Tuyên truyền về văn hóa Quan họ - Một nhiệm vụ trọng tâm

Nghị quyết Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương (Khóa VIII) về Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc nêu rõ: “Bảo tồn và phát huy những di sản văn hóa tốt đẹp của dân tộc, sáng tạo nên những giá trị văn hóa mới, xã hội chủ nghĩa, làm cho những giá trị ấy thâm sâu vào cuộc sống toàn xã hội và mỗi con người, trở thành tâm lý và tập quán tiến bộ, văn minh là một quá trình cách mạng đầy khó khăn, phức tạp, đòi hỏi nhiều thời gian”. Quán triệt sâu sắc Nghị quyết Trung ương V (Khóa VIII), trong những năm qua, Đài Phát thanh & Truyền hình Bắc Ninh đã xác định công tác tuyên truyền về văn hóa Quan họ là một trong nội dung quan trọng trên hai sóng Phát thanh - Truyền hình.

Ở Bắc Ninh, văn hóa Quan họ không thể tách rời văn hóa lễ hội. Được mệnh danh là quê hương của lễ hội, hiện Bắc Ninh có hơn 500 lễ hội. 150 lễ hội được tổ chức thường niên đều duy trì thể thức hát dân ca Quan họ. Bởi lẽ, lễ hội là điều kiện quan trọng để Quan họ tồn tại và phát triển. Văn hóa Quan họ với tư cách là một bộ phận cấu thành lễ hội làng xã, làm cho lễ hội của Bắc Ninh có sắc thái riêng, mang tính cộng đồng, tôn nghiêm, sôi động và trữ tình. Xuất phát từ thực tế đó, trong công tác tuyên truyền, Đài Phát thanh & Truyền hình Bắc Ninh đã bám sát nội dung tuyên truyền về lễ hội gắn với sinh hoạt văn hóa Quan họ. Các chương trình Thời sự, chuyên đề, tạp chí, văn nghệ đã phản ánh khá đậm nét về lễ hội, nhất là: Hội thi hát Quan họ đầu xuân, Hội Đồng Kỵ, Hội Phật Tích, Hội Lim, Hội Diềm, Hội Dâu, Hội Bút Tháp.Hơn 10 năm qua, cùng với việc tuyên truyền văn hóa Quan họ, văn hóa lễ hội, Đài Phát thanh & Truyền hình Bắc Ninh tập trung phản ánh các hoạt động bảo tồn, phát triển văn hóa Quan họ. Việc cập nhật thông tin, đa dạng hóa hình thức thông tin tuyên truyền về văn hóa Quan họ trong chương trình thời sự đã mang lại hiệu quả tốt trong công tác tuyên truyền. Các chuyên mục và sân chơi đã thu hút được sự quan tâm theo dõi của đông đảo bạn nghe Đài, bạn xem Truyền hình như: Ca nhạc Quan họ, Dạy hát dân ca Quan họ, Du lịch qua miền Quan họ, Văn hóa Kinh Bắc, Văn học & Nghệ thuật, phim khoa giáo, sân chơi “Hát đối Quan họ”, sân chơi thi giọng hát hay Quan họ “Đậm đà khúc hát dân ca”. Sân chơi hát đối Quan họ không chỉ thu hút đông đảo các Liền anh, Liền chị, các Nghệ nhân ở 44 làng Quan họ gốc trên địa bàn tỉnh mà còn thu hút đông đảo những người yêu dân ca Quan họ ở nhiều lứa tuổi trong và ngoài tỉnh. Ra mắt và chính thức phát sóng từ tháng 8-2007, được Truyền hình trực tiếp vào chương trình Truyền hình tối chủ nhật tuần thứ 2 hàng tháng, sân chơi thi giọng hát hay Quan họ “Đậm đà khúc hát dân ca” đã thu hút được đông đảo thanh niên trong và ngoài tỉnh. Sân chơi này thực sự hấp dẫn, bổ ích, tạo cho Truyền hình Bắc Ninh nét đặc trưng riêng, cuốn hút sự quan tâm theo dõi của khán, thính giả trong tỉnh, các tỉnh như: Bắc Giang, Hải Dương, Hưng Yên, Hà Nam, Thái Nguyên, Hà Tây, Vĩnh Phúc, Quảng Ninh, Lạng Sơn, Phú Thọ và thành phố Hà Nội.Trong công tác tuyên truyền, vấn đề quan trọng là phải biết kết hợp các hình thức tuyên truyền, vận dụng nhiều thể loại báo chí, văn học nghệ thuật để chuyển tải những thông tin cơ bản, cốt lõi về văn hóa Quan họ. Những nội dung tập trung tuyên truyền như: Lối chơi Quan họ, tục kết chạ, tục kết bạn, trang phục, văn hóa ứng xử, văn hóa lễ hội, hát đối đáp, sinh hoạt văn hóa ở các làng Quan họ. Mặt khác, Đài Phát thanh & Truyền hình Bắc Ninh đã sử dụng đa dạng hóa thể loại báo chí và hình thức thông tin như: Tin tức, phóng sự, giao lưu, tọa đàm, người tốt việc tốt, văn nghệ, sân chơi, khoa giáo, phim tài liệu... Thêm vào đó, một vấn đề được Đài Bắc Ninh quan tâm là quảng bá dân ca Quan họ, văn hóa Quan họ thông qua hệ thống Phát thanh - Truyền hình trong cả nước. Từ năm 2005 đến nay, Đài Phát thanh & Truyền hình Bắc Ninh đã tổ chức nhiều chương trình giao lưu Quan họ với nhiều dòng dân ca khác và được phát trên sóng Đài Phát thanh & Truyền hình các tỉnh: Hà Tây, Nghệ An, Phú Thọ, Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh. Những kết quả trong công tác tuyên truyền về văn hóa Quan họ của Đài Bắc Ninh đã góp phần tích cực làm cho dân ca Quan họ cũng như văn hóa Quan họ ngày càng phát triển, lan rộng, hòa nhập vào cộng đồng dân cư trong và ngoài tỉnh. Hoạt động của 294 Câu lạc bộ Quan họ với hàng nghìn hội viên ở mọi lứa tuổi và hàng chục câu lạc bộ Quan họ ở Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Quảng Ninh và nhiều tỉnh thành phố khác là minh chứng để khẳng định sự trường tồn của dân ca Quan họ, văn hóa Quan họ.Năm 2008, Đài Phát thanh & Truyền hình Bắc Ninh thực hiện việc phát sóng 3 chương trình Phát thanh, với tổng thời lượng 2h30/ngày, tăng 30 phút/ngày so với năm 2007, phát sóng chương trình Truyền hình từ 6h30 đến 23h30, với tổng thời lượng 17h/ngày, tăng 3h/ngày so với năm 2007. Với mục tiêu “Đổi mới và phát triển”, tăng thời lượng, nâng cao chất lượng hiệu quả tuyên truyền, một nhiệm vụ quan trọng của Đài Bắc Ninh là tăng thời lượng, đa dạng hóa hình thức thông tin, thực hiện nhiều hơn các chương trình Truyền hình trực tiếp về các sự kiện văn hóa. Đặc biệt, Đài thực hiện 17 chương trình Truyền hình trực tiếp Sân chơi thi giọng hát hay Quan họ “Đậm đà khúc hát dân ca”, phát sóng 54 sân chơi “Hát đối Quan họ”, sản xuất 30 tập phim tài liệu “Phù sa Kinh Bắc”, giới thiệu về lịch sử kinh tế - văn hóa vùng đất Bắc Ninh - Kinh Bắc. Ngoài ra, Đài sẽ tiếp tục cải tiến nội dung, đổi mới hình thức tuyên truyền, mở thêm một số chuyên mục, chuyên đề, tạp chí, sân chơi mới về văn hóa Quan họ, phục vụ tốt cho nhiệm vụ bảo tồn và phát triển văn hóa của vùng đất Bắc Ninh - Kinh Bắc, để UNESCO sớm công nhận văn hóa Quan họ là di sản văn hóa - kiệt tác truyền khẩu và phi vật thể của nhân loại.