Sớm ngăn chặn trào lưu không đưa trẻ đi tiêm vacxin

Gần đây, trên các trang mạng xã hội đang lưu truyền các thông tin tiêm vacxin gây ảnh hưởng đến sức khỏe, từ đó làm rộ lên phong trào anti vacxin, nghĩa là không đưa trẻ đi tiêm vacxin phòng bệnh. Vậy thực tế tiêm vacxin có ảnh hưởng đến sức khỏe hay không, việc không cho trẻ đi tiêm sẽ gây ra những hậu quả gì với đứa trẻ đó, với gia đình và toàn cộng đồng?

Tiêm vacxin khiến trẻ bị tự kỉ, bị động kinh, bị tai biến, thậm chí là tử vong… là những lí do mà các hội, nhóm trên một số trang mạng xã hội tuyên truyền nhằm gây hoang mang dư luận, kích động trào lưu anti vacxin. Đây cũng chính là một trong những lí do khiến một số bà mẹ không đưa con đi tiêm chủng, dẫn đến dịch bệnh ho gà, viêm não đã bùng phát trở lại tại một số cơ sở y tế, gây hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng của trẻ em.

Thạc sĩ, bác sĩ CKII Nguyễn Khắc Từ, Phó Giám đốc Trung tâm y tế dự phòng tỉnh cho biết: Anti vacxin xuất hiện trên thế giới từ năm 1998, ở nước nào cũng có. Họ vin vào những trường hợp tai biến sau tiêm vacxin để đưa ra trào lưu này. Tuy nhiên, khoa học đã chứng minh, vacxin là thành phần khi đưa vào cơ thể tạo ra cơ chế bảo vệ đối với bệnh được tiêm vacxin, nên khi  tiêm cơ thể có thể có những phản ứng như sốt, đau, sưng tại chỗ tiêm. Một số trường hợp hiếm gặp có thể có phản ứng nặng như sốc phản vệ xảy ra. Thế nhưng họ không hiểu được là đa số phản ứng đó thường nhẹ, sau ổn định, chỉ có số ít trường hợp phản ứng nặng, nhưng chiếm tỷ lệ rất nhỏ. Rủi ro gặp phải khi tiêm chủng rất nhỏ so với hậu quả không tiêm vắc xin mà bị mắc bệnh. Thậm chí, có cả những người hùa theo anti vacxin vì lo lắng cho tính mạng của con mình mà không biết mình đang gây hoang mang trong cộng đồng, làm giảm đi sự tin tưởng của việc phòng bệnh bằng vacxin, không tiêm chủng  dẫn đến nguy cơ mắc bệnh và dịch bệnh trong cộng đồng.

Có mặt tại buổi tiêm chủng định kì tại phường Khắc Niệm, thành phố Bắc Ninh, trò chuyện với sư thầy Thích Nữ Như Pháp và được biết, thời gian vừa qua nhà chùa đã nhận nuôi 2 em bé bị bỏ rơi, 1 bé hơn 10 tháng, 1 bé hơn 3 tháng. Ngoài việc chăm lo cho bữa ăn, giấc ngủ của 2 bé, nhà chùa cũng không quên đưa trẻ đến trạm y tế theo đúng lịch tiêm. Mặc dù không tiếp cận với cộng đồng nhiều, đặc biệt lĩnh vực chăm sóc sức khỏe trẻ em lại càng ít có dịp quan tâm, nhưng sư thầy cũng rất không đồng tình với việc có một số bà mẹ không đưa con đi tiêm. Sư thầy chia sẻ: “Trong cộng đồng bây giờ các bệnh truyền nhiễm rất mạnh, nếu trẻ không được đi tiêm phòng thì khi có bệnh sẽ rất khó điều trị. Như vừa rồi dịch bệnh sởi đã lây lan khắp từ Nam tới Bắc, ảnh hưởng đến chính con, em trong gia đình và ảnh hưởng tới cả cộng đồng, xã hội, vì đó là bệnh lây truyền, thì những bé chưa được tiêm hoặc chưa đến tuổi để tiêm sẽ dễ bị bệnh”.

Ghi nhận tại một số cơ sở tiêm chủng trên địa bàn tỉnh cũng như ý kiến của các bác sĩ, tại Bắc Ninh hầu như không xảy ra hiện tượng anti vacxin. Theo lịch tiêm chủng hàng tháng, các gia đình đều đưa con em đến trạm y tế, hoặc đến các trung tâm y tế để thực hiện tiêm vacxin phòng bệnh. Đối với một số trường hợp, ghi nhận sự lo lắng về phản ứng sau tiêm vacxin Quinvaxem (hay còn gọi là vacxin 5 trong 1 phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm phổi/viêm màng não do vi khuẩn HiB), các gia đình đều tìm đưa trẻ đến các cơ sở y tế có thực hiện tiêm dịch vụ để tiêm vacxin Pentaxim (bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm phổi/viêm màng não do vi khuẩn HiB). Chị Phạm Thị Lan Trang làm công tác tiêm chủng tại Trạm y tế thị trấn Hồ (Thuận Thành) cho biết: “Ở đâu thì mình không biết nhưng ở địa phương mình, người dân tìm hiểu về tiêm chủng rõ lắm, gần như không có đối tượng nào là không tiêm cả. Nếu có những trường hợp không tiêm Quinvaxem tại trạm thì đều đi tiêm Pentaxim và sau khi tiêm Pentaxim dịch vụ xong họ lại quay về trạm để tiếp tục tiêm các mũi tiêm khác trong chương trình tiêm chủng mở rộng, chứ không có trường hợp nào bỏ tiêm cả!”

Trong 30 năm qua, thành quả của chương trình tiêm chủng mở rộng đã đạt được là rất đáng ghi nhận. Cùng với cả nước, Bắc Ninh cũng đã thanh toán bệnh bại liệt từ năm 2000, loại trừ uốn ván sơ sinh từ năm 2005. Các bệnh được dự phòng bằng vacxin trong chương trình tiêm chủng mở rộng trước kia rất phổ biến nhưng nay nhờ vacxin đã trở thành bệnh hiếm gặp như ho gà, bạch hầu, sởi... Những năm chưa triển khai tiêm chủng mở rộng, hàng năm ghi nhận hàng trăm trường hợp mắc, tử vong hàng chục trường hợp như bệnh bạch hầu thì đến nay, Bắc Ninh đã không ghi nhận ca bệnh bạch hầu nào từ năm 2000. Cùng với cả nước, Bắc Ninh cũng thanh toán và duy trì thành quả với bệnh viêm não Nhật Bản, hàng năm không ghi nhận hoặc chỉ có một vài trường hợp mắc/năm. Đây là những minh chứng hùng hồn nhất cho thành quả của việc phòng bệnh bằng vacxin.

Thế nhưng, chính vì anti vacxin mà những căn bệnh ít khi được gọi lên lại trở thành điểm nóng như dịch sởi năm 2015, hay mới đây là bệnh ho gà tái xuất ở khu vực phía Bắc, bệnh bạch hầu xuất hiện lại ở Quảng Nam, Bình Phước... Hơn ai hết, bản thân mỗi gia đình cần phải hiểu, sử dụng vacxin có thể bảo vệ bản thân trước bệnh mà vacxin chỉ định phòng, qua đó góp phần ngăn chặn bệnh phát tán thành dịch trong cộng đồng, góp phần bảo vệ sức khỏe của toàn xã hội - Bác sĩ Từ tâm huyết chia sẻ. Ông nhấn mạnh thêm: “Công tác tiêm chủng vacxin phòng được bệnh bao nhiêu thì dịch bệnh sẽ càng giảm xuống ở ngưỡng thấp bấy nhiêu. Nếu không thực hiện tiêm chủng thì dịch bệnh sẽ quay trở lại và bùng phát rất nhanh, bởi việc giao lưu, đi lại hiện nay khá dễ dàng và phổ biến”.

“Anti vacxin là không có căn cứ khoa học, có tội với cả một thế hệ, một dân tộc; Anti vacxin là sai lầm nguy hiểm với sinh mạng của trẻ; Anti vacxin: Trào lưu nguy hiểm”… là những lời cảnh tỉnh từ phía rất nhiều chuyên gia cả trong nước và thế giới. Tuy chỉ là trào lưu ở một bộ phận nhỏ cư dân, nhưng nếu không được xử lí kịp thời sẽ có thể ảnh hưởng rất lớn đến toàn cộng đồng. Vì vậy, mỗi gia đình có con nhỏ hãy trở thành những bậc cha mẹ thông thái để chăm sóc và bảo vệ sức khỏe trẻ em!