Phòng cháy, chữa cháy đối với loại hình nhà ở kết hợp sản xuất kinh doanh, nhà ở đơn lẻ

Thời gian gần đây, liên tiếp xảy ra các vụ cháy nhà ở kết hợp sản xuất kinh doanh, nhà ở đơn lẻ, đã dấy lên hồi chuông cảnh báo về việc tuân thủ chặt chẽ các quy định, khuyến cáo nhằm bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy đối với loại hình này.

Cảnh sát PCCC phá dỡ “chuồng cọp” để cứu nạn nhân trong một vụ cháy nhà ở kết hợp sản xuất kinh doanh xảy ra trên địa bàn thành phố Bắc Ninh (tháng 9-2024).

Năm 2024 toàn tỉnh xảy ra gần 30 vụ cháy nhà ở kết hợp sản xuất kinh doanh, nhà ở đơn lẻ. Nguyên nhân chủ yếu do sự cố thiết bị điện, bất cẩn trong sử dụng nguồn lửa, nhiệt, sự cố kỹ thuật…
Điển hình, hơn 5 giờ sáng, ngày 10 tháng 9 năm 2024, nhà ở kết hợp sản xuất kinh doanh của gia đình ông N.V.T, đường Nguyễn Quyền, phường Đại Phúc (thành phố Bắc Ninh) xẩy ra cháy. Sau hơn 5 phút nhận được tin báo, lực lượng chữa cháy chuyên nghiệp có mặt tại hiện trường. Đám cháy bao trùm toàn bộ tầng 1 của công trình, chất cháy chủ yếu là sản phẩm điện tử bằng nhựa, bìa catton làm phát sinh ra nhiều khói, khí độc gây khó khăn trong công tác cứu người và chữa cháy. Qua trinh sát, phát hiện còn 4 người bị mắc kẹt tại khu vực tầng 3, lực lượng Cảnh sát PCCC nhanh chóng triển khai các mũi tiếp cận ngôi nhà để cắt, phá dỡ “chuồng cọp”, kịp thời cứu được 4 người thoát ra ngoài an toàn.
Cũng trong tháng 9, nhà ông N.Đ.Đ, địa chỉ khu Bãi Ré, thôn Đình Cả, xã Nội Duệ (Tiên Du) xảy ra cháy. Trinh sát, nắm tình hình hiện trường, lực lượng Cảnh sát PCCC phát hiện còn 3 người bị mắc kẹt trong đám cháy, đã nhanh chóng triển khai thang cứu nạn cứu hộ (CNCH) tiếp cận tầng 2 từ mặt trước của ngôi nhà, phun nước, phun sương thoát khói khu vực xảy ra cháy và kịp thời cứu được 3 người ra ngoài an toàn…
Đó chỉ là 2 trong số hàng chục vụ cháy nhà ở kết hợp sản xuất kinh doanh, nhà ở đơn lẻ xảy ra thời gian qua. Qua đánh giá của lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH, các vụ cháy gây nhiều khó khăn trong công tác chữa cháy và CNCH do nhiều nguyên nhân: Nằm xen trong khu đông dân cư, không bố trí lối thoát hiểm thứ hai; tầng 1 đều sử dụng để bày bán các loại sản phẩm, hàng hoá, đặc biệt là những vật liệu dễ bắt lửa, khi cháy sẽ sản sinh ra các loại khí độc nguy hiểm; hệ thống dây dẫn điện trong những khu vực kinh doanh, sản xuất kết hợp nơi ở hầu hết không đủ điều kiện phụ tải, lắp đặt đấu nối không đúng kỹ thuật phục vụ việc kinh doanh và sinh hoạt; bố trí nơi thờ cúng chưa hợp lý, đặt gần hàng hóa, vật dụng dễ cháy chung quanh…
 Trong khi đó, nhiều nhà ở kết hợp sản xuất kinh doanh ban đầu là nhà ở đơn lẻ, nên khi cấp giấy phép xây dựng thì không thuộc diện thẩm duyệt thiết kế, nghiệm thu về PCCC. Khi có nhu cầu chuyển đổi sang loại hình nhà ở kết hợp sản xuất kinh doanh, chủ nhà tự thực hiện cải tạo, sửa chữa nhà. Từ hoạt động cải tạo này đã nảy sinh ra yếu tố mất an toàn PCCC do tận dụng tối đa diện tích như lối đi, hành lang, cầu thang để tập kết hàng hóa, vật dụng dễ cháy, tiềm ẩn nguy cơ cháy và gây khó khăn cho việc thoát nạn khi có sự cố cháy xảy ra. Việc trang bị các phương tiện, thiết bị PCCC ban đầu cũng như mở lối thoát nạn khẩn cấp trong nhà chưa được chú trọng.
Trên thực tế, tại các địa phương trong tỉnh còn rất nhiều nhà ở kết hợp sản xuất kinh doanh, nhà ở đơn lẻ tiềm ẩn nguy cơ xảy ra cháy, nổ cao. Để đảm bảo các điều kiện về an toàn PCCC, Cảnh sát PCCC khuyến cáo người dân lưu ý khi thiết kế, xây dựng nhà cần tính toán, bố trí lối thoát nạn hợp lý, linh hoạt như qua cầu thang bộ, ban công, sân thượng, lên mái nhà để thoát sang nhà bên hoặc công trình liền kề.
Có phương án thiết kế giải pháp ngăn cháy, ngăn khói giữa khu vực có nguy cơ phát sinh cháy cao (như khu để xe, hàng hóa dễ cháy...) ở tầng 1 với lối thoát nạn để sẵn sàng thi công khi có nhu cầu chuyển đổi nhà ở đơn lẻ sang mục đích nhà ở kết hợp sản xuất kinh doanh; thiết kế bố trí bồn nước phù hợp trên sân thượng cũng như hệ thống ống dẫn nước xuống các tầng để có sẵn nguồn nước chữa cháy, phục vụ cho việc lắp đặt hệ thống chữa cháy (tự động hoặc thủ công) trong nhà khi chuyển đổi sang nhà ở kết hợp sản xuất kinh doanh. Tính toán công suất các thiết bị sử dụng điện cho hoạt động sản xuất kinh doanh, đảm bảo hệ thống không bị quá tải khi đưa vào sử dụng; trang bị đầy đủ các phương tiện, thiết bị PCCC ban đầu, thiết bị báo cháy sớm, thang dây, dây hạ chậm, mặt nạ phòng khói… để xử lý kịp thời và hiệu quả các đám cháy ngay từ ban đầu theo nguyên tắc “5 phút vàng” trong chữa cháy.