Nông thôn mới - sự đóng góp của CN-TTCN

Phát triển CN-TTCN, làng nghề góp phần tạo việc làm cho lao động nông thôn, bảo đảm an sinh xã hội.

Theo thống kê, toàn tỉnh hiện có 140 làng nghề, trong đó có 31 làng nghề truyền thống, hoạt động ở nhiều lĩnh vực kinh tế với mức tăng trưởng giá trị sản xuất bình quân những năm gần đây đạt 10,4%. Một số làng nghề có sản phẩm phong phú, đa dạng, đáp ứng nhu cầu của nhân dân và một phần xuất khẩu ra nước ngoài.

Là một thợ đúc đồng gia truyền chưa bao giờ anh Nguyễn Ngọc Sơn, sinh năm 1983, ở xã Đại Bái (Gia Bình) lại nghĩ rằng mình có thể mở rộng sản xuất, làm giàu ngay trên mảnh đất quê hương-một làng nghề truyền thống lâu đời, nhưng có thời đứng trước nguy cơ mai một. Trong số hàng trăm doanh nghiệp, xưởng sản xuất lớn nhỏ nơi đây, người ta biết đến anh Sơn bởi đôi bàn tay tài hoa, khéo léo. Từ một chàng trai sinh ra trong gia đình nghèo khó, chỉ học hết lớp 6, giờ đây anh trở thành ông chủ của cơ sở sản xuất đồng Sơn Tâm với nhiều sản phầm đồng ngũ sắc độc đáo, phục vụ trong nước và xuất khẩu, tạo công ăn việc làm cho 30 lao động với mức lương tháng trên 4 triệu đồng.

Kể từ năm 2007, Đại Bái xây dựng cụm CN-TTCN và đưa các hộ làm nghề vào sản xuất. Cụm CN-TTCN ra đời không chỉ tập trung các cơ sở sản xuất, tạo thương hiệu tập thể cho làng nghề Đại Bái mà hơn hết  giải quyết tình trạng sản xuất nhỏ lẻ, mạnh ai người ấy làm, đồng thời mở hướng làm ăn bền vững cho người dân. Sản phẩm truyền thống có chỗ đứng trên thị trường, được Hiệp hội làng nghề Việt Nam trao tặng danh hiệu Làng nghề Việt Nam tiêu biểu, người dân Đại Bái hôm nay đã không còn phải lo nhiều đến chuyện đói no, chuyện thiếu việc làm trong mùa nông nhàn. Người già, người trẻ, ai cũng có thế kiếm thêm thu nhập từ nghề truyền thống. Năm 2014, doanh thu làng nghề đạt hơn 200 tỷ đồng.

Sản phẩm TTCN, làng nghề được giới thiệu, quảng bá tại các hội chợ trong và ngoài tỉnh.

Trong chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, việc phát triển CN-TTCN nông thôn liên quan trực tiếp đến nhiều tiêu chí quan trọng như thu nhập bình quân đầu người, cơ cấu lao động, hình thức tổ chức sản xuất... Nơi nào có được làng nghề, phát triển CN-TTCN đều có ý nghĩa rất lớn trong lộ trình xây dựng nông thôn mới của địa phương đó.

Tại xã Trung Nghĩa (Yên Phong), sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ ngày càng phát triển mạnh, tạo công ăn việc làm và thu nhập cao cho nhiều gia đình. Hiện nay, gần 100% số hộ trong xã làm đồ gỗ, trong đó 1.460 hộ có máy 3 pha, 23 hộ có máy xẻ gỗ CD, 80 hộ có máy xẻ gỗ vi tính, 156 dàn đục vi tính, 730 hộ làm nghề đục chạm… Nhờ phát triển nghề gỗ kết hợp kinh doanh dich vu seo vụ mang lại nguồn thu lớn cho địa phương. Năm 2014, thu nhập từ các ngành nghề kinh doanh dịch vụ, CN-TTCN toàn xã đạt 226,5 tỷ đồng, tăng 11,2 tỷ đồng so với năm 2013, chiếm gần 80% tổng thu nhập toàn xã. Thu nhập bình quân đầu người đạt xấp xỉ 28 triệu đồng/năm.

Ông Ngô Xuân Phong, Phó Chủ tịch UBND xã Trung Nghĩa chia sẻ: Những năm gần đây, nghề sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ đã mang lại nguồn thu nhập cao cho người dân địa phương và trở thành ngành nghề chính của xã. Tuy nhiên, việc phát triển CN-TTCN, làng nghề vẫn còn gặp một số khó khăn do hầu hết các cơ sở sản xuất nằm trong khu dân cư gây ô nhiễm môi trường, các khoảng đất trống, sân chơi đều trở thành bãi tập kết nguyên liệu. Trong thời gian tới, xã tập trung tháo gỡ các vướng mắc, triển khai quy hoạch cụm công nghiệp làng nghề, tạo điều kiện cho nhân dân phát triển kinh tế.

Qua hơn 5 năm thực hiện Nghị quyết số 16-NQ/TU về “Phát triển ngành nghề phi nông nghiệp nông thôn tỉnh Bắc Ninh gắn với xây dựng nông thôn mới theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa đến năm 2015, tầm nhìn đến năm 2020”, các cấp, ngành và địa phương trong tỉnh đã nỗ lực triển khai nhiều hoạt động dạy nghề, hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm như: Tổ chức các kỳ hội chợ thương mại, triển lãm; hỗ trợ kinh phí cho các làng nghề trưng bày giới thiệu sản phẩm trong nước; hỗ trợ xây dựng thương hiệu sản phẩm, thương hiệu làng nghề; hỗ trợ quảng bá sản phẩm trên các trang mạng điện tử; tổ chức công nhận danh hiệu Nghệ nhân...

Tuy nhiên, việc phát triển CN-TTCN, làng nghề vẫn còn gặp không ít khó khăn khi giá trị sản xuất vẫn chiếm tỷ trọng nhỏ trong giá trị sản xuất công nghiệp toàn tỉnh, các địa phương vẫn còn nặng về sản xuất kinh tế hộ gia đình. Trong thời gian tới, việc phát triển các làng nghề, ngành nghề ở nông thôn ngày càng trở nên cần thiết, tiếp tục đòi hỏi những giải pháp đồng bộ, lâu dài, bền vững, qua đó góp phần bảo tồn, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc và thực hiện thành công chương trình xây dựng nông thôn mới.