Nuôi con bằng sữa giả: Hệ lụy từ lòng tin sai chỗ

“Ban đầu tôi nghĩ do cơ địa bé yếu, nhưng sau khi đổi sang loại sữa khác mua tại cửa hàng chính hãng thì bé cải thiện rõ rệt. Tôi mang lon sữa cũ đi kiểm tra, mới tá hỏa khi cán bộ Chi cục Quản lý thị trường thông báo đó là sữa giả, thành phần dinh dưỡng gần như không có giá trị. Cảm giác như mình đã tiếp tay làm hại con mà không biết. Thật sự khủng khiếp” chị Mai kể lại, giọng đầy xót xa.

Không chỉ gây thiệt hại về kinh tế, hậu quả lớn hơn và đáng sợ hơn chính là nguy cơ đe dọa sức khỏe trẻ nhỏ. Theo bác sĩ Nguyễn Thanh Bình (chuyên gia dinh dưỡng nhi khoa) việc sử dụng sữa giả có thể để lại di chứng lâu dài. “Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ cần nguồn dinh dưỡng đầy đủ để phát triển trí não, chiều cao và hệ miễn dịch. Nếu dùng sữa giả không chứa các dưỡng chất cần thiết, trẻ có thể bị suy dinh dưỡng, chậm phát triển, mắc các bệnh đường tiêu hóa và thậm chí là ngộ độc cấp”.

Sữa giả thường không chứa đúng thành phần như ghi trên bao bì. Có những loại được pha từ bột ngô, bột mì trộn hương liệu, không hề có protein động vật hay vi chất như sắt, kẽm, DHA – những dưỡng chất quan trọng cho sự phát triển của trẻ. “Một số mẫu xét nghiệm còn phát hiện vi sinh vật vượt ngưỡng cho phép, hoặc có dấu hiệu nhiễm khuẩn chéo trong quá trình sản xuất thủ công tại các cơ sở ngầm. Trẻ dùng phải sữa này rất dễ bị tiêu chảy kéo dài, ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe lâu dài”, bác sĩ Bình nhấn mạnh.

Người tiêu dùng, cụ thể là các bậc phụ huynh cũng góp phần khiến thị trường sữa giả phát triển khi quá tin tưởng vào các lời quảng cáo “hàng xách tay”, “hàng nội địa chính hãng” với giá rẻ hơn từ 100.000 đến 300.000 đồng. Nhiều người không có thói quen yêu cầu hóa đơn, chứng từ, hoặc không kiểm tra kỹ nguồn gốc sản phẩm, dẫn đến rủi ro cao trong quá trình tiêu dùng.

Chị Nguyễn Thị Hồng (phường Đáp Cầu, TP. Bắc Ninh) từng là người bán sữa xách tay nhưng sau một lần bị khách hàng khiếu nại vì mua phải sữa nghi giả, chị đã dừng kinh doanh: “Tôi lấy hàng từ một đầu mối ở Hà Nội, bao bì giống hệt hàng thật, giá nhập rẻ. Nhưng sau khi một khách hàng phản ánh con họ bị tiêu chảy, tôi đi kiểm tra mới phát hiện sản phẩm không rõ nguồn gốc. Từ đó tôi không dám tiếp tục nữa”.

Tình trạng sữa giả không chỉ là một vấn đề kinh tế hay gian lận thương mại, mà là vấn đề đạo đức, y tế cộng đồng và tương lai của cả một thế hệ. Bác sĩ Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học Ứng dụng Việt Nam, chia sẻ rằng nhiều người tiêu dùng thường nhầm lẫn khi nhìn vào thành phần dinh dưỡng trên bao bì các loại sữa giả, từ đó nghĩ rằng mình đã được cung cấp đủ chất mà không cần bổ sung thêm từ thực phẩm khác. Đặc biệt, với phụ nữ mang thai, sự nhầm lẫn này có thể gây ra những hệ lụy nghiêm trọng.

Nếu mẹ bầu dùng sữa giả, cơ thể có thể không nhận đủ dưỡng chất, dẫn đến tình trạng mệt mỏi, chuột rút, đau mỏi cơ hoặc tê bì chân tay. Những triệu chứng này càng rõ rệt hơn trong ba tháng đầu thai kỳ – thời điểm nhạy cảm khi các mẹ thường bị nghén và ăn uống kém. Thậm chí, nếu sữa chứa thành phần không đảm bảo, nguy cơ bị rối loạn tiêu hóa, dị ứng hay ngộ độc cũng có thể xảy ra. Thai nhi thì hoàn toàn phụ thuộc vào nguồn dưỡng chất từ người mẹ. Các chất như protein, sắt, canxi, kẽm, vitamin D hay DHA đóng vai trò rất quan trọng cho sự phát triển của não bộ và hệ xương. Nếu người mẹ uống phải sữa kém chất lượng, sự phát triển toàn diện của bé cũng có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Không chỉ vậy, các chất phụ gia độc hại, kim loại nặng hay chất tạo màu vượt ngưỡng an toàn trong sữa giả còn có thể gây biến chứng nguy hiểm trong thai kỳ.

Hình ảnh sản phẩm sữa, sản phẩm dinh dưỡng được xác định là hàng giả nằm trong danh sách Sở Y tế Bắc Ninh yêu cầu thu hồi.

Sau hàng loạt vụ việc sữa giả bị phát hiện, Sở Y tế tỉnh cũng đã ra công văn yêu cầu phòng Y tế các huyện, thị xã, thành phố tăng cường rà soát, kiểm tra và phối hợp với các cơ quan chức năng liên quan trên địa bàn quản lý tiến hành thu hồi toàn bộ 12 sản phẩm thực phẩm, dinh dưỡng (dạng sữa bột) là hàng giả nếu còn đang lưu hành trên thị trường. Đồng thời, ngành công an cũng phối hợp cùng Quản lý thị trường mở rộng điều tra các đầu mối nhập lậu, sản xuất sữa giả.

Tuy nhiên, như nhiều chuyên gia nhận định, công tác kiểm soát sẽ không thể hiệu quả nếu thiếu sự tỉnh táo và chủ động từ phía người tiêu dùng. Chị Vũ Thị Mai, người mẹ từng vô tình cho con uống sữa giả nay đã trở thành người tích cực chia sẻ kinh nghiệm mua sữa an toàn trên các hội nhóm nuôi con. “Tôi không muốn ai phải trải qua cảm giác day dứt như mình. Từ nay, dù đắt hơn tôi cũng chỉ mua sữa tại nơi có uy tín, có hóa đơn rõ ràng. Bài học quá đau để lặp lại lần nữa”.

Nuôi con là hành trình của yêu thương và trách nhiệm, trong đó từng lon sữa cũng mang theo kỳ vọng của cha mẹ. Chỉ một phút chủ quan, một lựa chọn thiếu cân nhắc cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe con trẻ. Vì vậy, hãy tỉnh táo và cẩn thận trong từng quyết định, dù là nhỏ nhất. Bởi đôi khi, sự an toàn và phát triển của con bắt đầu từ chính sự tỉ mỉ của cha mẹ mỗi ngày.