Những việc bình thường không bình lặng

Chuyện không có trong thư

Phút nhẹ nhàng đậu xuống góc phong thư

Là phút con tem bắt đầu có cánh…

Có chuyến đi bên này gà gáy rạng

Qua dốc bên kia trời chạng vạng

Mòn gậy trèo lên gối chạm cằm

Ngoảnh nhìn xuống mây dăng khuất bản

Có chuyến đi gặp mưa nước lũ

Thác lở, khôn qua, trú lại rừng

Bóng hổ chờn vờn quanh giấc ngủ

Khí núi đêm lùa rét thấm lưng

Có chuyến đi bom nổ bên mình

Đất đá tung vùi chết ngất

Túi thư vẫn ôm ghì trước ngực

Ngoi lên rũ áo lại lao nhanh…

Cánh tem không dừng lại bao giờ

Cánh tem sẽ đậu vào tay bạn

Và chuyện này không có ở trong thư…

                                                   Tô Hà

Bây giờ, bạn chỉ cần một con tem, một chiếc phong bì qua bưu điện thì mọi điều bạn gửi gắm trong lá thư sẽ được chuyển đến theo địa chỉ của người nhận một cách suôn sẻ, không phải nghĩ ngợi gì nhiều. Cái điều ngỡ như hết sức nhỏ nhoi: Phút nhẹ nhàng đậu xuống góc phong thư-Là phút con tem bắt đầu có cánh… thuở nào là công việc hết sức gian khổ của người đưa thư vùng cao trong mọi tình huống hiểm nghèo và bất trắc trên đường. Bài thơ Chuyện không có trong thư đưa ta bắt gặp những vất vả, gian nan của người đưa thư được diễn đạt lại sống động qua các chuyến đi bằng giọng tự sự, dung dị, tự nhiên. Chất thực của đời sống vào thơ trầm tĩnh, cảm thông:

Mòn gậy trèo lên gối chạm cằm

Ngoảnh nhìn xuống mây dăng khuất bản…

Bóng hổ chờn vờn quanh giấc ngủ

Khí núi đêm lùa rét thấm lưng…

Có chuyến đi bom nổ bên mình

Đất đá tung vùi chết ngất…

Nhưng vượt lên những tình huống cam go, thậm chí gần kề cái chết, người đưa thư vẫn làm trọn phận sự của mình với một trái tim yêu thương và lòng tận tụy, bền bỉ lặng thầm “Một mình mình biết, một mình-mình hay” để làm một việc khiêm nhường mà rất đỗi tình cảm: Túi thư vẫn ôm ghì trước ngực-Ngoi lên rũ áo lại lao nhanh. Hóa ra, trong ngổn ngang đầy vơi cuộc đời, trong ngóng vọng chờ đợi một lá thư thăm của người thân từ phương xa, từ mặt trận về với biết bao gửi gắm, người đưa thư đã vượt qua nhiều hiểm nguy, nguyện suốt đời làm cánh chim báo tin vui (kể cả những tin buồn) của thông tin tình cảm khiến ta biết ơn và trân trọng hơn cái việc ngỡ hết sức bình thường trong nối kết sợi dây tình cảm cộng đồng người có ý nghĩa cao đẹp ấy.

Cánh tem không dừng lại bao giờ

Cánh tem sẽ đậu vào tay bạn

Và chuyện này không có ở trong thư…

Đằng sau phần kết bài thơ của một hành trình ngỡ ra khép kín từ một phong thư, một con tem mỏng manh đến tay bạn của chuỗi ngày nặng trĩu bao công sức, bao nỗi ưu tư, bao chặng đường mà người đưa thư đã đi qua. Và bạn đọc qua bài thơ này có quyền liên tưởng đến những công việc bình thường khác mà biết bao người đang đổ mồ hôi, sôi giọt máu để làm phong phú, góp phần tạo dựng đất nước hôm nay. Chính giá trị bài thơ Chuyện không có trong thư của nhà thơ quá cố Tô Hà-ngoài chuyện được giải thưởng thơ tuần báo Văn nghệ và được tuyển chọn trong Thơ Việt Nam hiện đại-NXB Hội nhà văn Việt Nam 1994-vẫn sống và thao thức trong tâm trí bạn đọc yêu thơ bởi cái bình thường nhưng không hề bình lặng ấy, mặc dù bài thơ đã được viết cách đây hơn bốn chục năm có lẻ.