Thách thức trong thực hiện Đề án 818

Đề án “Xã hội hóa cung cấp phương tiện tránh thai và dịch vụ kế hoạch hóa gia đình/sức khỏe sinh sản (KHHGĐ/SKSS) tại khu vực thành thị và nông thôn phát triển” trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016-2020 được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 697/QĐ-UBND ngày 28-10-2016 (sau đây gọi tắt là Đề án 818). Ngay sau đó, Ban Quản lý Đề án 818 cấp tỉnh được thành lập và triển khai các hoạt động. Đến nay, qua gần 1 năm vừa triển khai thực hiện vừa học hỏi kinh nghiệm của các tỉnh bạn, Đề án bước đầu đạt được một số kết quả song cũng bộc lộ nhiều khó khăn, thách thức.

Đề án 818 được triển khai nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao, đa dạng về phương tiện tránh thai, hàng hóa và dịch vụ KHHGĐ/SKSS có chất lượng cho người dân nhằm bảo đảm sự công bằng xã hội, tính bền vững của Chương trình Dân số - KHHGĐ; huy động và nâng cao hiệu quả của các nguồn lực đầu tư từ ngân sách Nhà nước, các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước cho chương trình Dân số - KHHGĐ phù hợp với xu hướng phát triển kinh tế - xã hội. Các mục tiêu cụ thể của Đề án là đa dạng hóa phương tiện tránh thai và hàng hóa KHHGĐ/SKSS theo phân khúc thị trường, chú trọng vào các phương tiện tránh thai hiện đại có tác dụng lâu dài và hiệu quả; tiếp nhận và cung ứng ít nhất 1 chủng loại phương tiện tránh thai mới bảo đảm chất lượng khi phân phối sử dụng trên địa bàn tỉnh; cung ứng kịp thời chủng loại phương tiện tránh thai hoặc hàng hóa KHHGĐ/SKSS; tăng cường tiếp cận dịch vụ KHHGĐ/SKSS của người dân; củng cố và nâng cao chất lượng phương tiện tránh thai, dịch vụ KHHGĐ/SKSS...

Trong giai đoạn 2016-2017, các hoạt động truyền thông (trực tiếp, gián tiếp) được triển khai nhằm thay đổi hành vi của cộng đồng trong việc tự chi trả các dịch vụ dân số/SKSS/KHHGĐ. Hiện tại, Đề án 818 được triển khai thực hiện ở 100% huyện, thị xã, thành phố, hệ thống phân phối đến người dân được hình thành thông qua đội ngũ cán bộ Dân số - KHHGĐ cấp xã và mạng lưới cộng tác viên Dân số - KHHGĐ thôn/khu phố.

Một số sản phẩm phương tiện tránh thai và chăm sóc SKSS đang được tiếp thị tới người dân.

Được triển khai khá tích cực, song việc thực hiện Đề án cũng cho thấy những thuận lợi, khó khăn nhất định. Tính đến hết tháng 6-2017, toàn tỉnh nhận từ Ban Quản lý Đề án 818 T.Ư hơn 66 nghìn chiếc bao cao su Hello, hơn 17 nghìn chiếc bao cao su HelloPlus, hơn 1,5 nghìn vỉ thuốc tránh thai Anna, 2,6 nghìn lọ dung dịch vệ sinh Vagis... Tính đến thời điểm tháng 8-2017, Ban Quản lý Đề án 818 tỉnh đã thanh toán về Ban Quản lý Đề án 818 T.Ư 600 vỉ Anna, hơn 37 nghìn chiếc Hello, hơn 3,8 nghìn chiếc HelloPlus, 1,2 nghìn lọ Vagis... với tổng số tiền hơn 122 triệu đồng. Như vậy, kết quả đạt được vẫn còn rất khiêm tốn.

Về những khó khăn gặp phải trong quá trình thực hiện Đề án, ông Nguyễn Hải, Chi cục trưởng Chi cục Dân số - KHHGĐ, Phó Ban Thường trực Ban Quản lý Đề án 818 tỉnh cho biết: Sẵn có đội ngũ cán bộ Dân số - KHHGĐ xã, phường, thị trấn và mạng lưới cộng tác viên tới từng thôn làng, khu phố là điều kiện thuận lợi để hình thành hệ thống phân phối phương tiện tránh thai đến tận tay người sử dụng. Bên cạnh đó, phần lớn người dân có ý thức trong việc chăm sóc SKSS, thực hiện KHHGĐ. Tuy nhiên, do mới triển khai, việc thực hiện Đề án gặp nhiều thách thức như: Các sản phẩm phương tiện tránh thai hàng hóa SKSS mới đi vào thị trường do đó sức cạnh tranh còn kém so với các mặt hàng đã có thương hiệu; công tác tuyên truyền, quảng bá sản phẩm trên các phương tiện thông tin đại chúng chưa phát huy hiệu quả; kỹ năng, kinh nghiệm tiếp thị xã hội của đội ngũ cán bộ chuyên trách và cộng tác viên Dân số - KHHGĐ còn hạn chế. Khách hàng mặc dù được tiếp cận đầy đủ thông tin về sản phẩm phương tiện tránh thai xã hội hóa nhưng việc lựa chọn và quyết định sử dụng còn dè dặt... Trong khi đó đối tượng hướng tới của Đề án là người từng tiếp nhận phương tiện tránh thai miễn phí từ chương trình mục tiêu Dân số - KHHGĐ nên dễ dàng nảy sinh tâm lý so sánh và không muốn thay đổi thói quen. Đây là sự cản trở không nhỏ cho việc thực hiện Đề án.

Đề án 818 là đề án xã hội hóa đầu tiên trong lĩnh vực Dân số - KHHGĐ. Đề án được triển khai nhằm đặt nền móng bền vững cho công tác Dân số - KHHGĐ trong tình hình phát triển mới của đất nước. Đây là chủ trương mới của Nhà nước, đánh dấu một sự thay đổi mạnh mẽ trong tư duy cũng như trong phương thức tổ chức thực hiện cung cấp phương tiện tránh thai, hàng hóa và dịch vụ SKSS/KHHGĐ có chất lượng cao tới người dân. Để thực hiện đạt hiệu quả cao Đề án 818 trên địa bàn tỉnh, trong thời gian tới, từ tỉnh đến cơ sở cần tiếp tục đẩy mạnh, đổi mới các hoạt động truyền thông, trong đó đặc biệt quan tâm đến hiệu quả nâng cao nhận thức, chuyển đổi hành vi của người dân về công tác xã hội hóa phương tiện tránh thai. Huy động mọi nguồn lực, cộng đồng xã hội cùng chung tay với ngành Y tế mà đơn vị thường trực là Dân số - KHHGĐ tích cực tham gia hưởng ứng, để công tác Dân số - KHHGĐ dần chuyển trọng tâm từ dân số - KHHGĐ sang dân số và phát triển, bắt kịp xu thế phát triển chung của cả nước.