Những mong mái ấm yên bình

 Mới đây, “ngôi nhà bình yên” do Trung ương Hội LHPN Việt Nam lập ra từ năm 2007 đón nhận thêm một nạn nhân của thói bạo hành gia đình đến từ Bắc Ninh. Bà N.T.H  (Thuận Thành) trong quẫn bách đã dắt theo hai con chạy đến đây, tạm tránh xa những trận đòn vô cớ từ đức ông chồng ích kỉ, say xỉn, những mong có được sự chở che của tổ chức Hội, sự đồng cảm của những người cùng cảnh ngộ, tìm lại thanh thản, cân bằng trong cuộc sống. Trường hợp của gia đình bà H không còn là cá biệt, cho thấy mức độ và phạm vi của bạo lực gia đình ở Bắc Ninh cũng đã đến lúc báo động đỏ.

 “Sát thủ giấu mặt”.

Một khía cạnh khác của bạo lực gia đình, không ít đức lang quân  tỏ vẻ “mát tính” có học hơn thì hành xử kín tiếng nhưng lại vô cùng thâm thuý. Đó là bạo lực về tinh thần, nó không để lại vết thương trên cơ thể nhưng làm cho người phụ nữ khủng hoảng về tâm lý, tổn hại nghiêm trọng đến thần kinh, sức khoẻ, người ta gọi đó là “sát thủ giấu mặt”. Trường hợp của chị N.T.V (Tiên Du) là một ví dụ. Vợ chồng chị phát sinh mâu thuẫn từ khi chị phát hiện người chồng đi công tác trong thành phố Hồ Chí Minh, có quan hệ bất chính với người phụ nữ khác và có con riêng. Cũng từ lúc đó, tình cảm của chồng đối với chị lạnh nhạt dần. Không những thế, chồng chị còn để cho mẹ mình cũng như chị em nhà chồng thường xuyên về gây sự , lăng mạ chị trước hàng xóm… gây áp lực đòi ly dị, để lại cho chị nuôi 2 con trong tình cảnh không nhà, chỉ có chút ít tài sản sau nhiều năm chị một mình gây dựng tổ ấm. Rất may, chị tìm đến Hội Phụ nữ tỉnh, được tư vấn pháp luật, được bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng. Tương tự, chị N.T.N (Gia Bình) xây dựng gia đình năm 1989 và có 1 con trai. Sau 10 năm lam lũ làm ăn, chị quyết định để cho chồng đi xuất khẩu lao động những mong cuộc sống gia đình khấm khá hơn. Chị ở nhà một mình cặm cụi nuôi con, chăm sóc mẹ già, chờ ngày đoàn tụ. Ai ngờ, trong những năm làm ăn xa nhà, chồng chị đã có cảm tình với một người phụ nữ khác để rồi khi về nước kiếm cớ gây sự, đòi tiền và đánh đuổi vợ khỏi nhà. Không thể chịu đựng được hơn, chị chấp nhận chia tay với người chồng bạc bẽo.

Đi tìm nguyên nhân

Bà Ngô Thị Lan, Phó Chủ tịch Hội LH Phụ nữ tỉnh đúc kết: Dẫn tới bạo lực gia đình có nhiều nguyên nhân khác nhau, song tựu chung lại thì có một số nguyên nhân cơ bản. Thứ nhất, do người chồng say rượu và mượn rượu, gây sự đánh vợ, đánh con hoặc mượn cớ uống rượu để lăng mạ cha mẹ, vợ con. Thứ hai, do kinh tế khó khăn quá, người nọ đổ lỗi cho người kia, hoặc ép buộc lệ thuộc về tài chính. Thứ ba, do thiếu hiểu biết pháp luật. Nhiều người cho rằng việc “dạy vợ, bảo con” người ngoài không được can thiệp vì đó là chuyện nội bộ gia đình. Ngoài ra, còn nhiều nguyên nhân khác như chênh lệch trình độ học vấn, ngoại tình, ghen tuông, nghiện ngập ma tuý…

Chị Nguyễn Thị Nga đau xót trước vết thương của con trai

Có thể thấy, ngoài những nguyên nhân trực tiếp ở trên, nguyên nhân sâu xa của bạo lực gia đình vẫn bắt nguồn từ vấn đề bất bình đẳng giới, bởi nạn nhân chủ yếu vẫn là phụ nữ. Chính sự “im lặng khó hiểu”, không dám lên tiếng của chị em bị bạo hành, khiến cho nạn bạo hành ngày càng trầm trọng thêm. Bà Lan cho biết, không ít chị em, bị chồng đánh đến tím tái mặt mày, nhưng khi được hỏi vẫn trả lời là do tai nạn. Hoặc có trường hợp, bức xúc quá, gửi đơn lên Tỉnh Hội cầu cứu nhưng sau đó bị chồng đe nẹt lại xin rút đơn về. Chỉ khi  bạo lực lên đến đỉnh điểm, xảy ra hậu quả đáng tiếc, cơ quan chức năng vào cuộc, lúc đó cũng không thể cứu vãn cảnh “tan đàn, xẻ nghé”. Nguy hiểm hơn, nhiều phụ nữ ảo tưởng rằng, với sự nhường nhịn, chồng sẽ tự điều chỉnh được hành vi nên đã vô tình góp phần che giấu thói xấu của chồng. Họ đã không biết tự bảo vệ mình mà cũng không dám tố cáo với chính quyền để kịp thời can thiệp. Bà Hà Thị Điều, Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Bình Định (Lương Tài) tâm sự: “Hầu hết chị em bị bạo lực gia đình đều ít học, ít va chạm, thậm chí không hiểu thế nào là bạo lực gia đình.”

 Một nguyên nhân khác, theo thượng tá Nguyễn Văn Vinh, Trưởng phòng CSĐT tội phạm về TTXH, Công an tỉnh: “Quy định của pháp luật, định lượng mức tổn hại sức khỏe do hành vi phạm tội gây ra từ 11% trở lên người phạm tội mới bị xử lý hình sự (trừ trường hợp đối tượng sử dụng công cụ hỗ trợ như dao, kiếm… gây án). Những đối tượng phạm tội vô cớ, hành hung nạn nhân nhiều lần nhưng tỷ lệ thương tật chưa đến 11% thì chưa đủ điều kiện để truy tố trước pháp luật...”. Nhiều trường hợp, lực lượng công an phát hiện cảnh đòn vọt trong gia đình nhưng chỉ biết can ngăn, hòa giải vì chưa đủ căn cứ để khởi tố. Phải chăng, chế tài chưa đủ sức răn đe “bệnh đã nhờn thuốc”!?.

Lời kết.

 Mỗi mái ấm gia đình là một xã hội thu nhỏ, một tế bào của cơ thể quốc gia. Bình yên trong mỗi ngôi nhà, chính là bảo đảm cho sự phát triển bền vững. Nhằm giảm thiểu nguy cơ bạo lực, trước hết mỗi thành viên trong gia đình phải hết mực yêu thương, đùm bọc, sẵn sàng cảm thông và chia sẻ. Các cụ ta có câu: “Chồng giận thì vợ bớt lời/ Cơm sôi nhỏ lửa chẳng đời nào khê”. Cùng với đó, cần nâng cao vai trò quản lý nhà nước về gia đình, thực hiện đồng bộ các chính sách phát triển kinh tế, xây dựng đời sống văn hoá tinh thần lành mạnh trong mỗi gia đình. Các cấp uỷ Đảng, chính quyền phải thực sự vào cuộc, tránh tư tưởng coi chuyện bạo lực là chuyện nội bộ gia đình. Các tổ chức đoàn thể như phụ nữ, thanh niên... cần sâu sát hơn nữa trong việc nắm bắt tư tưởng hội viên, đoàn viên, xử lý kịp thời những mâu thuẫn phát sinh. Kịp thời trang bị kiến thức cho cả phụ nữ và nam giới, nhân rộng mô hình “gia đình hạnh phúc”. Tuyên truyền nâng cao hiểu biết pháp luật, nhất là Luật phòng chống bạo lực gia đình. Xét xử và răn đe kịp thời những hành vi vi phạm. Tất cả vì mục tiêu xây dựng mái ấm gia đình không bạo lực.

Phóng sự  dự thi của Ngô Phú – Minh Phương