Thú chơi tao nhã của một cựu chiến binh

Đã bước sang tuổi 76, cựu chiến binh Nguyễn Công Tịnh (thôn Công Hà, xã Hà Mãn, huyện Thuận Thành) vẫn miệt mài với thú sưu tầm tem bưu chính và tiền giấy, tiền xu. Thú chơi tao nhã ấy được ông nuôi dưỡng hơn 50 năm qua với niềm say mê và không ít công phu.

Năm 15 tuổi, chàng trai Nguyễn Công Tịnh đã tham gia lực lượng du kích, rồi trở thành liên lạc của Chủ tịch Ủy ban Hành chính huyện Thuận Thành. Năm 1959, ông nhập ngũ. Cũng chính trong thời gian quân ngũ, tình quê gửi nhờ qua những cánh thư đã hun đúc trong ông tình yêu với những con tem. Từ năm 1959 đến năm 1962, ông đã sưu tầm vài trăm con tem. Xuất ngũ, trở về quê hương, bộn bề cuộc sống nên thú chơi tem cũng tạm gác lại. Gần 10 năm nay, con cháu đã phương trưởng, ông có điều kiện tiếp tục thú chơi ngày nào. 

Ông Tịnh cho biết: “Chơi tem là cả một nghệ thuật, đòi hỏi người chơi lòng đam mê, tính kiên trì. Mỗi một con tem là cầu nối giữa quá khứ và thực tại. Trên mỗi con tem là dấu ấn lịch sử một thời, mang giá trị nghệ thuật hội họa, trang trí. Hơn nữa, tem phản ánh đủ mọi khía cạnh của cuộc sống như khoa học, âm nhạc, kiến trúc, con người... Vì thế, từ những con tem, người chơi bị thúc đẩy tìm hiểu kiến thức về hình ảnh mà con tem đã gợi ra”.

Hỏi về độ quý, hiếm, ông Tịnh chỉ những con tem Đông Dương in giới thiệu: “Ngày 2-9-1945, Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà ra đời, vì chưa kịp phát hành tem mới, nên đã tạm thời sử dụng một số tem Đông Dương cũ in đè lên mặt tem các chữ: Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, Độc lập-Tự do, Hạnh phúc, Bưu chính, Quốc phòng, Cứu đói, Dân sinh”. Ông chỉ bộ tem 5 chiếc “Đây là bộ tem đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, được phát hành ngày 2-9-1946, nhân dịp kỷ niệm Quốc khánh lần thứ nhất. Bộ tem gồm 5 mẫu chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh (có cùng mẫu vẽ, thay mầu xanh lá mạ, đỏ, vàng, lam và tím) đánh dấu một mốc quan trọng trên con đường phát triển độc lập của tem Bưu chính Việt Nam…

Bên cạnh thú chơi tem, ông Tịnh còn sưu tầm các loại tiền giấy, tiền xu. Bộ sưu tập của ông có đến hàng trăm tờ tiền của nhiều quốc gia, thuộc nhiều thời đại. Tiêu biểu là bộ tiền giấy, tiền xu do Ngân hàng nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam phát hành từ năm 1958 đến nay. Nhiều loại tiền giấy quý, hiếm cũng có mặt trong bộ sưu tập của ông Tịnh như: tiền Đông Dương (Giấy 1 đồng vàng và 100 đồng vàng); tiền Mặt trận Dân tộc giải phóng Miền Nam Việt Nam; tiền Việt Nam Cộng hòa; tiền đô la và tiền của nhiều quốc gia khác.

Đặc biệt, ông Tịnh còn lưu giữ nhiều tem, phiếu thời bao cấp như: tem xăng dầu, tem lương thực, tem đường, tem sữa. Theo ông Tịnh sưu tầm tiền cũng nhiều lý thú. Hoa văn, hình ảnh và mệnh giá của tiền và tem, phiếu cho thấy rõ đặc trưng kinh tế-xã hội của một thời kỳ. Nhớ về quá khứ, ông say mê quy đổi tiền của từng thời: 1 xu, 1 hào, 1 đồng mua được cái gì; 3 tem lương thực loại 100gam đổi được 1 bát phở mậu dich vu seo vào năm 1970…

Khi được hỏi, liệu ông có bán bộ sưu tập của mình không, ông lắc đầu, cười và nói: “Mỗi con tem, đồng tiền sưu tầm được cũng lắm công phu, gắn với một câu chuyện. Có con tem đi, lại 5 đến 6 lần mới xin được. Gắn bó với chúng, tôi được thêm hiểu biết về quá khứ để sống tốt hơn trong hiện tại”.