Quản lý lễ hội trên địa bàn thành phố Bắc Ninh

Những ngày này ở khắp các thôn, làng và một số khu phố trên địa bàn thành phố Bắc Ninh rộn rã không khí lễ hội. Các lễ hội truyền thống, hội làng, với sức sống mãnh liệt vốn có đã ăn sâu vào tiềm thức, trở thành nhu cầu không thể thiếu trong đời sống tinh thần của nhân dân. Hầu hết lễ hội trên địa bàn thành phố đều được tổ chức trang trọng, kết hợp với các hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể thao, trò chơi dân gian mang tính giáo dục.

Ông Lê Mạnh Thắng, Phó Trưởng phòng VHTT-TDTT thành phố cho biết: Từ khi thành phố Bắc Ninh mở rộng địa bàn có thêm nhiều lễ hội, trong đó có những lễ hội có tầm ảnh hưởng rộng và nhiều nét văn hoá đặc sắc như: hội chém lợn làng Ném Thượng (xã Khắc Niệm), hội làng Viêm Xá (xã Hoà Long) thờ Vua Bà thuỷ tổ Quan họ, hội chùa Hàm Long (xã Nam Sơn). Trên thực tế, bên cạnh những mặt được vẫn còn một số nhược điểm, tiêu cực cần rút kinh nghiệm và khắc phục trong mùa lễ hội năm nay. Đó là tình trạng mê tín dị đoan và những biến tướng nảy sinh qua việc xem bói, tán thẻ, lên đồng; việc lợi dụng lễ hội tổ chức cờ bạc, ăn uống lãng phí… Vấn đề vệ sinh môi trường ở nhiều lễ hội chưa bảo đảm, nhất là vệ sinh an toàn thực phẩm chưa được giám sát, quản lý, còn tình trạng các hàng, quán ăn bày bán ngay trong khu vực nội tự. ở một số lễ hội phần “lễ” nặng hơn phần “hội”; các trò vui chơi có thưởng (thực chất là cờ bạc công khai, móc túi du khách) còn nhiều, ít những trò vui mang tính giải trí lành mạnh... Vào mùa lễ hội 2009, để bảo đảm cho các lễ hội mùa xuân vui tươi và lành mạnh, ngành văn hoá - thông tin thành phố đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền các địa phương, MTTQ các cấp, các ngành chức năng tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy chế mở hội truyền thống. Do hầu hết các lễ hội trên địa bàn là hội lệ tổ chức hàng năm nên không phải xin phép song các địa phương tổ chức đều phải báo cáo bằng văn bản chương trình, kế hoạch tổ chức và Quyết định thành lập Ban Tổ chức.

Đặc biệt, trên địa bàn thành phố có Đền Bà Chúa kho (phường Vũ Ninh), dù không thực sự là một lễ hội song lượng khách thập phương đến lễ khá đông, trong thời gian dài (khoảng hơn 2 tháng trước và sau Tết). Dù ngành VHTT và chính quyền địa phương cùng Ban Quản lý di tích đã nỗ lực kiểm tra song do lượng khách quá đông nên ở đây vẫn còn xảy ra một số hiện tượng mất trật tự an ninh, tranh giành khách, bán hàng quán ngay trong khu vực đền, bán các ấn phẩm văn hoá có nội dung mê tín, ùn tắc giao thông vào những ngày cao điểm… Để giải quyết tình trạng này, UBND thành phố Bắc Ninh đã chỉ đạo các ngành chức năng và phường Vũ Ninh tổ chức ký cam kết với các hộ kinh doanh không chèn ép khách, công khai giá các mặt hàng, có thái độ phục vụ văn minh. Đội Kiểm tra liên ngành 814 thường xuyên phối hợp kiểm tra phát hiện và xử lý các hiện tượng bán quẻ thẻ, khấn thuê và bán các loại sách có nội dung mê tín. Vào các ngày cao điểm lực lượng Công an thành phố, phường Vũ Ninh trực phân luồng giao thông tại khu vực đền Trình (dốc Suối Hoa) và ngã ba được rẽ vào đền. Mùa lễ hội năm nay, tại khu vực đền Bà Chúa kho việc bán quẻ thẻ gần như đã chấm dứt, hiện tượng khấn thuê, bán sách có nội dung mê tín, ăn xin, ăn mày, chèn ép khách tuy vẫn còn nhưng không xảy ra công khai như trước.

Để các lễ hội truyền thống thực sự phát huy các giá trị văn hoá tốt đẹp, Phòng VHTT-TDTT thành phố tích cực phối hợp với các ngành chức năng, chỉ đạo các địa phương ngăn chặn các hoạt động mê tín dị đoan, tệ nạn cờ bạc, chống mọi biểu hiện thương mại hoá lễ hội bằng việc đặt hòm công đức bừa bãi, các khoản thu phí không hợp lý, trái với quy định. Khâu tổ chức phải có kịch bản được thống nhất trước kết hợp hài hoà giữa phần lễ và phần hội, có sự chỉ đạo của ngành chức năng. Phần lễ phải bảo toàn được tinh hoa, vốn quý của dân tộc, loại bỏ các hủ tục; phần hội có nhiều hoạt động văn hoá, thể thao lành mạnh mang tính thẩm mỹ, giáo dục cao. Đặc biệt địa phương mở hội phải xây dựng phương án bảo đảm an ninh trật tự và giữ gìn vệ sinh môi trường trước, trong và sau lễ hội...

Tổ chức và quản lý tốt lễ hội mùa xuân để bảo vệ và phát huy giá trị của các di sản văn hoá truyền thống. Đó cũng là hoạt động có ý nghĩa, giáo dục truyền thống giúp thế hệ con cháu hôm nay và mai sau luôn hướng về cội nguồn, góp phần phát huy bản sắc văn hoá dân tộc.

Bài, ảnh: Lâm Dương