Tò he-Món quà ngày hội!

Bắc Ninh tuy không phải là nơi sản sinh ra tò he ngộ nghĩnh nhưng không một lễ hội nào diễn ra trên quê hương quan họ lại thiếu tò he.

Những sản phẩm làm từ bột gạo ấy vẫn luôn là một nét độc đáo riêng biệt, tạo nên cái hồn quê trong ngày hội làng, hội tổng. Cùng với những làn điệu dân ca quan họ mượt mà đằm thắm, những trò chơi dân gian bao đời, tò he xuất hiện làm không khí ngày hội càng trở nên đặc biệt.

Chẳng biết vì sao chúng có sức hấp dẫn đến thế, nhưng từ người già đến trẻ nhỏ, ai cũng muốn ngồi bên chiếc hộp cũ kỹ và say theo từng cái vân vê của người nặn. Chỉ đơn giản là hộp đồ nhỏ xinh đựng vài cục bột đủ các sắc màu, chiếc que tre, một hộp sáp, một chiếc lược nhỏ… vậy mà qua đôi tay khéo léo của người nặn, cả một thế giới loài vật hiện ra vô cùng sống động.

Trong cuộc sống sôi động hiện đại, khi con người đã quá quen thuộc với những trò chơi hiện đại như ô tô, vi tính… thì tò he vẫn luôn là món quà quê đặc biệt hấp dẫn. Nó hấp dẫn kỳ lạ, không chỉ đối với trẻ nhỏ mà cả mọi lứa tuổi. Đôi tay khéo léo như có phép màu, người nặn cần mẫn thổi hồn vào những nhân vật cổ tích theo yêu cầu của du khách. Đây liền anh liền chị quan họ với nón quai thao, áo mớ ba mớ bảy, kia là Tôn Ngộ Không, chú mèo Doremon hay nàng Thủy thủ Mặt trăng, mười hai con giáp đủ cả… Bọn trẻ con thì bị mê hoặc, xúm xít vây quanh, ánh mắt chăm chú dõi theo từng thao tác, ngóng chờ từng sản phẩm mới ra đời, người lớn thì trầm trồ, đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác.

Tò he còn là một phần trong gia tài ký ức tuổi thơ của lũ trẻ chúng tôi. Ngày trước, khi đến ngày hội làng, lũ trẻ con lại mong ngóng, háo hức lắm. Không phải để được chơi nhiều hơn, ăn những món ngon, hòa vào dòng người đông đúc hay được xem rước kiệu… mà bởi ngày đó sẽ được chiêm ngưỡng những tác phẩm tò he nghệ thuật và mua những con mình thích. Tôi không nhớ mình đã có bao nhiêu tò he, nhưng mỗi lần đi hội tôi đều có những con tò he mang về làm quà. Tôi thích mâm ngũ quả với các loại hoa quả thơm ngon, đủ màu sắc tự nhiên để chơi trò bán hàng, se sẽ nâng niu như sợ hỏng khoe khoang với lũ bạn và hãnh diện lắm…

Hội làng còn mãi, những con tò he cũng còn mãi như để lưu giữ một nét đẹp của văn hóa dân gian, để mãi là món quà tinh thần hấp dẫn cho mọi người.

Bài, ảnh: Thu Huyền