Trưởng thành hơn trong đại dịch

Ở giai đoạn đầu của đợt dịch COVID-19 thứ tư, Bắc Ninh là địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề và toàn diện. Cơn bão mang tên COVID-19 ập đến kéo theo thử thách chưa từng có tiền lệ, đẩy ngành Y tế Bắc Ninh đứng trước vô vàn trở ngại. Song chính từ trong khó khăn, thách thức đó, những chiến sỹ áo trắng đã khẳng định bản lĩnh và trưởng thành hơn trong đại dịch. Chặng tiếp sau đó, trong tâm thế ứng phó lâu dài với đại dịch, ngành Y tế chủ động thích ứng linh hoạt, vừa bảo đảm hoạt động chuyên môn, vừa chống dịch trên mọi mặt trận.

Nếu coi hoạt động chống dịch năm 2021 là một cuốn phim tài liệu, thì đoạn phim khắc họa những nỗ lực của ngành Y tế Bắc Ninh hẳn mang lại đa dạng những xúc cảm khó quên. Trải qua nhiều đợt dịch trong hai năm qua, song dấu ấn đặc biệt nhất ngay sau kỳ nghỉ lễ 30-4 và 1-5 năm 2021. Ngay khi phát hiện có ca COVID-19 xâm nhập, hệ thống chống dịch của ngành Y tế từ tỉnh đến cơ sở lập tức được kích hoạt, nhanh chóng chuyển trạng thái từ “phòng thủ” sang “tấn công”. Trong tháng 5 và 6-2021, khi tâm dịch tại huyện Thuận Thành và các KCN tại thành phố Bắc Ninh, Quế Võ nóng bỏng, hình ảnh người chiến sỹ áo trắng xuyên đêm lấy mẫu xét nghiệm, căng mình chống dịch ở cơ sở, những y bác sỹ bọc mình trong bộ bảo hộ cấp IV tất bật trong khu điều trị F0 đã bồi đắp niềm tin yêu và sự cảm phục của các tầng lớp nhân dân với lực lượng xông pha tuyến đầu chống dịch. Khi đó, trên địa bàn tỉnh triển khai 5 bệnh viện dã chiến, trong đó ngành Y tế thành lập 4 bệnh viện, Bộ Quốc phòng thành lập 1 bệnh viện dã chiến truyền nhiễm để điều trị bệnh nhân nhẹ và không triệu chứng. Tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh, khu vực điều trị hồi sức tích cực với 150 giường ICU được thiết lập.
Đó cũng là thời điểm Bắc Ninh phối hợp chặt chẽ với Tổ công tác đặc biệt của Bộ Y tế xây dựng các nội dung trọng tâm phòng, chống dịch trên địa bàn như: Công tác phòng, chống dịch tại cộng đồng; xây dựng Hướng dẫn thí điểm cho doanh nghiệp hoạt động theo mô hình vừa sản xuất vừa lưu trú; các công tác điều trị, xét nghiệm, cách ly; xây dựng tiêu chí đối tượng tiêm vắc-xin phòng COVID đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh tại khu, cụm công nghiệp… Những kinh nghiệm chống dịch chưa có tiền lệ của Bắc Ninh được nhiều tỉnh, thành tham khảo và áp dụng.
Để thích nghi với những vận động không ngừng của dịch bệnh, công tác phòng, chống dịch tại Bắc Ninh dịch chuyển từ “ngăn chặn, phát hiện, cách ly, khoanh vùng dập dịch”, điều trị và 5K - biện pháp áp dụng hiệu quả trong 3 đợt dịch trước đó, sang “5K vắc xin và công nghệ”, rồi thích ứng an toàn, linh hoạt với 3 trụ cột: Cách ly (hẹp nhất và chặt nhất có thể), xét nghiệm (thần tốc nhưng an toàn, khoa học, hợp lý và hiệu quả theo hướng dẫn của Bộ Y tế) và điều trị (phân tầng hiệu quả, góp phần giảm chuyển biến nặng).

Có thể thấy năm 2021 ghi nhận sự trưởng thành toàn diện và vượt bậc của ngành Y tế Bắc Ninh, từ nâng cao năng lực xét nghiệm, công tác điều trị cho đến tiêm chủng, đặc biệt là sự chuyển biến của hệ thống y tế cơ sở. Do đặc thù chuyên môn không ngành, nghề nào có thể thay thế, cán bộ, nhân viên y tế ở tất cả các tuyến được huy động cho công tác phòng, chống dịch. Song song với việc chủ động điều chỉnh kế hoạch, kịch bản ứng phó phù hợp với đặc điểm, tính chất từng đợt dịch và từng giai đoạn, Sở Y tế luôn yêu cầu các đơn vị khám, chữa bệnh trong ngành xây dựng kế hoạch chuẩn bị nguồn nhân lực sẵn sàng cho nhiều tình huống dịch với phương châm “4 tại chỗ”. Nguyên tắc thực hiện xuyên suốt là một cán bộ, viên chức được đào tạo và lập kế hoạch để có khả năng sử dụng, thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau và việc giao nhiệm vụ cho từng người sẽ phụ thuộc vào tình hình dịch và yêu cầu nhiệm vụ trong từng thời điểm cụ thể.

Nhân viên y tế tuyến cơ sở thuần thục trong lấy mẫu xét nghiệm khi phát sinh ổ dịch mới.

Trong năm qua, hàng trăm lớp tập huấn ngắn hạn cho hàng nghìn lượt cán bộ, nhân viên y tế ở các tuyến được tổ chức. Những kinh nghiệm quý trong chẩn đoán, điều trị bệnh nhân COVID-19, cập nhật kiến thức chuyên môn về lấy mẫu xét nghiệm, tiêm vắc xin phòng COVID-19… cũng được ngành kết nối, tổ chức tập huấn cho nhân viên y tế và các lực lượng chống dịch ngoài ngành. Đáp ứng yêu cầu thực tiễn, riêng công tác lấy mẫu xét nghiệm, 100% cán bộ, nhân viên ngành Y tế được tập huấn về kỹ thuật lấy mẫu, bảo quản, vận chuyển mẫu bệnh phẩm xét nghiệm SARS-CoV-2.
Chia sẻ với những khó khăn, thiếu thốn nhân lực của miền Nam thân yêu, trong tháng 7 và 8 - 2021, 126 chiến sỹ áo trắng thuộc 5 đoàn công tác của ngành Y tế Bắc Ninh xuất quân viện trợ y tế, góp phần cùng 5 tỉnh, thành phố phía Nam khống chế dịch bệnh. Gần 500 cán bộ, nhân viên y tế hỗ trợ huyện Gia Lâm (thành phố Hà Nội) trong chiến dịch bao phủ vắc xin phòng COVID-19 cho người dân trên 18 tuổi.
Ở giai đoạn sau của đợt dịch, để thích ứng lâu dài với đại dịch được dự báo sẽ diễn biến phức tạp và khó lường, ngành Y tế triển khai kế hoạch ứng phó đa dạng và toàn diện. Về công tác hậu cần, Sở Y tế rà soát, củng cố các điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị, vật tư hóa chất, sinh phẩm phòng, chống dịch theo nguyên tắc luôn sẵn sàng cao hơn một mức. Bệnh viện Đa khoa tỉnh là một trong số những bệnh viện trên cả nước được Bộ Y tế chỉ định thành lập Trung tâm Hồi sức tích cực vùng với 150 giường ICU, sẵn sàng triển khai thêm 200, 300 giường để đáp ứng với các cấp độ dịch. Ở Bệnh viện Phổi và 7 Trung tâm Y tế tuyến huyện, ngành Y tế cũng triển khai thêm giường điều trị bệnh nhân nặng. Cùng với đó, hạ tầng oxy y tế tại các cơ sở y tế được củng cố, chủ động đáp ứng khi cần.
Vừa chống dịch trên mọi mặt trận (cộng đồng, trong các khu, cụm công nghiệp…), vừa bảo vệ thành trì là các cơ sở y tế, đối đầu với nhiều trở ngại và thách thức, song các đơn vị trong ngành vẫn nỗ lực triển khai các kỹ thuật cao, bảo đảm hoạt động chuyên môn, đồng thời sẵn sàng ứng phó với nhiều tình huống dịch. Chưa khi nào chuyên ngành hồi sức cấp cứu và truyền nhiễm lại được chú trọng đào tạo như năm qua. Hàng trăm cán bộ, nhân viên y tế được đào tạo về Hồi sức cấp cứu, Truyền nhiễm. Hàng chục cơ sở y tế triển khai xét nghiệm nhanh phát hiện kháng nguyên vi-rút SARS-CoV-2, hơn 10 cơ sở y tế đủ điều kiện xét nghiệm khẳng định bằng RT-PCR. Có 4/21 đơn vị trong ngành Y tế có năng lực thở ô xy dòng cao HFNC, 8/21 đơn vị thở máy xâm nhập và thở máy không xâm nhập, 2 đơn vị có khả năng thực hiện kỹ thuật tim phổi nhân tạo và lọc máu liên tục-Bệnh viện Sản-Nhi Bắc Ninh triển khai thành công kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), giúp các cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn hiện thực hóa ước mơ được làm cha mẹ. Các đơn vị trong ngành từng bước đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong hoạt động quản lý, lưu trữ thông tin mà Bệnh viện Sản - Nhi Bắc Ninh là đơn vị tiên phong triển khai bệnh án điện tử.
Sự xuất hiện của biến chủng mới, những diễn biến khó dự đoán của COVID-19 có thể đe dọa những thành quả trong công tác phòng, chống dịch mà chúng ta đã nỗ lực đạt được. Song tin rằng, vượt qua được những thử thách, khó khăn  phải đối mặt suốt hai năm qua cũng là bài học kinh nghiệm quý báu trong quá trình tôi luyện để khẳng định bản lĩnh của ngành Y tế Bắc Ninh.