tổ ấm rạ rơm

Về một tổ ấm bình dị, đơn sơ mà mỗi khi nhắc nhớ, tôi như cầm nắm từng thanh âm se sẽ, mơ màng. Có bao nhiêu rơm rạ đã theo những luống cày se sắt cuối đông. Còn bao nhiêu rơm rạ gom dần hong nắng. Đường làng thênh thang mà vương mắc nếp mùa. Bầy chim trở về nhặt nhạnh no đủ. Chúng gan lì mà nao nức với thóc lúa đầy sân. Sà xuống, tụ hội đông vui, ríu rít. Đuổi không bay. Chúng chạ với người như chính mùa say. Say trong tiềm thức mơ hồ khói bếp. Nương náu vào sự thiếu thốn mà trở thành bến đỗ. Chúng làm tổ ở bất kì đâu. Trên mái ngói hiên nhà, khe hở của ống tre nứa làm kèo. Trên những ngọn cây cao, vòm lá đủ rộng dày che chắn. Và lý tưởng hơn cả có lẽ là trên những tàu dừa, ngọn cau. Ở trên đó dẫu gió lộng, nắng chan nhưng chúng cảm nhận được sự an toàn. Sẽ không có bàn tay con người động đến, cả những rình mò của loài thú săn mồi nào đó. Tổ ấm nhỏ ấy bình dị, an yên giữa đất trời. Tôi tự hỏi vậy mưa gió bão giông sao có thể ngủ vùi. Ấy thế mà cứ rơm, cứ rạ. Cứ tha thiết, mến yêu.
Thanh âm trong trẻo nhất mỗi sớm mai thức dậy vẫn luôn là tiếng chim hót đầu ngày. Tôi đã mở ra ô cửa lòng mình để đón lấy. Bản nhạc không lời, chất chứa vui tươi, hàm ý lẽ đời. Có gì đâu hỡi chiếc lá, giọt sương. Mầm non cũng cựa mình nương theo mà dần biêng biếc. Tiếng hót hòa vào giai điệu của ngày mới bắt đầu, dầu ai vất vả, dầu ai lam lũ cũng ngọt ngào, thi vị, mê say. Và tôi, đôi mắt cũng tròn xoe, mơ màng nhìn theo những đôi chân dẻo như làm xiếc của chúng nhảy nhót trên cây. Chúng tin vào đôi cánh nên chẳng bao giờ ngã nhào hay run rẩy. Thân thương quá đỗi, ơi này se sẻ, ơi này chào mào, sáo sậu, chim sâu... cứ như thể đang chơi trốn tìm giữa mát lành, tinh khôi, trong màu xanh dịu mắt mà diệu vời của cây cao, bóng cả.
Hồi ấy, bố tôi còn làm chuồng nuôi mấy đôi chim bồ câu. Tôi thích cảm giác ngồi ngắm nghía chúng gật gù, khoan nhặt bên nhau. Hân hoan nào bằng, chia sẻ nào bằng những cử chỉ trìu mến. Bồ câu có đôi mắt đẹp, đôi mắt ngây thơ như biết nói mà chẳng phải trầm tư, lo nghĩ. Ngắm nhìn bồ câu mà thấy xuyến xao một nhịp sống nhẹ nhàng, ung dung, tự tại đến mãn nguyện. Ngôi nhà bồ câu bằng gỗ có ô cửa tròn đặc trưng như đôi mắt to với ánh nhìn trìu mến, bao dung hướng về phía trước. Ấm áp, đủ đầy, vững chãi. Tôi rắc nắm thóc trên tay mình, chúng mổ theo cũng nhịp nhàng, mực thước. Chính sự bình yên ấy gieo vào tôi nốt nhạc của hạnh phúc.
Tổ ấm rạ rơm là chính tuổi thơ tôi cuộn tròn ngủ nướng mặc ngoài kia gió mưa. Chỉ cần có chiếc đèn dầu, nếp nhà tôi sáng lên bằng đơn sơ mà no đủ. Những hôm gió bấc về, rét mướt nằm lại sau ô cửa hẹp bằng gỗ đã mọt. Tiếng gió rít mạnh như muốn ào vào nhà, thâu tóm ngôi nhà bé nhỏ bằng sự lạnh lẽo. Đêm bão, tôi rúc vào lòng mẹ hỏi nhỏ, thì thầm: “Mẹ ơi, con lo cho đàn gà con nếu bị tốc mái thì chúng ở đâu, ao cá nhà mình sẽ bị lụt rồi cá bơi đi mất. Cả cây bưởi sau nhà quả sai mà còn non quá chưa ăn được. Thế bão có vỡ đê không hở mẹ? Mẹ im lặng. Mẹ ôm tôi thật chặt bằng tiếng lòng , bằng hơi ấm toả lan. Bố thao thức dậy tìm nồi niêu hứng nước rồi cầm chiếc đèn pin nhỏ soi khắp mấy gian nhà xem có chỗ nào dột, chỗ nào hở gió thốc vào. Mặc nhiên gió bão chẳng đe doạ được một tổ ấm rạ rơm mà tuổi thơ tôi ở đó. Tôi còn nhớ lắm kí ức ngày nhà mình còn mái tranh, nền đất như thế. Tôi cảm được cái mát lạnh khi trưa hè nằm lăn lê, bò toài mà không trải chiếu. Dưới nền đất đó, chị em tôi còn trang trí hình những ông sao, mặt trăng, bông hoa, chiếc lá bằng những mảnh sành vụn kiếm được từ những chiếc bát vỡ đập ra. Trên tường là những giấy khen, tranh ảnh thần tượng một thời của thập niên chín mươi. Giữa nhà là chiếc đèn lồng to cũng được chị tôi làm thủ công từ giấy vụn. Chúng tôi chơi ô ăn quan, gảy nịt, que mốt, que mai. Tiếng cười đến hôm nay còn bảng lảng, vương vấn đâu đây. Tôi cảm được niềm hạnh phúc nhỏ trong sự thiếu thốn trăm bề. Rồi nhà tôi được xây lên từ chính những viên gạch bố tôi gom góp qua từng năm tháng. Tổ ấm rạ rơm đã được thay thế bằng nếp nhà tươm tất, no đủ hơn. Nhưng, như là cổ tích tôi nhặt được một đứa bé con ngày ấy mơ màng, mải miết bên những nguồn vui.
Giờ đây đã xa, xa thật xa những tổ ấm rạ rơm. Mỗi lần về quê, tôi vẫn ngước lên hàng cau cao vút trước sân nhà mà kiếm tìm đâu đó tiếng chim lảnh lót. Ra sau vườn hít hà xanh mát, đơm hương. Muốn hôn lên từng chiếc lá, muốn nhặt lấy sợi rơm vàng. Bao nhiêu kí ức đẹp lại ùa về. Thân thương đến lạ, tôi mỉm cười viết lại tháng năm xa mùa cũ để hoài niệm, gom gói cho mình.