Nhận rõ trách nhiệm lớn lao trước lịch sử và dân tộc, quyết tâm tiếp tục xây dựng quê hương, đất nước ngày càng phát triển phồn vinh, hạnh phúc, xứng đáng với công lao và sự nghiệp vẻ vang mà đức vua Lý Thái Tổ trao truyền (*)

(Lược trích phát biểu của đồng chí Vương Quốc Tuấn, Uỷ viên Dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh tại Lễ kỷ niệm 1015 năm ngày Đức vua Lý Thái Tổ - (Lý Công Uẩn) đăng quang và đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt Đình Đình Bảng, di tích quốc gia Nhà Lưu niệm đồng chí cố Chủ tịch Quốc hội Lê Quang Đạo; Quyết định công nhận Bảo vật quốc gia ấn vàng “Hoàng đế chi bảo”)

Hôm nay, trên quê hương Từ Sơn giàu truyền thống lịch sử, văn hiến, cách mạng và anh hùng; tỉnh Bắc Ninh trọng thể tổ chức Lễ kỷ niệm 1015 năm ngày Đức vua Lý Thái Tổ - (Lý Công Uẩn) đăng quang [15/3/Canh Tuất (1010) - 15/3/Ất Tỵ (2025)] và đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt Đình Đình Bảng, di tích quốc gia Nhà Lưu niệm đồng chí cố Chủ tịch Quốc hội Lê Quang Đạo; Quyết định công nhận Bảo vật quốc gia ấn vàng “Hoàng đế chi bảo”.

Sự kiện nhằm tôn vinh, tưởng nhớ và tri ân Đức vua Lý Thái Tổ - vị vua sáng lập vương triều nhà Lý, người có công lao vĩ đại trong việc dời đô từ Hoa Lư về Thăng Long năm 1010. Bên cạnh đó, chúng ta cũng vinh dự và tự hào được đón nhận bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt; di tích quốc gia và Bảo vật quốc gia.

Đây là một sự kiện văn hóa, lịch sử và du lịch quan trọng của tỉnh Bắc Ninh, cũng là thương hiệu lễ hội đặc sắc của địa phương, nhằm quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Bắc Ninh nói chung, Từ Sơn nói riêng, thúc đẩy hoạt động giao lưu văn hóa, phát huy giá trị di sản văn hóa trong phát triển kinh tế - xã hội.

Thay mặt, Tỉnh ủy - HĐND - UBND - Ủy ban MTTQ và Đoàn ĐBQH tỉnh, tôi nhiệt liệt chào mừng và trân trọng cảm ơn đồng chí Trần Thanh Mẫn, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam; các đồng chí Ủy viên BCH Trung ương Đảng, nguyên Uỷ viên BCH Trung ương Đảng; lãnh đạo các Ban, Bộ, Ngành Trung ương; lãnh đạo các tỉnh, thành phố bạn, các quý vị đại biểu, khách quý, cùng toàn thể Nhân dân và du khách thập phương lời chúc mừng tốt đẹp nhất!

Bắc Ninh - Kinh Bắc là vùng đất cổ giàu truyền thống lịch sử, có nền văn hóa, văn hiến lâu đời, phong phú và độc đáo, là cái nôi của người Việt Cổ; là nơi thờ Thuỷ tổ Việt Nam - Kinh Dương Vương; có thành cổ Luy Lâu là nơi hình thành cư dân đô thị đầu tiên tại Việt Nam, là trung tâm văn hoá - tôn giáo cổ xưa nhất nước ta; nơi truyền bá Phật giáo vào Việt Nam đầu tiên; có trường dạy chữ và văn hoá Hán sớm nhất nước ta; nơi phát tích Vương triều Lý - triều đại khai mở và xây dựng nền văn minh Đại Việt; nơi có nhiều vị đại khoa nhất cả nước, đặc biệt có 16/46 vị Trạng nguyên (chiếm 1/3 cả nước). Lịch sử hào hùng và truyền thống văn hoá lâu đời ấy chính là nguồn lực nội sinh to lớn, là nền tảng tinh thần quý báu để Bắc Ninh hôm nay vững vàng trên hành trình phát triển nhanh, toàn diện, bền vững.

Trong đó, Từ Sơn là vùng đất đặc biệt trong tiến trình phát triển văn hóa, lịch sử của dân tộc. Với vị trí trung tâm của vùng đồng bằng Sông Hồng, có thế đất cao thoáng, là phên dậu phía Đông Bắc của kinh thành Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội, nơi có những đặc trưng văn hóa nổi trội so với các địa phương khác. Từ Sơn một địa bàn có vị trí đặc biệt, là địa phương có nền kinh tế, văn hóa phát triển rực rỡ, nơi sản sinh ra nhiều nhà khoa bảng tài danh trên các lĩnh vực, thời nào cũng có những nhân vật hào kiệt, tiêu biểu hết mình cống hiến cho quê hương, đất nước.

Thời cận hiện đại, Từ Sơn cũng là nơi cách mạng và kháng chiến tiêu biểu. Đó là cơ sở an toàn khu của Trung ương Đảng, nơi qua lại hoạt động của nhiều đồng chí lãnh đạo Trung ương, đặc biệt là nơi ra đời bản Chỉ thị lịch sử “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”, nơi đây cũng đã sản sinh, nuôi dưỡng những người con ưu tú, những chiến sĩ cộng sản lỗi lạc, đóng góp quan trọng cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc như các đồng chí: Nguyễn Văn Cừ, Ngô Gia Tự, Lê Quang Đạo... Lịch sử, truyền thống, chiều sâu của nền tảng văn hóa cùng những phẩm chất đặc trưng con người Từ Sơn - Bắc Ninh đã góp phần làm rạng rỡ những trang sử vàng của dân tộc.

Hiện nay, thành phố Từ Sơn là cửa ngõ của tỉnh Bắc Ninh và là trung tâm thứ hai về kinh tế, văn hóa, giáo dục, dịch vụ của tỉnh; đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của vùng. Từ Sơn là địa bàn quan trọng kết nối tỉnh Bắc Ninh với vùng Thủ đô Hà Nội, nằm trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, có môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi. Bên cạnh đó, thành phố Từ Sơn còn là đô thị nằm trên hành lang kinh tế lớn thông qua những tuyến giao thông huyết mạch quan trọng, kết nối các tỉnh, các đô thị, các trung tâm phát triển kinh tế lớn của cả nước với nhiều khu công nghiệp đồng bộ, hiện đại. Đồng thời, Từ Sơn cũng nổi tiếng với nhiều làng nghề: gỗ Đồng Kỵ, rèn sắt Đa Hội, chạm khắc gỗ Phù Khê, bánh phu thê Đình Bảng…

Lý Thái Tổ (húy là Công Uẩn) sinh năm Giáp Tuất 974 tại chùa Cổ Pháp (tức chùa Ứng Tâm) thuộc phường Đình Bảng, thành phố Từ Sơn ngày nay.

Từ nhỏ, Lý Công Uẩn sớm bộc lộ tư chất thông minh, tuấn tú, khảng khái và có sức khỏe phi thường. Năm 20 tuổi, làm quan triều Tiền Lê, giữ chức Tả thân vệ điện tiền chỉ huy sứ. Sau khi vua Lê Long Đĩnh qua đời, triều thần nhất loạt suy tôn Lý Công Uẩn, lập làm Thiên tử. Ngày Rằm tháng Ba năm Canh Tuất 1010, vào chính ngọ đắc tâm linh, Lý Công Uẩn chính thức làm lễ đăng quang ngôi vị Hoàng đế, đặt niên hiệu Thuận Thiên.

Việc Lý Thái Tổ đăng quang và sau đó ban chiếu dời đô từ Hoa Lư về thành Đại La, đặt tên kinh đô mới là Thăng Long không chỉ mang ý nghĩa địa - chính trị chiến lược, mà còn thể hiện tầm nhìn xa trông rộng và bản lĩnh kiệt xuất của một bậc minh quân. Vị vua khởi thủy triều Lý còn ban hành nhiều kế sách phát triển kinh tế, mở rộng bang giao đối ngoại, xây dựng nên một vương triều thịnh trị suốt 216 năm và trải qua 9 đời vua. Vương triều Lý không những được đánh giá là một vương triều “thuần từ” nhất, mà còn là một triều đại có công nhất trong lịch sử dân tộc.

Thật tự hào trên quê hương Bắc Ninh đã sản sinh ra một bậc vĩ nhân lịch sử - Đức vua anh minh Lý Thái Tổ, người đặt nền móng cho nền độc lập tự chủ và phát triển văn hóa rực rỡ của nước ta. Được thừa hưởng giá trị, nền tảng của cha ông để lại, chúng ta càng nhận rõ trách nhiệm lớn lao trước lịch sử và dân tộc, quyết tâm tiếp tục xây dựng quê hương, đất nước ngày càng phát triển phồn vinh, hạnh phúc, xứng đáng với công lao và sự nghiệp vẻ vang mà đức vua Lý Thái Tổ trao truyền lại cho chúng ta.

Trong niềm vinh dự, tự hào hôm nay, tỉnh Bắc Ninh được đón nhận 3 giá trị di sản vô cùng đặc biệt:

Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt đối với Đình Đình Bảng - một công trình kiến trúc tiêu biểu bậc nhất vùng Kinh Bắc, không chỉ mang giá trị lịch sử - văn hóa - kiến trúc, mà còn là biểu tượng của tinh thần cộng đồng, niềm tự hào của người dân Từ Sơn nói riêng, Bắc Ninh nói chung.

Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đối với Nhà lưu niệm đồng chí Lê Quang Đạo - người con ưu tú của quê hương Đình Bảng, nhà lãnh đạo mẫu mực, Chủ tịch Quốc hội đầu tiên của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam - người đã để lại nhiều dấu ấn trong quá trình xây dựng và bảo vệ đất nước. Và đây sẽ là là nơi giáo dục lý tưởng, truyền thống yêu nước và cách mạng.

Quyết định công nhận Bảo vật quốc gia đối với ấn vàng “Hoàng đế chi bảo” - một cổ vật đặc biệt, biểu tượng của quyền lực và minh chứng cho một giai đoạn lịch sử quan trọng của Việt Nam, đánh dấu mốc quan trọng cho sự chuyển giao từ chế độ quân chủ hơn nghìn năm sang nền dân chủ của nhân dân Việt Nam - nhà nước Việt Nam - Dân chủ cộng hòa, tiền thân của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thời đại Hồ Chí Minh, đồng thời đó là giá trị nghệ thuật đặc sắc.

Đây không chỉ là vinh dự lớn lao đối với tỉnh Bắc Ninh, mà còn là niềm tự hào của toàn thể Nhân dân cả nước. Những giá trị di sản này khẳng định vai trò và vị thế đặc biệt của Bắc Ninh trong lịch sử hình thành và phát triển đất nước, đồng thời đặt ra trách nhiệm to lớn cho chúng ta trong công tác bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa gắn với phát triển bền vững.

Các di sản này cũng là bằng chứng sống động, phản ánh giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật của Việt Nam, góp phần làm phong phú thêm kho tàng di sản văn hóa quý báu của dân tộc và có vai trò quan trọng trong việc giáo dục truyền thống, bảo tồn bản sắc văn hóa cho các thế hệ hôm nay và mai sau.

Với ý nghĩa lớn lao đó, thay mặt Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ và Đoàn ĐBQH tỉnh, tôi xin trân trọng tuyên bố khai mạc Lễ kỷ niệm 1015 năm ngày Đức vua Lý Thái Tổ (Lý Công Uẩn) đăng quang và đón nhận bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt Đình Đình Bảng; di tích quốc gia Nhà Lưu niệm đồng chí Lê Quang Đạo; Quyết định công nhận Bảo vật quốc gia ấn vàng “Hoàng đế chi bảo”.

Xin kính chúc đồng chí Trần Thanh Mẫn, Uỷ viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam; các đồng chí lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương; lãnh đạo, nguyên lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh; lãnh đạo các tỉnh, thành phố bạn; các bạn du khách quốc tế, hậu duệ nhà Lý tại Hàn Quốc; các đồng chí đại biểu, khách quý, cùng toàn thể Nhân dân sức khỏe, hạnh phúc và thành công.

Xin trân trọng cảm ơn!