Tìm về nguồn cội

Ở đời, có ai lại không mong mỏi tìm về nguồn cội bởi “Chim có tổ, người có tông”… Thế nhưng, cuộc sống không phải lúc nào cũng như ý muốn, luôn tồn tại những điều bất như ý và cả những bất ngờ. Quan trọng là những người trong cuộc đối diện với những việc bất như ý ra sao, tiếp nhận những bất ngờ đó như thế nào...

Giỗ bác trưởng năm nay, họ nhà tôi lại hoan hỷ tập trung sau mấy năm không tổ chức do dịch Covid-19, con cháu ở xa về tề tựu đông vui. Bác dâu tôi dù tuổi cao vẫn không quên tự tay nấu món Ốc om chuối đậu để cúng bác trai, món mà khi còn sống ông rất ưa thích. Thấy chúng tôi, bác vẫy lại, chỉ vào một chị rồi hỏi có biết ai không? Còn đang ngỡ ngàng, thì bác tiếp lời “con bác nhà ta, chị các con đấy”! Thì ra, chị là con riêng của bác trai ở huyện bên mới tìm về. Đúng là “Giỏ nhà ai quai nhà nấy”, bảo sao lần đầu gặp chị tôi không có cảm giác xa lạ. Từ trong câu nói và việc bác gọi hai mẹ con chị đến ăn cùng mâm đủ để thấy bà là “người mẹ lớn”. Thói thường, là phụ nữ không mấy ai dễ dàng chấp nhận chia sẻ chồng mình với người khác “Lòng riêng, riêng những kính yêu. Chồng chung, chưa dễ ai chiều cho ai…” Tôi chợt nghĩ, có lẽ bác dâu thuộc lớp người trước nên suy nghĩ cũng khác chăng? Hay vì yêu thương chồng nên bác rộng lòng thương cả con cháu của ông?

 Người ta được sinh ra đã là hạnh phúc và nguồn cội lại là điều thiêng liêng không thể dứt bỏ. Dì tôi, ngót 70 tuổi về thăm quê, mấy người già trong làng nhớ chuyện kể rằng dì không phải con ông tôi; dì rơm rớm nước mắt nói với mẹ tôi “Em chỉ biết thày nuôi em lớn khôn và em mang họ thày”. Các con dì nói với chúng tôi “mẹ chúng em nói vậy, nhưng vẫn đau đáu “vấn tổ tầm tông”, mong mỏi về quê để tìm thông tin đấy.” Nhân gian vẫn có câu “Giọt máu đào hơn ao nước lã”, song cuộc sống muôn màu, người mê mải kiếm tìm, kẻ hờ hững dửng dưng xa lạ. Chồng tôi kể, một người bạn của anh biết tin bố chết tìm về chịu tang, bị người mẹ già và các anh cùng cha đuổi đánh. Người bạn tâm sự, ước nguyện tìm về thực hiện đạo làm con của anh đã bị chính những người có chung một nửa dòng máu chà đạp, dập tắt; song anh vẫn nuôi hy vọng một ngày kia, lòng người sẽ rộng mở hơn và anh được thừa nhận…
Tình thương của bác dâu tôi, mong mỏi của dì tôi hay hy vọng của người bạn của gia đình tôi, tất cả đều xuất phát từ một mong muốn chính đáng, nhu cầu căn bản mà thiêng liêng của con người - tìm về nguồn cội.