Những thành phố giấy

Từng bị ám ảnh rất lâu bởi Khi lỗi thuộc về những vì sao của John Green, gần đây tôi lại bị hấp dẫn bởi tiểu thuyết Những thành phố giấy (Paper Towns) của anh. Nếu đang phân vân không biết nên làm gì trong những giây phút rảnh rỗi, có lẽ bạn nên thử tìm đọc cuốn sách này.

 John Green là nhà văn Mỹ được trao giải thưởng Printz cho các tiểu thuyết Looking for Alaska và An Abundance of Katherines (Đi tìm Alaska và Các cô Katherines). Như nhận xét của tờ School  Library Journal “Lí thú, đầy cảm hứng và hài hước… đan cài trong một mạng lưới hội thoại ranh mãnh của lũ nhất quỷ nhì ma thứ ba chúng nó”, cuốn tiểu thuyết hứa hẹn nhiều bất ngờ thú vị, không chỉ với độc giả trẻ.
Những thành phố giấy kể về những cô cậu học trò năm cuối cấp phổ thông ở bang Orlando, Mỹ. Quentin Jacobsen ( thường gọi là Q), có cuộc sống nhàm chán bị đảo lộn khi Margo Roth Spiegelman tuyệt đẹp chuyển đến ở nhà bên cạnh. Đối với Q trẻ tuổi, Margo là một cuộc phiêu lưu. Hai nhân vật chính đang học trung học, từng là bạn thân của nhau, tình bạn của họ nguội dần và họ sống cuộc sống độc lập, tách biệt… Hai người hầu như không nói chuyện cho đến một ngày, Margo trèo qua cửa sổ phòng ngủ của Q, mời cậu tham gia phi vụ trả thù người bạn trai đã lừa dối cô và hai người bạn thân cũ. Họ có một đêm phiêu lưu thú vị và đáng nhớ, nhưng khi Q đến trường vào buổi sáng, Margo đã biến mất. Cốt truyện là hành trình theo chân Q và những người bạn của cậu khi họ cố gắng khám phá những manh mối khó hiểu mà Margo để lại để tìm được cô.
Những dấu vết mong manh mà Margo để lại khiến cuốn sách như có lực hấp dẫn, điều gì đó khiến bạn muốn đọc tiếp. Nó cân bằng giữa hài kịch và những câu chuyện giống như nhật ký với những bí ẩn một cách xuất sắc. Với ba phần:  Những dây nối, Cỏ và Vỏ, ba phép ẩn dụ được sử dụng xuyên suốt cuốn sách. Mỗi phần tập trung vào một trong các phép ẩn dụ, được đề cập dưới một số hình thức và cũng tạo ra bầu không khí cho mỗi phần: “Những dây nối” là về sự phá vỡ và sự thay đổi không thể đảo ngược; “Cỏ” là về bạn bè, gia đình và những kỷ niệm; “Vỏ” là về hành trình và điểm đến cuối cùng. Cuốn sách tập trung vào ý tưởng khác nhau của mỗi nhân vật về Margo, và cuối cùng họ nhận ra rằng cô ấy cũng giống như họ mà thôi.
John Green đã thành công trong việc cân bằng các phép ẩn dụ và các cuộc thảo luận giữa các nhân vật được phát triển. Q - nhân vật chính của chúng ta, một cậu thiếu niên có chút lạc lõng trong cuộc đời. Cậu ấy làm những gì mà hầu hết mọi người sẽ làm trong hoàn cảnh đó mà không cần phải tỏ ra vội vã hay sợ hãi. Các bài phát biểu của cậu thực sự được viết rất hay và tiết lộ rất nhiều điều về tính cách của cậu ấy.
Bạn thân nhất của Q, Ben hài hước, luôn hết lòng vì bạn bè, người đã thêm kịch tính vào cốt truyện, và hầu hết độc giả có thể liên tưởng đến việc có một người bạn như cậu ấy. Radar, một người bạn thân khác của Q, giỏi giang, tỉnh táo, chuyên gia hoà giải. Trong nửa sau của cuốn sách, chúng ta làm quen với Lacey, bạn thân của Margo, người đã kết bạn với các chàng trai và giúp đỡ họ trong hành trình tìm kiếm Margo…
Những thành phố giấy là cuốn sách nhiều ý tưởng hơn là về các nhân vật, mà trung tâm của tất cả nằm ở “Nhiệm vụ” của Quentin về Margo. Trang này qua trang khác dành riêng cho việc làm sáng tỏ bí ẩn về Margo thực sự là như thế nào khi mỗi người có một ý tưởng khác nhau, một hình ảnh khác nhau về con người của cô ấy. Việc bẻ khóa bí ẩn của Margo Roth Spiegelman đồng thời mở ra cuộc sống riêng của Quentin, các mối quan hệ của cậu với mọi người, quan điểm của riêng cậu về Margo, tương lai của cậu…
Cuốn sách chứa đầy những quan sát sâu sắc về cuộc sống (việc lập kế hoạch và ra đi, Thành phố Giấy và Người Giấy, Lý thuyết dây của Margo, Cỏ liên kết của Whitman, Chiếc tàu bị nứt của chính Quentin). Thành phố giấy trong câu chuyện mang nhiều tầng nghĩa khác nhau. Đó có thể là một nơi không có thật, là một vị trí ảo trên bản đồ. Nhưng bên cạnh đó, thành phố giấy còn có thể hiểu là những khu đô thị ma, những công trình bị bỏ hoang không có sự sống của con người…
“Đây là một thành phố giấy. Cậu nhìn mà xem, Q: hãy nhìn tất cả những phố cụt ấy, những con phố rẽ vòng vào chính mình, tất cả những ngôi nhà được xây lên để rồi bị kéo sập. Tất cả những con người giấy sống trong những ngôi nhà giấy đó, đốt tương lai để sưởi ấm… Ai cũng như phát điên trong cơn cuồng sở hữu tài sản. Tất cả những tài sản mỏng manh và dễ rách như giấy. Và tất cả những con người đó cũng như giấy vậy. Tớ đã sống ở đây mười tám năm, và tớ chưa từng một lần trong đời gặp được ai đó quan tâm đến những điều thực sự có ý nghĩa.” - Margo đã nói với Quentin như thế.
Kết truyện tuy mở,  không hẳn là “happy ending”, nhưng là cái kết hoàn hảo, vì Quentin đã hoàn toàn tìm thấy chính mình. Có một cảm giác hoài niệm lặng lẽ nhất định đối với câu chuyện này - theo một cách nào đó, Quentin đang nói lời tạm biệt với nhiều điều trong cuốn sách này: trường trung học của cậu ấy, quá khứ của cậu ấy, lý tưởng của cậu ấy về Margo Roth Spiegelman.
Nhận xét về Những thành phố giấy, Michael Cart của Booklist viết “Green quả là thầy phù thủy lắm chiêu, tài kể chuyện của anh kết hợp hoàn hảo với những chất liệu lấp lánh đầy ý vị”. Hay viết như Center of Children’ Books  “Bí ẩn bít bùng, ẩn dụ xuyên suốt, những mối quan hệ dạy cho chúng ta từng chút, từng chút một về chính mình”. Với những nhân vật tuyệt vời và những ẩn dụ đẹp đẽ, Những thành phố giấy xứng đáng là một trong những cuốn sách bán chạy nhất của tờ Thời báo New York.