Thi hành án dân sự bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật và pháp chế xã hội chủ nghĩa

Công tác Thi hành án dân sự (THADS) có vai trò quan trọng trong hoạt động tư pháp. Kết quả THADS là sự đảm bảo những bản án, quyết định của Tòa án và cơ quan có thẩm quyền theo Luật THADS được thực thi trên thực tế. Bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân và nhà nước, tính nghiêm minh của pháp luật, của pháp chế xã hội chủ nghĩa.

Ký kết Quy chế phối hợp liên ngành trong công tác thi hành án dân sự năm 2016.

Ngày 24-1-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ban hành Sắc lệnh số 13/SL, quy định về tổ chức các Tòa án và các ngạch Thẩm phán, trong đó, Khoản 3, Điều 3 của Sắc lệnh quy định: Ban Tư pháp xã có quyền “Thi hành những mệnh lệnh của các Thẩm phán cấp trên”. Đây là văn bản pháp lý đầu tiên đánh dấu sự ra đời về tổ chức và hoạt động của ngành THADS trong chế độ mới. Tiếp đó, ngày 19-7-1946, Chủ tịch Chính phủ Việt Nam Dân chủ cộng hòa ban hành Sắc lệnh số 130/SL quy định về thể thức thi hành mệnh lệnh hoặc bản án của Tòa án. Có thể nói, đây là văn bản của Chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa quy định riêng về công tác thi hành án, thẩm quyền và thể thức thi hành bản án.

Từ những văn bản pháp lý trên, dưới sự lãnh đạo của Đảng, trải qua các thời kỳ, giai đoạn lịch sử phát triển khác nhau, THADS đã có những đóng góp to lớn cho sự nghiệp cách mạng và công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN. Ghi nhận thành tích vẻ vang của ngành và động viên các thế hệ cán bộ làm công tác thi hành án dân sự tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp, ngày 5-3-2013 Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã ký Quyết định số 397/QĐ-TTg lấy ngày 19-7 hàng năm là Ngày Truyền thống Thi hành án dân sự.

Năm 1993, Quốc hội khóa IX đã ban hành Pháp lệnh THADS, theo đó công tác THADS được chuyển giao từ Tòa án nhân dân sang cơ quan Chính phủ quản lý. Tại thời điểm chuyển giao, hệ thống cơ quan THADS tỉnh Hà Bắc (Bắc Ninh và Bắc Giang) có 90 biên chế, trong đó cấp tỉnh có 1 chấp hành viên và hầu hết mỗi đơn vị cấp huyện có 1 chấp hành viên.

Đến năm 1997, tỉnh Bắc Ninh được tái lập, cơ quan THADS tỉnh Bắc Ninh gồm Phòng thi hành án tỉnh và 6 Đội thi hành án cấp huyện với 19 chấp hành viên. Những ngày đầu, cơ sở vật chất thiếu thốn, trụ sở làm việc chật hẹp, phương tiện và các điều kiện làm việc hầu như không có gì. Số lượng việc tồn đọng bàn giao sang các cơ quan THADS tỉnh Bắc Ninh quản lý, tiếp tục tổ chức thi hành là 723 việc với số tiền phải thi hành án trên 950 triệu đồng.

Luật Thi hành án dân sự năm 2008 ra đời, Cục Thi hành án dân sự tỉnh Bắc Ninh được thành lập với cơ cấu tổ chức gồm có 4 Phòng tham mưu và 8 Chi cục Thi hành án dân sự cấp huyện trực thuộc.

Được sự quan tâm lãnh, chỉ đạo của Bộ Tư pháp và cấp ủy, chính quyền địa phương, ngành thi hành án đã từng bước khắc phục khó khăn, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác THADS trong tình hình mới. Đến nay, các cơ quan Thi hành án dân sự trong tỉnh đều đã được đầu tư xây dựng Trụ sở làm việc, trang thiết bị, điều kiện làm việc và các thiết bị văn phòng, công cụ hỗ trợ phục vụ công tác thi hành án, cơ bản đã đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. Ban Chỉ đạo THADS cấp tỉnh và cấp huyện được kiện toàn theo quy định. Ngành thi hành án dân sự tỉnh Bắc Ninh hiện có 118 cán bộ, công chức, người lao động, trong đó có 43 chấp hành viên. 

Với nỗ lực, quyết tâm cao, vượt lên khó khăn, thách thức, ngành thi hành án tỉnh thực hiện tốt việc quán triệt, triển khai các chỉ thị, nghị quyết về cải cách tư pháp, nâng cao hiệu quả công tác THADS, tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị số 19/CT-TU về tăng cường sự lãnh đạo đối với công tác THADS trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Cùng với đó là các giải pháp tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, nâng cao nghiệp vụ, ý thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, chấp hành viên, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị tham gia phối hợp trong công tác THADS.

Từ đó, kết quả thi hành án có những chuyển biến tích cực. Năm 1997, toàn tỉnh thi hành và giải quyết xong 60,7% số việc và 45,9% số tiền. Giai đoạn 2011-2015, toàn tỉnh đã thụ lý trên 20.650 việc; thi hành và giải quyết 18.745 việc, bình quân các năm đều đạt tỷ lệ trên 90% trên số việc có điều kiện thi hành. Tổng số tiền thụ lý trên 1.548 tỷ 917 triệu đồng; giải quyết được gần 879 tỷ 330 triệu đồng, bình quân các năm đạt tỷ lệ trên 80% trên số tiền có điều kiện thi hành. Tính đến 30-6-2016, tổng số việc phải thi hành của toàn tỉnh là 40.474 việc, với số tiền phải thi hành 2.341 tỷ 397 triệu đồng. Kết quả thi hành và giải quyết xong 37.124 việc, với số tiền 1.434 tỷ 518 triệu đồng. Nhiều vụ việc phức tạp, tồn đọng kéo dài nhiều năm đã được tổ chức thi hành dứt điểm, bảo đảm được quyền và lợi ích hợp pháp cho cơ quan, tổ chức và công dân, đồng thời tạo đà cho công tác thi hành án dân sự ở những năm tiếp theo.

Để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác thi hành án dân sự trong tỉnh, Cục THADS tỉnh Bắc Ninh xác định trong thời gian tới sẽ tập trung lãnh, chỉ đạo nâng cao chất lượng hoạt động trên mọi mặt công tác theo chức năng, nhiệm vụ, đó là: Nêu cao trách nhiệm của người đứng đầu, chấn chỉnh thực hiện kỷ cương, kỷ luật đối với cán bộ, công chức trong ngành gắn với việc đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và thực hiện Nghị quyết T.Ư 4 khóa XI. Trên cơ sở đó xây dựng chương trình công tác sát thực, hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm; chỉ đạo và ra quyết định thi hành với 100% bản án, quyết định của tòa án và cơ quan có thẩm quyền theo Luật THADS, bảo đảm phân loại việc thi hành án chính xác; tổ chức thi hành án dứt điểm đối với các vụ, việc có điều kiện thi hành.

Đồng thời chú trọng thực hiện tốt công tác tiếp công dân, giải quyết dứt điểm đơn thư, khiếu nại, tố cáo ngay từ cơ sở, không để tình trạng vượt cấp, kéo dài; sắp xếp, bố trí, phân công hợp lý cán bộ, công chức, gắn với bồi dưỡng trình độ mọi mặt, nhất là thái độ ứng xử với công dân; cải tiến phương pháp làm việc; hướng dẫn, chỉ đạo nghiệp vụ và kiểm tra để phát hiện, xử lý kịp thời sai phạm, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động, thuyết phục việc tự nguyện thi hành án; tranh thủ sự lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự phối hợp chặt chẽ với các ngành… Từ đó góp phần cùng các cơ quan hữu quan giữ vững an ninh, trật tự địa phương, bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, pháp chế xã hội chủ nghĩa, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và phát triển kinh tế-xã hội và thúc đẩy hoàn thành nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị.