Tối ưu hóa

Cầm trên tay hộp “Dầu gội bồ kết hà thủ ô” mẹ tôi trầm trồ thán phục: Lớp trẻ bây giờ giỏi giang và năng động thật, gì cũng làm được, từ quả bồ kết mà tạo ra bao sản phẩm chăm sóc sức khỏe tự nhiên hiệu quả, tiện dụng.

Thấy vẻ hào hứng của mẹ, bố tôi quay sang: Tôi hỏi khí không phải sản phẩm này của bà có đáng tin cậy không?
Thoáng chút khó chịu (bởi cho rằng bố tôi xem nhẹ sự tinh tường của mình), nhưng ngay sau đó mẹ tôi lấy lại sự bình tĩnh dõng dạc giới thiệu: Đây là sáng kiến của cặp vợ chồng 9X khởi nghiệp từ quả bồ kết vừa được Chủ tịch UBND tỉnh khen thưởng. Gần đây mô hình trồng cây dược liệu và chiết xuất tinh dầu, với những đột phá mang tính sáng tạo này được nhiều khách hàng tìm mua sản phẩm, doanh thu hàng tỷ đồng/năm.
Có vẻ chưa tin tưởng thật sự, bố tôi thủng thẳng: Sáng kiến nào mà chả hay, nhưng để xem sẽ đi được bao xa?. Có biết bao nhiêu sáng kiến của nông dân như: Thụ tinh nhân tạo cho gà; trồng cỏ ngọt bán cho các hãng nước ngọt quốc tế; chế tạo nông cụ; máy tách ngô... Song hầu hết nông dân vẫn đơn độc với sáng kiến của mình. Những sáng kiến ấy mới chỉ phát huy ở mô hình nhỏ mà chưa tối ưu hóa được thành quả của nó.
Thấy bố mẹ tôi tranh luận, bác Sáu trưởng thôn tham gia: Băn khoăn của ông cũng dễ hiểu bởi nhiều bài học thực tế cho thấy nếu sáng kiến áp dụng ở mô hình thì phát huy hiệu quả, đến khi nhân rộng lại rơi vào “điệp khúc” được mùa rớt giá. Nhưng các bác cũng đừng quá lo lắng, bữa trước thằng Cả nhà tôi nó đi dự “Hội nghị Xây dựng nền công nghiệp nông nghiệp Việt Nam” về bảo rằng: Người đứng đầu Chính phủ cũng đã nói “cần bảo đảm rằng mọi nông dân Việt Nam bất kể vùng miền nào, bất kể quy mô nào, tính chất thế nào cũng được khuyến khích áp dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp”.
Đã đến lúc nông nghiệp phải sản xuất theo chuỗi, trong đó nông dân hợp tác chặt chẽ với các nhà khoa học, các doanh nghiệp tổ chức sản xuất và xuất khẩu. Đưa khoa học vào nông nghiệp là lời giải cho cả hai bài toán tăng năng suất, giá trị nông sản và tạo ra nông sản sạch. Bác Sáu quả quyết.
 Nhưng bà con nông dân sẽ đi thế nào trên con đường dài ấy, trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang đến rất gần?. Bố tôi hỏi.
Sau một hồi im lặng, mẹ tôi lên tiếng: Có rất nhiều vấn đề cần giải quyết, nhưng để hành trình tới đích, bắt buộc phải có sự quyết tâm, trách nhiệm của các cơ quan cấp cao hơn ở tầm Nhà nước, Chính phủ, chứ không chỉ một vài nông dân và nhà khoa học tâm huyết mãi loay hoay với nhau. Khi ấy, sáng kiến của cặp vợ chồng 9X kia, và nhiều sáng kiến của “kỹ sư” nông dân khác không còn đơn độc mà sẽ được nhân rộng, tối ưu hoá, không còn bó hẹp trong phạm vi một xã, hay một huyện.