấn Minh khá thường xuyên, tuy nhiên hiếm khi gặp vụ NĐTP tập thể với quy mô lớn như buổi diễn tập. Bác sĩ Minh cho biết: “Với việc được tham gia vào quá trình diễn tập, chúng tôi đã xây dựng sẵn được quy trình ứng biến với ngộ độc hàng loạt. Yêu cầu đối với những trường hợp tương tự là phải bình tĩnh để xử lý nhanh nhẹn, khoa học và chắc chắn, buổi diễn tập đã giúp chúng tôi được rèn luyện, tập dượt về phương thức triển khai, phối hợp nếu trên thực tế xảy ra vụ NĐTP quy mô lớn”.

Cán bộ Ban Quản lý ATTP tỉnh thực hiện biện pháp nghiệp vụ điều tra vụ ngộ độc thực phẩm trong chương trình diễn tập.

Công ty TNHH Khoa học kỹ thuật Goertek Vina có 10 bếp ăn đang hoạt động với 6 nhà cung cấp, mỗi ngày cung cấp 40 nghìn suất ăn cho công nhân viên, chia làm 4 ca. Nhằm bảo đảm ATTP cho số lượng suất ăn lớn như vậy, công ty thực hiện nhiều giải pháp, trong đó có việc yêu cầu chặt chẽ đối với các đơn vị cung cấp thực phẩm. Bà Đinh Thị Đào, Trưởng bộ phận Quản lý nhà ăn, Tổ trưởng Tổ An toàn vệ sinh phòng dịch của Công ty cho biết: Đối với tất cả các nhà cung cấp thực phẩm, công ty yêu cầu có năng lực đáp ứng tốt với đầy đủ thủ tục hành chính liên quan. Song song, công ty quản lý chặt chẽ nguồn nguyên liệu đầu vào. Bên cạnh đó, tại đơn vị có phòng thí nghiệm riêng có thể thực hiện xét nghiệm một số yếu tố để bảo đảm nguồn thực phẩm sử dụng là an toàn, như bộ kit-test về foocmon, thuốc trừ sâu, dư lượng dầu mỡ trên khay ăn… “Với một đơn vị duy trì lượng suất ăn như vậy, buổi diễn tập giúp chúng tôi hình dung, nắm rõ quy trình xử trí khi NĐTP xảy ra và sau này nếu xảy ra tình huống NĐTP hàng loạt, chúng tôi biết cần phải xử lý theo các bước như thế nào” - bà Đào nói.
Là đại diện cho một trong số hơn 80 doanh nghiệp có tổ chức bếp ăn tập thể và chế biến suất ăn sẵn trên địa bàn tỉnh dự buổi diễn tập, anh Nguyễn Long Hùng, Công ty Cổ phần Cung cấp thực phẩm Hoàng Nhật Minh (Hà Nội) cho biết: “Gia nhập thị trường thực phẩm ở Bắc Ninh từ 2008, hiện công ty đang cung cấp tổng số khoảng 15 nghìn suất ăn mỗi ngày cho các công ty, nhà máy trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Tôi từng tham gia tập huấn, diễn tập nhưng ở quy mô nhỏ. Với quy mô lớn hàng trăm người tham gia, buổi diễn tập này đặc biệt bổ ích, giúp các doanh nghiệp sản xuất, chế biến, kinh doanh trong lĩnh vực thực phẩm hiểu mức độ nghiêm trọng của các vụ NĐTP đến hoạt động kinh doanh cũng như cách thức xử lý tình huống khi xảy ra sự cố về thực phẩm”.
Bắc Ninh là một trong những địa phương có quy mô sản xuất công nghiệp đứng đầu cả nước với hàng chục khu, cụm công nghiệp tập trung, thu hút hơn 400 nghìn công nhân, người lao động trong và ngoài nước đến làm việc. Hiện nay, có gần 550 doanh nghiệp tổ chức bếp ăn tập thể, dịch vụ chế biến suất ăn sẵn cung cấp cho công nhân, người lao động trong các khu, cụm công nghiệp. Bên cạnh đó là 467 bếp ăn, căng - tin trường học, bệnh viện… nên số lượng người sử dụng suất ăn hằng ngày là rất lớn.
Thống kê trong vòng 6 năm trở lại đây, trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh có 10 vụ NĐTP thì 6 vụ ngộ độc tập thể trong khu công nghiệp, trong đó chỉ có 1 vụ trên 30 người mắc. Ông Nguyễn Vinh Thanh, Trưởng Ban Quản lý ATTP tỉnh nhấn mạnh, mặc dù công tác bảo đảm ATTP, phòng, chống NĐTP thời gian qua đạt được nhiều kết quả tích cực, việc bảo đảm ATTP tại các bếp ăn tập thể với số lượng suất ăn lớn luôn là thách thức đối với lực lượng quản lý ATTP trên địa bàn toàn tỉnh bởi nếu không kiểm soát tốt việc bảo đảm các điều kiện ATTP tại bếp ăn tập thể thì NĐTP có nguy cơ xảy ra bất cứ khi nào, gây ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đồng thời ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế, an sinh xã hội và trật tự an toàn xã hội của tỉnh.
Thực tế chương trình diễn tập đã đạt được các mục tiêu đề ra, bao gồm: Mô hình hóa tổ chức chỉ đạo, phối hợp triển khai xử lý, điều tra vụ NĐTP nhiều người mắc tại bếp ăn tập thể; chuẩn hóa thực hành quy trình phối hợp của các cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan trong việc triển khai xử lý, điều tra NĐTP tập thể, bảo đảm khắc phục nhanh chóng, kịp thời, hạn chế tối đa hậu quả các vụ NĐTP gây ra.