Nhọc nhằn đi tìm cái đẹp

“Dù rất đam mê nghệ thuật nhiếp ảnh, một thú chơi được coi là “dành cho nhà giàu”, nhưng cuộc sống của người nghệ sỹ tài hoa sinh ra và lớn lên tại phường Đáp Cầu, thành phố Bắc Ninh như ông vẫn còn nhiều khó khăn, đạm bạc. Và chính từ nhọc nhằn gian khó đã trở thành động lực giúp ông bền bỉ, lặng lẽ sáng tạo nên những tác phẩm ảnh xuất sắc…”. Đó là những lời bạn bè, đồng nghiệp thường nói về nghệ sỹ nhiếp ảnh Vũ Quang Bình, hội viên Hội Nghệ sỹ nhiếp ảnh Việt Nam, Chi hội trưởng Chi hội Nhiếp ảnh Bắc Ninh, Ủy viên Ban Chấp hành Hội VHNT tỉnh.

Vũ Quang Bình đam mê nghệ thuật nhiếp ảnh. Ông kể, cũng vì con người và mảnh đất quê hương Bắc Ninh mình đẹp, giàu bản sắc khiến ông muốn ghi lại để khoe với bạn bè trên mọi miền đất nước. Ai ngờ ảnh của ông được đăng trên nhiều báo, tạp chí của Trung ương và địa phương, được nhiều người khen ngợi… Thế là ông “say” chụp ảnh từ ngày còn trẻ đến nay.
Nhà báo Vũ Trung Toàn, nguyên Trưởng phòng Thư ký tòa soạn Báo Bắc Ninh có lần kể với tôi: “Ngày mới tách tỉnh, đội ngũ phóng viên ảnh của Báo Bắc Ninh hiếm lắm, không hùng hậu như bây giờ, nên có được người tâm huyết và tay nghề vững như Vũ Quang Bình là rất quý, bởi thế, nhiều năm liền ông trở thành “cộng tác viên ruột” của cơ quan báo, và hầu như ảnh của ông chẳng mấy khi vắng mặt trên trang báo tỉnh”.
Nhà báo, nghệ sỹ nhiếp ảnh Trần Phan chia sẻ: “Suốt mấy chục năm được đồng hành, tác nghiệp cùng với Vũ Quang Bình tôi mới vỡ ra một điều: Cảm xúc và khoảnh khắc xuất thần của người cầm máy để làm nên tác phẩm là yếu tố quan trọng nhất, còn máy ảnh và kỹ thuật cũng rất cần nhưng chỉ là thứ yếu. Quang Bình không có điều kiện trang bị cho mình bộ máy ảnh hiện đại, đắt giá như các bạn đồng nghiệp, chỉ với chiếc máy cũ giá vài triệu đồng, nhưng ông đã làm nên tên tuổi của mình bằng những tác phẩm giá trị. Có thể nói, thành công của ông chỉ có thể có được từ niềm đam mê, sự tìm tòi sáng tạo không ngừng nghỉ, bằng nhãn quan, tâm hồn của người nghệ sỹ đích thực”.
Là người ngoại đạo, nhiều lần được theo chân ông đi thực tế sáng tác tôi mới hiểu, cái nghề, cái nghiệp của người nghệ sỹ nhiếp ảnh gian truân lắm. Bỏ biết bao công sức, trí tuệ, tiền bạc và thời gian, bất kể nắng mưa rong ruổi trên các nẻo đường đất nước để đi tìm cái đẹp, nhưng trong số hàng nghìn khuôn hình đã chụp, chỉ có vài ba bức được chọn treo triển lãm hoặc được nhận giải thưởng, hay đơn giản chỉ là những lời động viên, khen ngợi của bạn bè, đồng nghiệp thì đã là vui lắm.
Không chỉ ghi lại những hình ảnh về con người và mảnh đất Bắc Ninh nơi sinh ra và nuôi dưỡng mình khôn lớn, đó là những vùng quê trù phú trải rộng từ phía bắc sông Cầu tới nam sông Đuống, những làng nghề truyền thống nổi tiếng, Quang Bình còn dành nhiều thời gian ghi lại những bức ảnh quý từ những hội làng trên khắp các vùng quê Kinh Bắc, những canh Quan họ, những liền anh, liền chị trẩy hội xuân… Ông dành dụm kinh phí khăn gói lên tận núi rừng Việt Bắc, Tây Bắc xa xôi, nơi có những thửa ruộng bậc thang đẹp như tranh vẽ, những phiên chợ vùng cao Bắc Hà, Y Tý, Sa Pa giàu bản sắc… Trong hành trình đi tìm cái đẹp của mình, ông còn thực hiện nhiều chuyến từ Bắc vào Nam, tới những vùng đất miền Trung, Tây Nguyên đầy nắng gió, những miệt vườn Nam Bộ bốn mùa hoa thơm trái ngọt… Đến đâu, ở đâu, ông cũng không ngừng quan sát và bấm máy, ghi lại những hình ảnh quý về con người và quê hương đất nước.
 Lý giải vì sao từ một người cầm máy không chuyên như Vũ Quang Bình lại trở thành một nghệ sỹ nhiếp ảnh tài năng, rồi vinh dự trở thành hội viên Hội Nghệ sỹ nhiếp ảnh Việt Nam, với nhiều tác phẩm được tham dự nhiều triển lãm quốc gia, quốc tế và khu vực, được nhận nhiều giải thưởng... Tôi đã tự đưa ra câu trả lời cho chính mình, đó là ông luôn say cháy niềm đam mê, luôn thể hiện ý thức trách nhiệm trước cộng đồng xã hội. Và trên hết, đó là kỹ năng thiên bẩm, cộng với sự siêng năng và miệt mài khổ luyện.
Vũ Quang Bình tâm sự: “Tôi yêu quê hương mình, yêu mảnh đất và con người nơi tôi đang sống. Tôi vui vì nhiếp ảnh Bắc Ninh ngày càng phát triển, với đội ngũ nghệ sỹ vừa trẻ tuổi, vừa giàu tài năng và tâm huyết. Bởi thế, tôi luôn tự thay đổi, thúc ép mình khám phá, tìm kiếm những điều mới mẻ, nhằm đáp ứng nhu cầu thưởng thức ngày càng cao của công chúng, cũng là để phấn đấu theo kịp anh em đồng nghiệp. Nếu được hỏi ảnh nào của mình mà tôi thích nhất, câu trả lời đó là bức ảnh tôi sẽ chụp vào ngày mai và những ngày sắp tới. Chúng tôi luôn tâm niệm, để có một bức ảnh thành công cả về nghệ thuật và nội dung tư tưởng, trước tiên tác phẩm đó phải đẹp về mặt thị giác, khơi dậy cảm xúc người xem. Nhưng như thế chưa đủ, bức ảnh còn phải truyền tải được thông điệp từ những khoảnh khắc ghi lại trong cuộc sống. Đây cũng chính là kinh nghiệm quý báu mà những người cầm máy cần hướng tới”.
Bước sang tuổi “xưa nay hiếm”, sức khỏe giảm sút nhiều, nhưng nghệ sỹ nhiếp ảnh Vũ Quang Bình vẫn dồi dào năng lượng sáng tạo, vẫn tất bật cùng đồng nghiệp hối hả chuẩn bị những chuyến đi, vẫn xứng đáng là con chim đầu đàn giàu tình thương yêu và tinh thần trách nhiệm của đội ngũ nghệ sỹ nhiếp ảnh Bắc Ninh. Ở đó, tất cả đều có chung đam mê, tâm huyết không ngừng lao động sáng tạo để có nhiều tác phẩm ảnh chất lượng phục vụ công chúng, góp phần quảng bá, tôn vinh hình ảnh quê hương Bắc Ninh giàu bản sắc văn hóa truyền thống và hiện đại trên con đường phát triển và hội nhập.