Nhiều doanh nghiệp Bắc Ninh bắt đầu chịu ảnh hưởng lớn của tình trạng giảm phát

Lạm phát, giảm phát là những nguyên nhân chính đẩy rất nhiều doanh nghiệp tại Bắc Ninh có thể rơi vào cảnh khốn đốn, nợ nần và phá sản. Đến nay Sở Công thương vẫn chưa có số liệu thống kê cụ thể đánh giá về tình hình hoạt động của các doanh nghiệp.

Tổng thể bức tranh công nghiệp của tỉnh dù vẫn khá khả quan với giá trị sản xuất công nghiệp ước đạt 16.046 tỷ đồng, vượt 10,7% kế hoạch và tăng 31,3% so với năm 2007, tất cả các khu vực kinh tế đều đạt mức tăng ở hai con số, song, giá trị sản xuất này chủ yếu nhờ vào sự gia tăng năng lực sản xuất mới chứ hầu như không xuất phát từ nội tại các doanh nghiệp đã hoạt động trước đó.

Điểm qua một vòng các cơ sở sản xuất tại các làng nghề đồ gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ, Hương Mạc, Phù Khê, đúc đồng Đại Bái, giấy Phong Khê, không khó để nhận ra cảnh làm ăn hiu hắt trong những ngày cuối cùng của năm Mậu Tý. Tại làng nghề sản xuất đồ gồ mỹ nghệ Đồng Kỵ, ước tính giá trị hàng hóa thành phẩm đang tồn đọng đưa xuất được lên tới trên 20 triệu USD, làng nghề này đã bị giảm khoảng 70% giá trị sản xuất do thị trường chính là Trung Quốc đang bị đóng cửa để bảo hộ sản xuất trong nước. Tương tự, nhiều doanh nghiệp sản xuất đồng ở Đại Bái (Gia Bình), Quảng Bố (Lương Tài) cũng trong cảnh khóc dở, mếu dở. Từ chỗ phải mua đồng nguyên liệu ở mức giá kỷ lục, từ 7.880 USD đến 8.940 USD/tấn (trong các tháng 7, 8/ năm 2008) để chuẩn bị cho sản xuất quý IV, đến thời điểm cuối tháng 12 năm 2008, giá đồng giảm tới trên dưới 65%, còn 2.870 USD/tấn, vậy là nhiều doanh nghiệp đã lỗ tiền tỷ ngay từ khâu đầu vào, khi chưa tiến hành sản xuất.

Chuyện doanh nghiệp sản xuất hàng đồng lỗ 5 đến 10 tỷ đồng đang là chuyện phổ biến. Công ty TNHH Long Hải (Lương Tài) sau khi “ôm” hàng trăm tấn đồng dự trữ cho sản xuất cuối năm, nay đã cầm chắc số lỗ hàng chục tỷ đồng, hoạt động đình trệ, sản phẩm làm ra buộc phải hạ giá thành, phù hợp với mặt bằng chung của thị trường mới có thể tiêu thụ được. Nói như ông Nguyễn Văn Hải, Cục phó Cục Thuế Bắc Ninh thì: doanh nghiệp đang phải chịu “lỗ kép” do vay lãi ngân hàng mua số lượng lớn nguyên liệu trong quý III với giá cao nhưng nay sản phẩm bán ra lại giảm tới 25% đến 30%. Cùng chung cảnh ngộ ấy là rất nhiều doanh nghiệp khác như Công ty cổ phần kính Đáp Cầu, Công ty giấy Việt Nhật (thành phố Bắc Ninh), Công ty Thành Đồng (thị xã Từ Sơn)… Công ty cổ phần kính Đáp Cầu vừa thoát khỏi tình trạng “khủng hoảng lỗ” kéo dài thì nay đang tồn đọng 2,7 triệu m2 kính thành phẩm, doanh thu chỉ đạt 50% kế hoạch và đã phải giảm tới cả trăm lao động do không có việc làm.

Trong các khu công nghiệp Tiên Sơn, Quế Võ, các doanh nghiệp Thành Nam, Glaco, Ban Mai, Khải Hoàn… hoạt động trong lĩnh vực sản xuất sản phẩm có sự cạnh tranh lớn, đặc biệt là sử dụng nguồn nguyên liệu nhập khẩu nhiều như nhôm, kính… đã phải sản xuất cầm chừng trong thời gian dài, có đơn vị trước làm 26 ngày/tháng, thậm chí phải tăng ca làm đêm, giờ chỉ sản xuất 10 ngày, cho công nhân nghỉ việc luân phiên. Công ty An Lạc, Công ty Nắp chai và bao bì Vina (KCN Tiên Sơn) hiện đã dừng sản xuất. Nhà máy nhựa Gala thuộc Công ty TNHH một thành viên Gala chuyên sản xuất hạt nhựa các loại, đầu tư vào KCN Quế Võ năm 2007, đã phải tuyên bố giải thể do không tìm được đơn hàng mới. Nhà máy thép Hưng Tài thuộc Công ty Kim khí Hưng Yên gần như dừng sản xuất, lỗ 60% ngay từ nguyên liệu đầu vào.

Khối các doanh nghiệp chế xuất 100% vốn đầu tư nước ngoài cũng đang chật vật tìm cách trụ lại trong cơn suy thoái kinh tế. Hai nhà máy của Công ty Canon ở KCN Quế Võ và Tiên Sơn hiện hoạt động chưa hết 50% công suất. Sự sụt giảm của Canon đã tạo phản ứng dây chuyền trong các doanh nghiệp vệ tinh. Các Công ty Mitac precision technology Việt Nam, Công ty TNHH SeiYo Việt Nam, Công ty TNHH Longtech precision Việt Nam… hoạt động không hiệu quả, sản xuất thường xuyên gián đoạn, hàng hóa tiêu thụ chậm, đã buộc phải giảm giá bán từ 20% đến 30%. Công ty Kính nổi Việt Nhật đang tồn kho trên 10 triệu m2 kính thành phẩm. Thành lập Công ty TNHH Funing precision component tại KCN Quế Võ, Tập đoàn Hồng Hải đổ 80 triệu vốn đầu tư vào hai dự án là sản xuất kinh doanh các sản phẩm và linh kiện máy quay, thiết bị quang học, các sản phẩm điện tử, màn hình máy vi tính, máy in có công suất 61 triệu sản phẩm/năm và dự án sản xuất kinh doanh, nghiên cứu thiết kế các sản phẩm, linh kiện điện tử, máy đúc khuôn công suất 20,4 triệu sản phẩm/năm. Các dự án vẫn đang trong quá trình sản xuất thử nghiệm đã phải dừng lại, đẩy hàng trăm công nhân rơi vào cảnh thất nghiệp. Công ty TNHH Mitac computer Việt Nam mới được Ban quản lý các KCN Bắc Ninh cấp phép đầu tư vào KCN Quế Võ trong năm 2008 để cung cấp kỹ thuật và các dich vu seo vụ liên quan cho các sản phẩm máy tính, máy chủ, điện thoại thông minh, thẻ truy cập mạng không dây, các thiết bị điện ôtô, nay đã phải xin rút vốn đầu tư trước thời hạn.

Tại kỳ họp HĐND tỉnh mới đây, trả lời chất vấn của cử tri về vấn đề khủng hoảng, các doanh nghiệp sa thải công nhân, ông Vũ Đức Quyết, Trưởng Ban quản lý các KCN Bắc Ninh cho rằng tuy có việc ảnh hưởng do lạm phát, khủng hoảng kinh tế toàn cầu nhưng vẫn không ảnh hưởng nhiều đến chỉ tiêu tăng trưởng của khu công nghiệp do có thêm nhiều doanh nghiệp mới đi vào hoạt động. Theo dự kiến với giá trị sản xuất công nghiệp (theo kế hoạch) là 10.500 tỷ đồng, Ban chỉ tính có 23 doanh nghiệp đi vào hoạt động nhưng trên thực tế con số này đã tăng lên đến 40 nên số phát sinh thêm đã bù lại số bị giảm phát. Song, trên thực tế có thể thấy rất rõ sự đình trệ trong sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp đã kéo theo hàng loạt hệ lụy về mặt kinh tế, xã hội khác.

Theo thống kê sơ bộ, đến nay Công ty Canon và các doanh nghiệp vệ tinh đã cho hơn 2.200 lao động nghỉ việc, một số lao động còn thời gian ký hợp đồng vẫn được trả lương cơ bản, số đã hết thời hạn hợp đồng coi như bị sa thải. Riêng Công ty Canon có 364 lao động phải nghỉ việc trong đó 114 lao động bị sa thải do đã hết hợp đồng. Rất nhiều lao động đã không tìm được việc làm mới phù hợp, phải trở về quê tìm việc làm tạm thời. Tập đoàn Hồng Hải cũng rút khoảng 300 chuyên gia về nước, điều này đang ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động dịch vụ của Bắc Ninh, đặc biệt là dịch cho thuê nhà làm văn phòng và nhà ở… Nhiều nhà đã cho thuê nay bị trả lại cho khổ chủ, khiến họ mất đi khoản thu nhập trên 10 triệu đồng/tháng.

Cho đến nay, việc tìm lối ra cho các doanh nghiệp bị ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế vẫn đang bế tắc, nhiều doanh nghiệp chưa chắc đã duy trì được trong những tháng đầu năm 2009.

Chu Thanh Vân