Tầm quan trọng của văn hóa trong phát triển bền vững

Trong bối cảnh quê hương, đất nước đang vươn mình hội nhập sâu rộng với thế giới, văn hóa không chỉ là điểm tựa tinh thần mà còn là sức mạnh mềm thúc đẩy sự phát triển bền vững, thịnh vượng. Năm 2024, hoạt động văn hóa, thể thao và du lịch Bắc Ninh ghi nhận dấu ấn quan trọng với nhiều kết quả nổi bật, góp phần tích cực thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh.

Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ động rà soát, tham mưu với Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, kịp thời điều chỉnh, bổ sung, ban hành mới nhiều chủ trương, chính sách ở tất cả các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý, bảo đảm phù hợp với yêu cầu thực tiễn và đáp ứng mục tiêu phát triển của Ngành. Nhiều nhiệm vụ trọng tâm được triển khai, góp phần củng cố nền tảng pháp lý, thúc đẩy phát triển bền vững và nâng cao vai trò của văn hóa trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TU ở các ngành, địa phương, đơn vị cũng đạt kết quả bước đầu...
Trong năm, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch triển khai nghiên cứu, biên soạn và xuất bản sách Bách khoa thư Dân ca Quan họ Bắc Ninh; kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn huyện Tiên Du, thị xã Quế Võ và huyện Lương Tài; lập hồ sơ khoa học đối với 3 di sản văn hoá phi vật thể là hội Lim, nghệ thuật Chèo và Múa rối nước Đồng Ngư đề nghị đưa vào Danh mục di sản văn hoá phi vật thể cấp quốc gia; tổ chức thực hiện xét, công nhận Làng Quan họ thực hành đợt 2 và các câu lạc bộ loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian tỉnh Bắc Ninh; dịch và xuất bản “Bắc Ninh tỉnh khảo dị”... Hoạt động đầu tư, tu bổ, tôn tạo di tích được thực hiện kịp thời, đồng bộ, đúng quy định của pháp luật. Ngành tham mưu UBND tỉnh phân bổ hơn 100 tỷ đồng hỗ trợ các địa phương chống xuống cấp di tích; chỉ đạo cơ quan chuyên môn tiến hành khảo sát lập hồ sơ đề nghị xếp hạng di tích cấp tỉnh, cấp quốc gia và hoàn thiện hồ sơ xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt đình Đình Bảng; hoàn thành kiểm kê di tích tại địa bàn 5/8 huyện, thị xã, thành phố.
Ngành cũng tham mưu và tổ chức thành công nhiều sự kiện văn hóa, thể thao phục vụ nhiệm vụ chính trị của tỉnh; phối hợp tổ chức thành công nhiều sự kiện quy mô lớn góp phần quảng bá hình ảnh văn hoá, du lịch, con người Bắc Ninh ở trong nước và trên thế giới. Nổi bật là các hoạt động văn hóa văn nghệ, TDTT mừng Đảng, mừng Xuân; Hội thi Dân ca Quan họ Bắc Ninh mở rộng Xuân Giáp Thìn - 2024; chuỗi hoạt động kỷ niệm 15 năm Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO ghi danh; các chương trình diễn xướng Dân ca Quan họ trên thuyền...

Chương trình nghệ thuật kỷ niệm 15 năm Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO ghi danh.

Hoạt động triển lãm, hội thi, hội diễn cấp tỉnh được tổ chức quy mô lớn, sáng tạo, đa dạng về nội dung và hình thức. Các đoàn nghệ thuật quần chúng và nghệ thuật chuyên nghiệp của tỉnh tham gia liên hoan, hội thi, hội diễn cấp quốc gia đạt được nhiều thành tích cao như: Hội thi tuyên truyền lưu động kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, Hội thi “Diễn xướng dân gian văn hóa các dân tộc” toàn quốc… Hoạt động Bảo tàng được tổ chức đa dạng, sáng tạo, mang lại hiệu quả cao trong công tác phục vụ nghiên cứu khoa học, trải nghiệm, bảo tồn và phát huy giá trị hiện vật quý hiếm, bảo vật quốc gia. Công tác phát triển văn hóa đọc ngày càng lan tỏa sâu rộng, thu hút sự tham gia của nhiều tổ chức, cá nhân.  
Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” tiếp tục phát triển sâu rộng, góp phần tích cực thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Công tác gia đình có nhiều cách làm mới, sáng tạo, mang lại hiệu quả thiết thực; việc cưới, việc tang ngày càng văn minh, tiết kiệm. Cơ quan chuyên môn phối hợp tích cực với chính quyền địa phương trong công tác quản lý và tổ chức lễ hội; hướng dẫn triển khai xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước bảo đảm đúng quy định, phù hợp tình hình thực tiễn cơ sở.
Phong trào TDTT quần chúng được duy trì và phát triển. Tỉ lệ người dân và hộ gia đình thường xuyên tập TDTT ngày càng cao. Công tác xã hội hóa hoạt động thể thao được đẩy mạnh và có hiệu quả. Chất lượng thể thao thành tích cao được nâng lên. Đáng chú ý, VĐV môn cử tạ Trịnh Văn Vinh của Bắc Ninh được tham dự Olympic Paris 2024; VĐV Đỗ Tú Tùng đạt HCV tại Giải vô địch Cử tạ trẻ thế giới; VĐV Đỗ Ngọc Linh đạt HCV nhóm tuổi U20 tại Giải vô địch thế giới Vật bãi biển năm 2024.
Các chỉ tiêu trong phát triển du lịch như lượt khách và tổng thu du lịch đều đạt mục tiêu, cụ thể: Tổng lượt khách năm 2024 đạt 2,3 triệu lượt, tăng gần 40%; tổng thu du lịch đạt 1.900 tỷ đồng, tăng hơn 50% so với năm 2023. Cơ sở vật chất, kỹ thuật du lịch ngày càng chuyên nghiệp, hiện đại. Hoạt động quảng bá văn hóa, du lịch có bước chuyển biến tích cực cả về tần suất tổ chức lẫn phương thức triển khai. Phong phú chương trình kích cầu du lịch được tổ chức như: Chương trình hát dân ca Quan họ trên thuyền; các hoạt động tuyên truyền quảng bá Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ và dân ca Quan họ ở trong và ngoài nước; tổ chức các đoàn Famtrip khảo sát, giới thiệu quảng bá du lịch, văn hóa Bắc Ninh đến các hãng truyền thông, cơ quan báo chí, hãng lữ hành và cơ quan, tổ chức xúc tiến du lịch trong nước, quốc tế… từng bước đưa du lịch trở thành một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh.
Có thể thấy, vẫn còn những điểm nghẽn cần tháo gỡ trong lĩnh vực văn hóa, du lịch; công tác xã hội hóa, huy động các nguồn lực đầu tư cho các hoạt động sự nghiệp của ngành còn nhiều khó khăn, chưa huy động được hết tiềm năng để tham gia phát triển văn hóa, du lịch. Kết quả ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bắc Ninh đạt được không chỉ có ý nghĩa trước mắt mà còn làm tiền đề quan trọng, tạo động lực thúc đẩy phát triển văn hóa song hành với kinh tế, xã hội, góp phần đưa quê hương Bắc Ninh bước vào giai đoạn phát triển mới với nhiều bước tiến xa hơn, thịnh vượng hơn, giữ được bản sắc riêng của miền đất Kinh Bắc văn hiến.