Tháng Tư, nồng nàn cùng sách

Tháng Tư về rộn ràng cùng màu nắng ngọt ngào mùa hạ, với sắc trắng tinh khôi của loa kèn và khúc hoan ca trong trẻo của bầy chim sẻ cũng là lúc những câu chuyện về sách, về văn hóa đọc râm ran lan tỏa khắp nơi từ thư viện, trường học đến các cộng đồng dân cư... Ở miền đất văn hiến, khoa bảng Bắc Ninh-Kinh Bắc, tháng Tư càng thêm nồng nàn, rạo rực với chuỗi hoạt động khuyến đọc dày đặc chào mừng Ngày Sách Việt Nam (21-4), Ngày sách và bản quyền thế giới (23-4).

Học sinh tham dự hoạt động Ngày sách Việt Nam tỉnh Bắc Ninh năm 2019.

Khẳng định giá trị tốt đẹp của văn hóa đọc
Sau hơn 2 năm thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng, đến nay các chỉ số phát triển văn hóa đọc ở Bắc Ninh bước đầu có tín hiệu khả quan. Công tác phối hợp giữa các ngành được thực hiện thường xuyên. Hàng năm, Sở Thông tin và Truyền thông đều đặn phối hợp với các nhà sách, đơn vị xuất bản tổ chức phong phú hoạt động Ngày sách Việt Nam tỉnh Bắc Ninh, thiết thực tôn vinh và truyền cảm hứng đọc sách đến các tầng lớp nhân dân trong tỉnh.  
Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo từng bước củng cố, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của thư viện nhà trường; khuyến khích học sinh, sinh viên sử dụng thư viện trường học như một công cụ học tập hiệu quả, giáo dục kĩ năng khai thác tri thức trong thư viện. Cùng với đó, hoạt động luân chuyển sách báo, đưa sách đến với người dân nông thôn được quan tâm; công tác nghiên cứu, ứng dụng khoa học kĩ thuật công nghệ trong phát triển thư viện điện tử, thư viện số, thư viện thông minh cũng đang được triển khai, áp dụng các phần mềm hiện đại để xử lý kho tài liệu và đáp ứng tốt hơn nhu cầu tra cứu, tiếp cận nguồn sách báo trong hệ thống thư viện được thuận tiện, dễ dàng hơn.
Tính riêng Thư viện tỉnh trong hơn 2 năm qua đã tổ chức hàng chục buổi nói chuyện chuyên đề, phối hợp giới thiệu hàng trăm cuốn sách trên sóng truyền hình; đều đặn tổ chức các hoạt động trưng bày sách mới, sách theo chuyên đề, tổ chức ngà y hội sách, viết bài giới thiệu sách trên các trang thông tin điện tử, các trang fanpage...
Tháng Tư này, đi đâu người ta cũng nói, cũng bàn về sách và văn hóa đọc. Rất nhiều chương trình nói chuyện chuyên đề, tọa đàm, giới thiệu tác giả tác phẩm... nhằm khẳng định giá trị của sách và lan tỏa văn hóa đọc trong cộng đồng. Các địa phương, đơn vị, trường học phối hợp với thư viện công cộng, thư viện tư nhân tích cực tuyên truyền, nhân rộng các mô hình tủ sách gia đình, dòng họ; tăng cường hoạt động khuyến đọc; phát động quyên góp, trao tặng và chung tay đưa sách đến bạn đọc...

“Nơi chỉ người đọc sách mới có thể chạm đến...”
Có một cuốn sách vừa ra mắt công chúng giữa tháng Tư của Nhà xuất bản Phụ nữ với tựa đề khá kích thích “Nơi chỉ người đọc sách mới có thể chạm đến”. Chưa được đọc nên tôi rất tò mò, không biết cuốn sách ấy đề cập đến nội dung gì? Không biết liệu cái nơi mà người đọc sách có thể chạm đến là thiên đường hay địa ngục, là hạnh phúc hay niềm đau, vui hay buồn, giàu có hay nghèo khổ...
Rất nhiều câu chuyện thực tế mà người đọc thay đổi, trưởng thành nhờ sách. Mới đây, tôi được nghe anh Trương Công Hải (Đông Tiến, Yên Phong) tâm sự rằng, năm 2005, khi đang ở trong quân ngũ, anh được một người bạn tặng cho cuốn sách “Em phải đến Harvard học kinh tế”. Cuốn sách ấy làm anh tỉnh thức, như một nút bấm công tắc bật ra cánh cửa đưa anh bước vào khám phá thế giới tri thức. Xuất ngũ trở về, ngay lập tức anh bắt tay làm tủ sách gia đình, tạo không gian đọc cho các thành viên với hàng trăm đầu sách các loại. “Cũng nhờ tủ sách gia đình mà con gái, con trai tôi bây giờ đều ngoan ngoãn, học giỏi. Con gái Trương Thảo Nguyên, học sinh lớp 11, Trường THPT Chuyên Bắc Ninh vừa đạt giải Ba quốc gia môn Vật lý”- anh Hải tự hào kể.
Vốn yêu sách từ nhỏ nhưng vì mưu sinh mà chị Hoàng Thị Lành, 39 tuổi ở Thanh Khương, Thuận Thành lại bỏ quên thói quen đọc sách trong thời gian dài. Chị thổ lộ: Có một gia đình hạnh phúc, một công việc yêu thích, điều kiện kinh tế gia đình khá giả, tôi tưởng chẳng còn gì để mong ước. Thế nhưng chẳng hiểu sao, trong sâu thẳm cứ cảm thấy có nỗi hoang hoải nào đó rất khó gọi tên. Một lần cô đơn vây kín nỗi lòng, vô tình cầm cuốn sách cũ lên đọc và tôi thảng thốt nhận ra, khoảng trống hoang hoải bấy lâu là vì thiếu sách. Những trang sách dần giúp tôi tìm bình yên, còn mở ra biết bao điều mới mẻ, thú vị. Từ đó, tôi tìm lại thói quen cũ và hễ có thời gian lại cùng các con đọc sách, chăm chút xây dựng tủ sách gia đình.
Cũng là một người đọc nghiệp dư, tôi nhận thấy đọc sách không chỉ chạm tới niềm thích thú, mê say, phấn khích mà còn là trăn trở, suy tư và tất nhiên có cả những nỗi buồn dằng dặc theo năm tháng. Nếu ai đã từng đọc “Nỗi buồn chiến tranh” của Bảo Ninh hay truyện của Nguyễn Huy Thiệp, hoặc đọc văn của Nguyễn Ngọc Tư... hẳn sẽ dễ đồng cảm cùng tôi. Đọc sách để chạm đến nỗi buồn, sự đau đớn, thậm chí là những ám ảnh dai dẳng về thân phận con người, nhưng sau đó sẽ thấy mình trưởng thành hơn, như nhà văn Nguyễn Quang Thiều từng viết: “Nó làm cho ta đau đớn đến mức tưởng không chịu nổi để rồi được bình phục và lớn lên”. Thực ra, đọc sách đôi khi chỉ để biết buồn và biết sau nỗi buồn ấy là gì...    
Cảm ơn tháng Tư-tháng Sách mang đến những ngày nồng nàn yêu thương, giúp lay động, tỉnh thức và gieo vào tâm hồn mỗi người những dư âm tích cực về đời sống văn hóa đọc. Song đọc và học là hoạt động tự thân suốt đời nên hi vọng, đọc sách không chỉ là câu chuyện chỉ được nhắc đến trong tháng Tư hay ở một thời điểm nào đó mà sẽ trở thành việc làm thường nhật, đều đặn hàng ngày trong mỗi gia đình, nhà trường, cơ quan, đơn vị...