Thúc đẩy sản xuất kinh doanh, kích cầu đầu tư và tiêu dùng

Kinh tế thế giới năm nay diễn biến phức tạp và sẽ còn nhiều khó khăn trong năm tới, ảnh hưởng trực tiếp đến kinh tế Việt Nam, đó cũng là nhận định của các chuyên gia tại hội thảo “Tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, đưa đất nước phát triển bền vững” do báo Nhân Dân và Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp tổ chức ngày 10-12, tại Hà Nội.

 Năm 2008, trước sự khủng hoảng của kinh tế thế giới, nền kinh tế Việt Nam đã chịu tác động trực tiếp và phải đối mặt với những khó khăn và thách thức to lớn.

Những tháng đầu năm, môi trường kinh tế vĩ mô có những biến động như lạm phát tăng cao, thâm hụt thương mại lớn, tăng trưởng tín dụng nóng,... đã tác động bất lợi tới nền kinh tế và ảnh hưởng trực tiếp tới hoạt động sản xuất, kinh doanh và đặc biệt là đời sống của người dân.

Nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế thế giới và khắc phục những khó khăn mới xuất hiện, tháng 11 vừa qua, Chính phủ đã đề ra năm nhóm giải pháp cấp bách nhằm chủ động ngăn chặn sự suy giảm kinh tế, đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, duy trì tăng trưởng kinh tế, trong đó ưu tiên thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu và kích cầu đầu tư và tiêu dùng.

Trong Đề dẫn Hội thảo, Tổng Biên tập báo Nhân Dân Đinh Thế Huynh cho rằng “những giải pháp ở tầm vĩ mô đó cần phải được thực hiện bằng những quyết định cụ thể, chi tiết nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, duy trì tăng trưởng bền vững”.

Đề dẫn khẳng định việc phân tích, đánh giá chính xác thực trạng khó khăn, từ đó kiến nghị các biện pháp cụ thể để Đảng, Nhà nước đưa ra những quyết sách kịp thời nhằm đẩy mạnh sản xuất chính “là giải pháp căn cơ nhất, vừa kiềm chế lạm phát, vừa chống suy giảm kinh tế”.

Tại hội thảo, có ý kiến khẳng định, muốn thực hiện các giải pháp có hiệu quả, cần nhận biết những biểu hiện của suy giảm trong nền kinh tế. Hiện nay có hai kênh đang tác động mạnh tới nền kinh tế, bên ngoài là sự suy giảm của kinh tế toàn cầu làm nền kinh tế Việt Nam giảm nhanh ở xuất khẩu cả về lượng và giá, đầu tư vốn trực tiếp và gián tiếp, bên trong là hàng tiêu dùng và xuất khẩu trong nước giảm mạnh, sản xuất kinh doanh giảm sút, việc làm - thu nhập và sức mua đều ảnh hưởng.

Chia xẻ những khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp, theo ông Vũ Đình Lộc , Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho rằng: Khó khăn hiện nay, tập trung chủ yếu ở các ngành dệt may, chế biến gỗ, điện tử... Các doanh nghiệp phụ thuộc nhiều vào chi phí đầu vào do nhập khẩu nguyên liệu tăng, trong khi đầu ra xuất khẩu lại đang gặp khó khăn, dẫn đến co cụm năng lực sản xuất, doanh nghiệp thận trọng trong vay vốn.

Theo Tổng Giám đốc Tập đoàn Dệt may Việt Nam Vũ Đức Giang , từ tháng 1 đến tháng 8/2008, do ảnh hưởng biến động giá ngoại tệ, nguyên phụ liệu nhập khẩu, lãi suất cao ảnh hưởng trực tiếp đến ngành dệt may. Được biết, từ 7 đến 15% số lao động trong tổng số khoảng 2 triệu lao động của ngành bị mất việc, chủ yếu do nhiều cơ sở sản xuất phải đóng cửa hoặc hoạt động cầm chừng. Dự báo, năm tới, con số lao động ngành dệt may có nguy cơ mất việc còn lên đến 20%, nếu tình hình không được cải thiện. Các đơn hàng của Quý I/2009 bị cắt giảm mạnh, nhất là thị trường Mỹ, dự báo sang năm 2009, thị trường Mỹ và EU sẽ giảm mạnh.

Các kiến nghị về cơ chế vốn, thị trường, tỷ giá, thuế... được nhiều đại biểu nêu lên là công cụ can thiệp hữu hiệu cho sản xuất và xuất khẩu. Hiện tại nguồn vốn của các doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn, trong khi việc tiếp cận với vốn vay ngân hàng còn khó khăn ở khâu thủ tục, cho dù lãi suất ngân hàng đã bước đầu tạo được thuận lợi.

Chia xẻ về vấn đề này, ông Vũ Đình Lộc cho rằng, các ban, ngành cần hỗ trợ doanh nghiệp, cụ thể như giảm tín dụng, bảo lãnh tín dụng và giảm thuế. Theo ông Lộc, cần có chính sách giảm thuế và hoàn thuế GTGT hiệu quả, tăng cường đầu tư công, chính sách tín dụng; tăng sức cạnh tranh của các DN nhỏ và vừa bằng cách đầu tư nguồn vốn và tăng nguồn nhân lực, ngoài ra, cần làm tốt hơn nữa công tác thông tin, dự báo để có được quyết sách kịp thời.

Ông Vũ Đức Giang đề nghị, cần sớm ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì lãi suất ổn định, đơn giảm thuế, thủ tục hải quan để các doanh nghiệp có thời gian điều chỉnh và sớm ổn định sản xuất. Mặc khác, có thể khẳng định, các doanh nghiệp hiện nay không trông đợi hỗ trợ tài chính mà chủ yếu trông đợi được hỗ trợ về điều kiện và môi trường kinh doanh, chẳng hạn như tháo gỡ thủ tục hành chính đặc biệt các thủ tục liên quan đến xuất nhập khẩu; hay giảm thuế hoặc cho chậm nộp thuế, tỷ giá,…

Tiến sĩ Võ Trí Thành , Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cho rằng, trong điều kiện hiện nay, cần “nới lỏng chính sách vĩ mô một cách thận trọng”, đồng thời tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính. Ông Thành kiến nghị “Cần có sự minh bạch hóa thông tin chính sách - cả thông tin tốt lẫn thông tin xấu, ngoài ra theo dõi và cập nhật thường xuyên các diễn biến của thị trường”.

Theo ông Cao Sĩ Kiêm, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Nhỏ và Vừa Việt Nam, chủ trương kích cầu đầu tư và khuyến khích tín dụng là chủ trương rất đúng và mới đây, Chính phủ quyết định rót số tiền 1 tỷ đôla là đúng lúc và cụ thể. Nhưng ở đây, theo ông Kiên, vấn đề là đầu tư vào đâu để giải quyết việc làm, tăng thu nhập, tạo ra hàng hóa kể cả trong xây dựng và sản xuất kinh doanh? Khuyến khích tiêu dùng là khuyến khích đối tượng khó khăn nhằm bảo đảm đời sống, cần khuyến khích tiêu dùng tốt nhất là tạo thu nhập, tăng thu nhập, tạo tiêu dùng hợp lý, ưu tiên công trình sắp hoàn thành và có hiệu quả kinh tế cao, ưu tiên các tỉnh nghèo, các vùng vừa bị thiên tai.

Khâu quan trọng để kích cầu đầu tư và kích cầu tiêu dùng là tập trung hoàn chỉnh cơ chế chính sách điều kiện thu mua, chế biến, dich vu seo vụ, phân phối cho sản xuất va tiêu thụ sản phẩm, nhất là nông lâm hải sản khu vực nông nghiệp, nông thôn. Bên cạnh đó, điều chỉnh tăng lương, giảm thuế thu nhập cá nhân và doanh nghiệp, tăng cho vay tiêu dùng. Đồng thời thực hiện giãn, khoanh nợ và tăng các hỗ trợ an sinh xã hội, nhất là hỗ trợ trực tiếp cho người nghèo, mở rộng bảo hiểm thất nghiệp, giảm học phí, viện phí. Khuyến khích các hoạt động đào tạo chuyển đổi nghề và triển khai các chương trình tạo việc làm mới cho người lao động từ các quỹ phù hợp. Đặc biệt quan tâm, hỗ trợ trực tiếp cho người nghèo, người có thu nhập thấp. Bên cạnh đó, việc tuyên truyền chia sẻ trách nhiệm của cả cộng đồng trong đối phó với khủng hoảng để doanh nghiệp chủ động giảm giá các mặt hàng, người tiêu dùng sẵn sàng từ bỏ thói quen mua hàng ngoại là điều cần thiết.

Hội thảo thống nhất, những giải pháp ở tầm vĩ mô cần phải được thực hiện bằng những quyết định cụ thể, kịp thời và chi tiết hơn nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, thúc đẩy sản xuất kinh doanh. Vấn đề quan trọng là sự đồng bộ trong việc triển khai các giải pháp, như phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng trong tổ chức và thực hiện.

Chú trọng công tác dự báo tình hình để có thể chuyển hướng và xử lý linh hoạt các vấn đề nảy sinh bên cạnh việc minh bạch hóa thông tin về chính sách, cùng với việc kiên trì, kiên quyết trong việc giải quyết những ách tắc, cản trở trong thủ tục hành chính giúp các doanh nghiệp nắm bắt được thời cơ, khai thác được lợi thế.

Có thể thấy, những kinh nghiệm được rút ra cùng với kết quả kiềm chế lạm phát thời gian vừa qua, cộng với sự ổn định về chính trị sẽ là cơ sở để hy vọng rằng, năm 2009, chúng ta sẽ kiềm chế được lạm phát - ngăn ngừa suy thoái, duy trì được mức tăng trưởng hợp lý và đạt mục tiêu kế hoạch đã đề ra.

Nói như Tiến sĩ Võ Trí Thành, vẫn có những “điểm sáng” để hy vọng trên nền những đánh giá dự báo ảm đạm của giới chuyên môn trong và ngoài nước.

Theo NhanDan