Nâng cao năng suất và chất lượng lúa nước

Tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa, chúng ta vẫn kế thừa và phát huy truyền thống nghề lúa nước hàng nghìn năm lịch sử. Từ nền văn minh lúa nước, mà tiêu biểu là nền văn minh sông Hồng đã tạo ra sức mạnh cho những thế hệ nối tiếp nhau, đổ mồ hôi, nước mắt và xương máu để dựng nước và giữ nước. Chủ trương lớn của Đảng đầu tiên để phát triển nông nghiệp và nông thôn vẫn là đẩy mạnh thâm canh lúa, từng bước hình thành các vùng sản xuất tập trung lúa năng suất, chất lượng cao. Vì nông nghiệp không chỉ phục vụ nhu cầu lương thực mà còn bảo đảm bền vững môi trường và có vai trò giữ ổn định cơ cấu xã hội sống còn trong những vùng nông thôn.

Những năm qua các cấp, các ngành và cơ sở tỉnh Bắc Ninh đã tập trung chỉ đạo sản xuất vụ lúa mùa, lúa xuân, với tinh thần, cấy hết diện tích, đạt năng suất và hiệu quả.

Năm 2008, vụ mùa gieo cấy được trên 38 nghìn ha, năng suất bình quân đạt 52 tạ/ha, sản lượng gần 199 nghìn tấn. Do mưa to cuối vụ mùa đã làm ngập úng hàng nghìn ha lúa mùa, nên năng suất giảm 1,1 tạ/ha, sản lượng thóc giảm 9,5 nghìn tấn so với vụ trước.

Vụ xuân năm 2008 gặp khá nhiều khó khăn, thiếu nước đổ ải, rét đậm rét hại kéo dài gần hết tháng hai dương lịch. Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã có nhiều biện pháp chỉ đạo kịp thời, tận dụng nguồn nước bơm đổ ải, hỗ trợ nông dân giá giống lúa, mua nilong che phủ mạ xuân muộn. Điều đáng chú ý nông dân trong tỉnh đã chuyển cơ bản lúa xuân sớm, xuân trung sang gieo cấy xuân muộn với cơ cấu giống tương đối hợp lý, chất lượng giống tốt hơn vụ trước. Tăng lúa lai, giống nguyên chủng, giống thuần, giống xác nhận có năng suất và chất lượng cao. Từ sau cấy đến khi thu hoạch thời tiết diễn biến thuận lợi, trời ấm, mưa đều đủ nước cho cấy lúa sinh trưởng. Thời gian các trà lúa xuân muộn trỗ bông phơi màu, nhiệt độ mát tạo điều kiện rất thuận lợi cho quá trình thụ phấn, làm mẩy hạt. Năng suất lúa xuân đạt 63,4 tạ/ha, tăng 9,3 tạ/ha so với vụ xuân trước. Năng suất lúa xuân muộn đạt cao hơn so với nhiều năm. Sản lượng lúa xuân đạt trên 240 nghìn tấn, tăng trên 35 nghìn tấn thóc.

Bắc Ninh năm 2008 lúa nước gieo cấy được 76.219 ha, năng suất lúa bình quân đạt 57,8 tạ/ha, tăng 4,2 tạ/ha. Sản lượng thóc được hơn 440 nghìn tấn, tăng trên 19 nghìn tấn, năm đạt sản lượng cao nhất trong nhiều năm qua.

Từ kết quả sản xuất vụ lúa mùa và lúa xuân năm 2008 cho chúng ta nhiều bài học quý. Trước hết là cấp ủy, chính quyền, ngành nông nghiệp các cấp phải chỉ đạo cụ thể, sâu sát, kịp thời, tập trung, quyết liệt, tích cực hỗ trợ giúp đỡ nông dân giải quyết những khó khăn về nước đổ ải, giống tốt, vốn kỹ thuật phục vụ sản xuất. Điều đặc biệt quan trọng là phải chuyển mùa vụ sản xuất cho khoa học và có hiệu quả. Vụ lúa mùa, phải chuyển cơ bản sang gieo cấy lúa mùa sớm và lúa mùa trung, hạn chế đến mức tối thiểu gieo cấy lúa mùa muộn vì gieo cấy lúa mùa muộn, cuối vụ thường mưa to, hay bị ngập úng. Thời gian sinh trưởng của cây lúa quá ngắn, năng suất thấp, hiệu quả kém. Vụ lúa xuân, chuyển toàn bộ lúa xuân sớm, lúa xuân trung sang gieo cấy lúa xuân muộn bằng mạ non gieo dầy xúc, hoặc gieo thẳng. Chuyển sang gieo cấy lúa xuân muộn, hoàn toàn chủ động về thời vụ, ấm lên mới gieo cấy, tiết kiệm được chi phí giống, vốn và công sức. Những năm gần đây chủ yếu gieo cấy lúa xuân muộn đều cho năng suất cao. Không kém phần quan trọng, là phải có giống tốt, cơ cấu giống hợp lý, chủ yếu là giống thuần, giống nguyên chủng, giống xác nhận có tỷ lệ gieo cấy cao, kiên quyết không gieo cấy giống lúa gieo cấy nhiều năm đã thoái hóa.

Vụ lúa xuân năm nay, cũng không ít khó khăn, đầu vụ đã thiếu nguồn nước đổ ải, rét đậm, có rét hại, một bộ phận nông dân nghèo thiếu giống gieo cấy. Thời vụ đã đến, thời tiết đã ấm, mạ xuân nhiều trà đã và đang đến tuổi cấy lúa. Đặt ra cấp ủy, chính quyền ngành nông nghiệp từ tỉnh đến cơ sở khẩn trương tạo nguồn nước bơm đổ ải, làm đất kỹ, cấy lúa, gieo thẳng kịp thời vụ lúa xuân. Giúp đỡ hỗ trợ nông dân khó khăn, giống, vốn gieo cấy hết diện tích; đồng thời tận dụng diện tích gieo cấy lúa xuân để đạt và vượt kế hoạch diện tích lúa xuân năm 2009.

Đức Tâm