Quy hoạch nghĩa trang nhân dân thành phố Bắc Ninh, cần có tầm nhìn xa

Trong quy hoạch tổng thể về phát triển đô thị, thành phố Bắc Ninh đã đầu tư xây dựng khu nghĩa trang Đồng Má phục vụ cho việc an táng người quá cố nhằm hạn chế tác động ô nhiễm môi trường và tiết kiệm quỹ đất chuyên dùng.

Tuy nhiên do ý thức tín ngưỡng và phong tục tập quán chi phối nên việc an táng tại nghĩa trang tập trung này hầu như mới chỉ dừng lại ở cư dân một số phường nội thành. Đối với các phường vùng ven như Vũ Ninh, Kinh Bắc, Võ Cường, mỗi khu dân cư hiện vẫn tồn tại một nghĩa trang nhân dân riêng. Với phường Thị Cầu và Đại Phúc, nghĩa trang nhân dân được quy hoạch tập trung nhưng lại nằm ngay sát khu dân cư; tình trạng quá tải đã và đang diễn ra, gây mất mỹ quan đô thị và ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống dân sinh.

Trước Tết Nguyên đán Kỷ Sửu, bất kỳ ai đi trên quốc lộ 18 qua cầu Đại Phúc vào cửa ngõ phía Nam thành phố Bắc Ninh đều bắt gặp hình ảnh không đẹp mắt từ nghĩa trang nhân dân phường Đại Phúc liền kề đường Trần Hưng Đạo. Sự lộn xộn, nhếch nhác đập vào mắt khách bộ hành bởi việc an táng người quá cố thiếu sự sắp xếp quy hoạch. Ông Nguyễn Văn Thưởng, Phó Chủ tịch UBND phường cho biết, Đại Phúc có 11 khu dân cư nhưng chỉ có một nghĩa trang tập trung nên tình trạng lộn xộn, quá tải là điều khó tránh. Hơn nữa, sự thiếu ý thức của nhiều người dân khi cải táng mộ chí khiến cho vấn đề vệ sinh môi trường càng thêm phức tạp. Trong khi đó quanh nghĩa trang là khá nhiều các cơ quan, đơn vị, nhà hàng khách sạn, khu dân cư. Để giảm thiểu tác động xấu đến mỹ quan đô thị, cuối năm 2008 UBND thành phố Bắc Ninh đã chỉ đạo Công ty TNHH một thành viên Môi trường và công trình đô thị triển khai xây hệ thống tường bao mặt ngoài nghĩa trang nhân dân Đại Phúc. Theo đó người đi đường sẽ không còn bắt gặp những hình ảnh không đẹp từ khu nghĩa trang này, chỉ có điều mức độ ô nhiễm môi trường tại đây vẫn không được cải thiện.

Trên thực tế địa giới hành chính phường Đại Phúc rất gần với nghĩa trang Đồng Má nhưng do yếu tố tâm lý nên việc vận động người dân thay đổi thói quen, chuyển việc an táng thân nhân qua đời về nghĩa trang chung của thành phố là điều không dễ thực hiện. Trong khi đó nghĩa trang nhân dân của phường hiện bắt đầu quá tải. Hơn nữa theo quy hoạch đô thị, ngay sát khu vực này là tuyến đường Lê Văn Thịnh nối dài, do vậy việc di dời nghĩa trang là hoàn toàn cần thiết. Tuy nhiên trước mắt địa phương vẫn phải tuyên truyền vận động người dân thực hiện giữ gìn vệ sinh chung mặc cho những ngôi mộ ngày một dầy thêm.

Tại phường Thị Cầu có hai nghĩa trang nhân dân tập trung dưới chân núi Đèo và đồi Búp Lê. Hiện tại khoảng cách giữa nghĩa trang và khu dân cư ngày càng thu hẹp. Thậm chí như ở nghĩa trang núi Đèo rộng 1,5 hecta, không ít hộ dân khu phố I và khu Thanh Sơn phường Vũ Ninh sinh sống liền kề, sự phân định ranh giới chỉ là bức tường nhỏ. Nhiều năm trước khi thành phố Bắc Ninh chưa có nước sạch sinh hoạt, cư dân nơi này vẫn phải dùng nước giếng khơi mặc dù ai cũng biết nguồn nước ngầm đã bị ô nhiễm bởi khu nghĩa trang phía chân núi. Ông Nguyễn Văn Hưng-Bí thư chi bộ khu phố I cho biết, do thiếu quy hoạch thống nhất nên vị trí đặt mộ dài ở đây chỉ còn khoảng trên 100 chỗ. Trong khi đó, nghĩa trang núi Đèo là nơi an táng người quá cố của cư dân 6 khu phố, trung bình mỗi năm tiếp nhận khoảng 100 đám tang. Những bất cập trong công tác quản trang không chỉ gián tiếp tạo nên tình trạng lộn xộn, quá tải mà còn gây ô nhiễm môi trường, tác động xấu đến đời sống dân sinh. Việc đóng cửa nghĩa trang núi Đèo chỉ còn là trong nay mai vì không còn quỹ đất lưu không.

Rõ ràng là trong sự vận động phát triển của một đô thị văn minh hiện đại, thành phố Bắc Ninh nên chú trọng đến việc quy hoạch các nghĩa trang nhân dân với một tầm nhìn xa theo hướng quy hoạch cho tương lai. Thực trạng hiện nay, không ít các phường, xã tồn tại ở mỗi khu dân cư một nghĩa trang riêng lẻ, điều này không chỉ gây lãng phí quỹ đất, tác động xấu đến môi trường sinh thái mà còn phát sinh nhiều vướng mắc, lãng phí tiền bạc của nhà nước khi phải tổ chức di dời. Có thể trước mắt, chính quyền địa phương không mấy lưu tâm đến những nghĩa trang nhân dân riêng lẻ nằm xen kẽ các khu dân cư, nhưng khi quỹ đất ngày càng hạn hẹp, dân cư ngày càng đông đúc với hàng loạt các khu đô thị mới mọc lên, lúc ấy bắt buộc chúng ta phải tính đến việc sắp xếp tập trung hoặc di dời các nghĩa trang riêng lẻ để phục vụ nhu cầu phát triển dân sinh. Và khi ấy, việc giải tỏa di dời không hề đơn giản, thực tế điều này đã hơn một lần được minh chứng thông qua việc di dời một vài điểm nghĩa trang riêng lẻ trên địa bàn thời gian vừa qua.

Duy Cảnh

Đài TP Bắc Ninh