Quà tặng mẹ

Ở tuổi ấu thơ, ai cũng mong muốn làm việc gì đó thật hữu ích để dành tặng ông bà, cha mẹ, người thân. Với chị em cô bé Trần Thị Lan Anh và Trần Đức Long ở thôn Tiên Xá, xã Hạp Lĩnh, thành phố Bắc Ninh, món quà ý nghĩa nhất mà cả hai dành tặng mẹ chính là thành tích học tập khá nổi bật. Tuổi thơ lam lũ nơi thôn quê với bao vất vả nhọc nhằn song hai em vẫn luôn cố gắng “Học tập tốt, lao động tốt” như lời Bác Hồ kính yêu đã dạy. Giữa những bộn bề thiếu thốn cả vật chất và tinh thần, Lan Anh, Đức Long vẫn chân chỉ hạt bột lớn lên, trở thành con ngoan trò giỏi trong sự chở che của người mẹ - chị Hàn Thị Tình cùng sự quan tâm chia sẻ của cộng đồng.

Kh tật, do vậy mà đường tình duyên cũng lắm truân chuyên. Năm 1993 khi ở tuổi 35 chị lập gia đình, làm vợ lẽ một người đàn ông cách nhà hơn 7 cây số. Tiếng là vậy, nhưng chị vẫn ở lại thôn Tiên Xá để chăm sóc người mẹ già. Năm 1994 chị sinh cháu Lan Anh, người chồng vẫn thỉnh thoảng qua lại chu cấp tiền nong. Năm 1998 cháu Trần Đức Long ra đời trong bộn bề gian khó. Tiền hết gạo không, khi mẹ chị - bà Nguyễn Thị Vịnh xuống phố Và cùng xã, không ít người thương cảm đã hỗ trợ dăm ba cân gạo cùng ít tiền giúp gia đình sống đắp đổi qua ngày. Chị Tình nhớ lại “Cũng may là hai cháu đều khỏe mạnh, bằng không nếu chúng cứ đau ốm thì làm sao mình tôi nuôi nổi”. Quả thực trước khi lấy chồng, chị đã có lần đổ bệnh và phải đi viện Quân y 110 cả tháng ròng mà không rõ nguyên nhân bệnh tật. Tháng 5-2008 chị tiếp tục nhập viện Lao và bệnh phổi Bắc Ninh, với kết quả chẩn đoán bị viêm phổi cấp và phải nằm viện điều trị. Mọi việc ở nhà đều do cô bé Lan Anh quán xuyến. Hơn một tháng sau xuất viện, các khoản viện phí đều được miễn giảm bởi chị có thẻ bảo hiểm y tế hộ nghèo. Năm 2009, do sơ suất hồ sơ giấy tờ từ xã nên thẻ bảo hiểm y tế hộ nghèo chưa được cấp lại, do vậy khi bệnh tình tái phát, chị đành chọn phương thức điều trị ngoại trú, cứ 10 ngày lên Viện Lao và bệnh phổi Bắc Ninh lấy thuốc một lần, chi phí hết gần 300.000 đồng.

Hơn sáu năm nay, người cha của Lan Anh, Đức Long hầu như không ngó ngàng tới hai con. Nợ nần chồng chất, nhà nghèo lại càng khốn khó thêm, ba mẹ con có 1,2 sào ruộng khoán, tần tảo cả năm cũng không đủ gạo ăn. Làm thuê cuốc mướn, ai nhờ gì làm việc ấy, chị không quản ngại, miễn là có thêm tiền lo ngày hai bữa rau cháo cho con. Chỉ có điều sức khỏe yếu nên chị không thể làm được công việc nặng. Năm 2001-2003, chị làm công nhân cho một doanh nghiệp sản xuất nhựa gần nhà, lương tháng 400.000 đồng, sau chuyển sang làm hàng mã, lương 600.000 đồng/tháng. Nhưng từ giữa năm 2008 đến nay chị lại đổ bệnh nên đành nghỉ việc. Thương mẹ vất vả tần tảo khuya sớm, những buổi được nghỉ học, Lan Anh tranh thủ đi làm thêm cho một cơ sở đóng bao gói sắn khô, ngày làm 8 tiếng, tiền công 50.000 đồng. Còn với Đức Long, ở tuổi lên 10 nhưng em cũng giúp mẹ được khá nhiều việc như nấu cơm, quét nhà, thậm chí còn đi nhặt phế liệu kiếm tiền giúp mẹ. Không có điều kiện học thêm như nhiều bạn khác, song hai chị em cô bé đều học khá toàn diện tất cả các môn. Từ lớp 1 đến lớp 9, Lan Anh đều đạt học sinh tiên tiến, riêng môn Ngữ văn em thường xuyên dẫn đầu lớp. Cuối năm lớp 9 vừa rồi, em được cô Hường dạy văn tặng riêng phần thưởng khuyến học là một chiếc quần mới. Chín năm học trường làng cách nhà hơn 2 cây số, Lan Anh đều đi bộ vì mẹ không có tiền mua xe đạp. Chuẩn bị vào lớp 10, em thật vui khi được anh nhà bác ruột tặng cho một chiếc xe đạp cũ để “học lên cao”. “Tôi động viên cháu lớn học hết lớp 12 rồi xin đi làm công nhân kiếm tiền giúp mẹ nuôi em ăn học, với hoàn cảnh hiện giờ lo cho cháu được như thế cũng là cố gắng lắm”, chị Tình trầm ngâm. Cuối năm 2008, gia đình được chính quyền đoàn thể địa phương hỗ trợ 10 triệu đồng sửa chữa lại căn nhà cấp bốn dột nát bấy lâu để mẹ con ổn định chỗ ăn ở. Nay ốm mai đau, căn bệnh viêm phổi cấp không cho phép chị toan tính trọn vẹn điều gì.

Chị Hàn Thị Tình luôn tự hào về thành tích học tập của hai con.

Nhìn con cái học hành khôn lớn, chị Tình cố giấu đi những trăn trở lo toan, nhất là khi tổng kết năm học, cả hai đều mang về Giấy khen cùng phần thưởng khuyến học của nhà trường để “làm quà” tặng mẹ. Lật giở lại những tấm Giấy khen của con, khuôn mặt người mẹ nghèo như chợt rạng lên niềm vui. Chị Tình kể, hôm thầy giáo chủ nhiệm lớp 5B đến báo tin Đức Long là học sinh duy nhất của xã được báo Khăn quàng đỏ và Công ty sữa Ductch Lady trao học bổng Đèn Đom Đóm, cháu vẫn đang cùng mẹ ra đồng gặt lúa. Vậy là ước mơ một lần lên thành phố chơi của cậu bé đã thành hiện thực khi hôm 26-5-2009, Long cùng thầy chủ nhiệm lên Trung tâm Văn hoá Kinh Bắc thành phố Bắc Ninh nhận học bổng trị giá 700.000 đồng trong niềm vui khó tả của con trẻ. Niềm động viên khích lệ này là kết quả bước đầu khi em liên tục đạt danh hiệu học sinh giỏi và tiên tiến, trong đó lớp 2 và 5 xếp loại giỏi với giải khuyến khích cuộc thi học sinh giỏi toàn trường Tiểu học Hạp Lĩnh năm học 2008-2009. Gần một tháng nay, chị Tình hết thuốc điều trị mà chẳng còn tiền đi viện. Căn bệnh viêm phổi cấp như đang bòn rút, lấy đi phần sức khoẻ vốn đã héo hon của người phụ nữ đơn côi. Anh em trong nhà kinh tế cũng chẳng mấy khá giả nên việc đùm bọc cưu mang còn hạn chế.

Chỉ còn ít tháng nữa, một năm học mới lại bắt đầu với nhiều khoản đóng góp nối dài theo danh sách lớp đầu cấp, trong khi chị Tình chưa biết sẽ xoay xở ra sao. Nghe lời mẹ, cô bé Lan Anh cặm cụi cố gắng vươn lên, còn cậu bé Đức Long từ hôm nhận học bổng về vẫn háo hức đợi mẹ mua cho bộ quần áo mới để dành mặc trong ngày khai giảng năm học mới. Hơn lúc nào hết, cả hai đang rất cần sự giúp đỡ sẻ chia của bà con lối xóm và cộng đồng xã hội, giúp các em có thêm điều kiện học tập, để cánh cửa tương lai mở ra tươi sáng hơn và để những Giấy khen, phần thưởng khuyến học hai em dành tặng mẹ sẽ ngày một đong đầy niềm vui hơn thế.

Phóng sự dự thi của Duy Cảnh