Quy rõ trách nhiệm quản lý đường ngang giao cắt đường sắt

Bộ GTVT vừa ban hành Thông tư 62 năm 2015 quy định về đường ngang, trong đó có nhiều điểm mới và rõ hơn trong cách “ứng xử” với đường ngang để kéo giảm TNGT đường sắt, đường bộ.

Chỉ Cục Đường sắt VN mới có đủ thẩm quyền cấp phép đường ngang

Với số lượng gần 5 nghìn đường ngang hiện nay trong cả nước (Riêng Bắc Ninh có hơn 30 đường ngang nối đường sắt với đường bộ), việc quản lý hiệu quả là bài toán không hề đơn giản. Phần do yếu tố lịch sử để lại, nhưng phần chính là do cơ chế quản lý bất cập, lơ là của ngay cả chính quyền các địa phương có đường sắt đi qua. Điều đó khiến đường ngang đang là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến TNGT đường sắt tăng “nóng” thời gian qua.

Vì vậy, điều quan trọng nhất của các cơ quan quản lý là phải làm rõ trách nhiệm của từng đơn vị quản lý và cả địa phương trong quản lý đường ngang để tránh phát sinh thêm đường ngang và bảo đảm an toàn tại những đường ngang có nguy cơ mất ATGT cao. Trước thực trạng này, Bộ GTVT đã ban hành Thông tư 62 năm 2015 quy định riêng về đường ngang để khắc phục những tồn tại, bất cập của Thông tư 33 năm 2012. Thông tư mới loại bỏ những nội dung quy định chồng lấn với các luật và văn bản hướng dẫn khác. Thông tư 62 cũng bổ sung nội dung quy định cho rõ ràng, đầy đủ hơn, quy định rõ trách nhiệm của các chủ thể trong quản lý đường ngang. Bên cạnh đó, đơn giản hóa, minh bạch và rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục cấp phép, sửa chữa và nâng cấp đường ngang.

Sự thay đổi này nhằm phù hợp với tình hình thực tế, vì mục tiêu cuối cùng là bảo đảm ATGT tại các đường ngang, từ đó kéo giảm TNGT đường sắt.

Theo Thông tư 33 cũ, đường ngang cấp I, II, III giao cắt giữa đường sắt quốc gia và đường bộ các cấp do Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) quyết định cấp giấy phép thành lập, cải tạo và nâng cấp đường ngang. Nhưng theo Thông tư 62 mới, một trong những nội dung nổi bật là chỉ Cục Đường sắt Việt Nam mới có đủ thẩm quyền cấp phép xây dựng, cải tạo, nâng cấp, bãi bỏ đường ngang trên đường sắt quốc gia. Như vậy, VNR sẽ tập trung hơn trong nhiệm vụ kinh doanh theo đúng tính chất doanh nghiệp. Còn việc quản lý đường ngang sẽ thuộc trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước chuyên ngành.

Theo Thông tư 62 thì từ ngày 1-1-2016, sẽ dừng cấp phép xây dựng mới đường ngang biển báo trên đường sắt quốc gia. Đối với đường ngang biển báo hiện có sẽ chuyển dần bằng hình thức phòng vệ khác theo thứ tự ưu tiên. Trong khi chưa chuyển được, doanh nghiệp kinh doanh kết cấu hạ tầng đường sắt hoặc chủ quản lý, sử dụng đường ngang chuyên dùng phải tổ chức cảnh giới tại đường ngang có nguy cơ TNGT cao. Các đường ngang hiện có liên quan đến đường bộ khi cải tạo, nâng cấp phải từng bước thay bằng cầu vượt hoặc hầm chui. Các đường ngang trong thành phố, thị xã, thị trấn đông dân cư mà khoảng cách giữa hai đường ngang dưới 500 m khi cải tạo phải từng bước xây dựng đường gom để giảm đường ngang hoặc thay bằng cầu vượt, hầm chui...

Ứng xử thế nào?

Như vậy, có thể thấy Thông tư 62 mới đã định hướng khá rõ cách “ứng xử” với đường ngang, tiến tới không có những giao cắt đồng mức giữa đường sắt với đường bộ - một trong những nguyên nhân gây mất ATGT và TNGT đường sắt. Qua phân tích của VNR từ trước đến nay, TNGT đường sắt tăng một phần do ý thức của người và phương tiện tham gia giao thông chưa cao, chủ quan, không chú ý khi đi qua đường sắt, điều khiển phương tiện không làm chủ tốc độ. Tuy nhiên, nguyên nhân chủ yếu do các giao cắt đồng mức giữa đường sắt và đường bộ còn quá nhiều. Thông tư mới đã định hướng khá rõ dần xóa các giao cắt đồng mức đường sắt với đường bộ hoặc xây dựng đường gom an toàn. Vấn đề là nguồn vốn để thực hiện. Đối với các đường ngang có nguy cơ mất ATGT cao, các địa phương đã cắt cử người cảnh giới cẩn thận, có tập huấn bảo đảm ATGT.