Thơm ngon mỳ gạo Tử Nê

Theo những người cao tuổi của làng Tử Nê, nghề làm mỳ gạo nơi đây có từ rất lâu đời, nhiều thế hệ người dân vẫn tha thiết giữ gìn, phát triển nghề truyền thống của cha ông. Nghề này không quá cực nhọc, cũng không đòi hỏi vốn lớn nên gia đình nào cũng có thể làm được, có ít làm ít, có nhiều làm nhiều. Theo thống kê, hơn 75% gia đình tương ứng với khoảng 300 hộ của thôn Tử Nê sản xuất mỳ gạo. Trước đây, các công đoạn sản xuất làm thủ công, năng suất trung bình mỗi hộ chỉ đạt từ 20-25kg mỳ/ngày. Nét đặc trưng của mỳ gạo Tử Nê là sợi mỳ nhỏ, trắng, dai, dẻo, có mùi thơm của lúa gạo, không có thành phần chất phụ gia, thuốc bảo quản thực phẩm, được làm hoàn toàn bằng thủ công, xay gạo bằng cối đá, tráng mỳ bằng tay, đun bếp củi.

Phơi mỳ gạo tại thôn Tử Nê, xã Tân Lãng.

Những năm gần đây, nhận thấy thị trường tiêu thụ sản phẩm mỳ gạo Tử Nê ngày càng cao, nhiều gia đình trong thôn Tử Nê mạnh dạn đầu tư xây dựng nhà xưởng và mua các loại máy móc, thiết bị hiện đại như máy quay, máy xay, máy tráng, máy đùn sợi, máy cắt và nồi hơi… phục vụ sản xuất với quy mô lớn nên năng suất và chất lượng được cải thiện đáng kể. Trung bình mỗi hộ sản xuất 3 - 4 tạ mỳ/ ngày, sản lượng cung ứng của cả thôn gần 20 tấn/ ngày ra thị trường các tỉnh Hà Nội, Hải Phòng, Thái Nguyên, Hà Nam, Hải Dương, Hưng Yên và một số tỉnh ở khu vực phía Nam, đem lại lợi nhuận mỗi ngày khoảng 500.000 - 600.000 đồng/ hộ. Nhờ vào việc sản xuất và kinh doanh mỳ gạo, đời sống các hộ làm nghề tại thôn Tử Nê được nâng lên, tỷ lệ hộ nghèo trong thôn giảm rõ rệt.

Mặc dù có vai trò lớn vào sự phát triển kinh tế của địa phương, nhưng mỳ gạo Tử Nê chưa được xây dựng thương hiệu, chủ yếu bán cân, bán bó, không bao bì, nhãn, mác. Vì vậy, tình trạng sản phẩm được thương lái thu mua sau đó mang thương hiệu khác để bán ra thị trường vẫn còn phổ biến. Những hộ sản xuất mỳ ở Tử Nê có chung mong muốn các cơ quan quản lý Nhà nước, chính quyền địa phương xây dựng thành công thương hiệu mỳ gạo Tử Nê cùng với quản lý tổ chức sản xuất, chuẩn hóa quy trình chất lượng đồng bộ giữa các hộ của làng nghề để cùng giữ gìn uy tín sản phẩm truyền thống.

Người dân Tử Nê đóng gói thành phẩm mỳ để đưa ra thị trường

Trên cơ sở nhu cầu cấp thiết từ thực tế, Sở Khoa học và Công nghệ phối hợp với huyện Lương Tài đặt hàng đơn vị tư vấn là Trung tâm Nghiên cứu Công nghệ và Sở hữu trí tuệ CIPTEK chuẩn bị các điều kiện tiến hành “Xây dựng, quản lý và quảng bá thương hiệu cho 2 sản phẩm nông nghiệp và làng nghề của huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh” trong đó có sản phẩm mỳ gạo của thôn Tử Nê, xã Tân Lãng. Mục đích là tạo cơ sở vững chắc để tăng cường hoạt động quảng bá, phát triển giá trị sản phẩm, nâng cao năng lực quản lý của cơ quan hành chính địa phương, phát huy giá trị của tài sản trí tuệ trong việc bảo hộ nông sản, làng nghề và sản phẩm OCOP của địa phương.

Đầu năm 2024, Mỳ gạo Tử Nê chính thức được Cục Sở hữu trí tuệ cấp văn bằng bảo hộ Nhãn hiệu chứng nhận. Điều này góp phần bảo vệ uy tín, danh tiếng, nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm, tránh bị lạm dụng hoặc giả mạo. Đây cũng là lợi thế và động lực để người dân Tử Nê tiếp tục nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu, thị hiếu, góp phần thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh, nâng cao thu nhập cho người lao động, phát triển kinh tế địa phương.