Phát triển sản xuất nông nghiệp theo chuỗi giá trị

Hợp tác xã rau, củ, quả an toàn Liên Ấp, Việt Đoàn (Tiên Du)mang lại nguồn thu nhập ổn định cho hàng trăm hộ nông dân.

Xã Việt Đoàn (Tiên Du) là một trong những điểm sáng sản xuất rau an toàn ở Bắc Ninh với sự phát triển mạnh mẽ của Hợp tác xã (HTX) Rau, củ, quả an toàn Liên Ấp. Khởi đầu hiệu quả từ mô hình Tổ hợp tác trồng rau do Hội Nông dân xã hướng dẫn thành lập. Năm 2018, Hội Nông dân xã tiếp tục hướng dẫn Tổ hợp tác thành lập HTX Rau, củ, quả an toàn Liên Ấp. Sau thành lập, HTX được tiếp cận vay 500 triệu đồng vốn Quỹ Hỗ trợ nông dân tỉnh. Đến nay, HTX thu hút hơn 130 thành viên tham gia, diện tích trồng rau màu an toàn tăng lên 20ha, cây ăn quả 10ha. Các thành viên HTX đều nắm vững và tuân thủ tuyệt đối quy trình sản xuất các loại nông sản an toàn. Sản phẩm chủ yếu là các loại rau xanh, dưa chuột Nhật, cà chua, hành, tỏi, táo, ổi, đu đủ…
Ông Nguyễn Văn Hiệp, Giám đốc HTX Rau, củ, quả an toàn Liên Ấp cho biết: Bình quân mỗi ngày, HTX sản xuất và cung ứng ra thị trường gần 8 tạ nông sản an toàn. Trong đó, hơn 70% nông sản được Ban Giám đốc ký kết cung ứng cho các bếp ăn tập thể khu công nghiệp, siêu thị, cửa hàng bán sản phẩm nông nghiệp an toàn theo chuỗi giá trị, giá thành ổn định; gần 30% bán ra thị trường tự do. Tổng doanh thu của HTX ước đạt 7 - 8 tỷ đồng/năm. Một số thành viên trồng 8 sào - 1,2 mẫu có nguồn thu nhập ổn định 250 - 400 triệu đồng/năm.
Thực tế cho thấy, trong điều kiện kinh tế hội nhập, tổ chức lại sản xuất theo chuỗi giá trị là con đường tất yếu khi hướng đến xây dựng nền nông nghiệp hiện đại. Mô hình chuỗi giá trị nông nghiệp là tổng thể các hoạt động liên quan đến ngành nông nghiệp, có quan hệ với nhau: “cung cấp đầu vào - tổ chức sản xuất - chế biến-tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp”, giúp các mắt xích liên kết với nhau để tăng giá trị, nâng cao sức cạnh tranh cho nông sản, tạo ra hệ sinh thái sản xuất mới tại nông thôn. Khác với phương thức sản xuất truyền thống, hợp tác liên kết sản xuất theo chuỗi giảm chi phí sản xuất, giảm thiểu các khâu từ cơ giới hóa, tăng khả năng tiếp cận khoa học kỹ thuật giúp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thị trường, tăng sức cạnh tranh của các mặt hàng nông sản. Khi liên kết được thiết lập, tạo cầu nối hỗ trợ lẫn nhau và chia sẻ rủi ro, nhờ đó thiết lập sự cân bằng của quá trình sản xuất, giảm tình trạng được mùa, mất giá...
Trong những năm qua, tỉnh Bắc Ninh quan tâm phát triển khu vực kinh tế tập thể, HTX. Tỉnh ban hành nhiều chính sách, các quy định hỗ trợ nông nghiệp, chương trình OCOP và ngành nghề nông thôn; các chính sách khuyến khích, hỗ trợ người dân, các HTX, liên hiệp HTX, thúc đẩy ứng dụng tiến bộ khoa hoạc kỹ thuật, giống mới, đầu tư cho sản xuất, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, an toàn, hữu cơ; hình thành liên kết sản xuất tiêu thụ nông sản chủ lực theo chuỗi giá trị, kết nối thị trường, gắn sản xuất với chế biến, xây dựng thương hiệu, xúc tiến thương mại, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp và phát triển sản phẩm OCOP…
Toàn tỉnh hiện có 1 Liên hiệp HTX nông nghiệp và 562 HTX nông nghiệp. Trong đó, 71 HTX nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; 65 HTX nông nghiệp tham gia liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị; 2 HTX được cấp mã số vùng trồng. Một số HTX tiêu biểu chú trọng việc xây dựng nhãn hiệu, thương hiệu sản phẩm như: HTX dịch vụ nông nghiệp Đức Lân (Yên Phong), HTX Rau, củ, quả Liên Ấp (Tiên Du), HTX dịch vụ nông nghiệp Ngăm Mạc, HTX nông nghiệp sạch Việt Nam (Gia Bình)… đã tham gia bán sản phẩm trên sàn Postmart.vn, Voso.vn, phân phối sản phẩm tại các siêu thị, nhà hàng, các cơ sở kinh doanh, trường học, bếp ăn công nghiệp... Không ít HTX đạt mức doanh thu hàng tỷ đồng, tạo thu nhập thường xuyên cho người lao động. Hình thành các vùng sản xuất hàng hóa, quy mô lớn, tiêu chuẩn cao, trở thành đầu mối tiêu thụ nông sản ở các địa phương.
Để sản xuất nông nghiệp bền vững thì sản xuất theo chuỗi giá trị có ý nghĩa vô cùng to lớn, ổn định an ninh lương thực và hướng tới xuất khẩu. Đòi hỏi mỗi người sản xuất, chủ trang trại,  HTX cần chủ động liên kết với nhau, kết nối với các nhà khoa học, doanh nghiệp để nâng cao chất lượng sản phẩm; giới thiệu, quảng bá rộng rãi nông sản ra thị trường trong nước và quốc tế, từ đó nâng tầm giá trị, tăng sức cạnh tranh, khẳng định thương hiệu của sản phẩm nông nghiệp.