Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giải quyết hồ sơ hoàn thuế

Theo ông Vũ Xuân Quyết, Trưởng phòng Kê khai- Kế toán thuế, Cục Thuế tỉnh, trước đây, việc phân tích hồ sơ đề nghị hoàn thuế GTGT chủ yếu được công chức thuế thực hiện thủ công trên ứng dụng TMS và các văn bản liên quan. Về cơ bản, ứng dụng này có thể chấm điểm, phân loại hồ sơ để đánh giá mức độ rủi ro của doanh nghiệp, từ đó đề xuất kiểm tra trước hoàn thuế sau hay hoàn thuế trước một cách tự động. Tuy nhiên, khối lượng công việc cần thực hiện rất lớn, do thông tin dữ liệu đầu vào phục vụ rời rạc; số liệu trên tờ khai thuế còn chênh lệch với dữ liệu hóa đơn điện tử, nên đa phần công chức thuế phải kiểm tra, đánh giá lại mức độ rủi ro ở khâu phân loại hồ sơ.  
Với mong muốn quản lý và giải quyết hoàn thuế GTGT được nhanh chóng, các công chức xử lý hồ sơ hoàn thuế đẩy mạnh áp dụng trí tuệ nhân tạo. Từ dữ liệu khổng lồ được thu thập từ hóa đơn điện tử, thông tin khai, nộp thuế điện tử (eTax); các thuật toán học máy có thể được huấn luyện để phân tích chấm điểm theo các tiêu chí, đánh giá mức độ tuân thủ pháp luật thuế, phân loại hồ sơ hoàn thuế tự động. Việc vẽ sơ đồ chuỗi hàng hóa, dịch vụ có thể phát hiện ra sự đứt gãy trong xuất bán hàng hóa, dịch vụ, mua bán lòng vòng, cảnh báo các ngành nghề có rủi ro trong hoàn thuế như xuất khẩu điện thoại, dịch vụ cung ứng nguồn nhân lực, sử dụng phế liệu, nguyên liệu giấy, sắt thép, nhôm,... Đồng thời, lập danh mục phân loại người nộp thuế theo các tiêu chí như tuân thủ tốt pháp luật thuế, dữ liệu kê khai thuế chính xác, đầy đủ, kịp thời,... Ngoài ra, hệ thống có trợ lý ảo thay thế cho cán bộ thuế hỗ trợ trả lời những câu hỏi của người nộp thuế 24/7, tự động, nhanh chóng, dễ hiểu, tích hợp sẵn các mẫu biểu thủ tục hành chính hiện hành về hoàn thuế, đi kèm các video hướng dẫn trực quan, sinh động.

Rà soát kê khai thuế tại Chi cục Thuế khu vực Từ Sơn - Yên Phong.

Với sự hỗ trợ tích cực của công cụ mới này, Cục Thuế tỉnh đẩy nhanh tiến độ xử lý hồ sơ hoàn thuế. Năm 2024, Cục ban hành 654 quyết định hoàn thuế, với số tiền đã hoàn là 7.961 tỷ đồng (tăng 124 quyết định và tăng 2.332 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2023). Trong đó, hoàn thuế trước, kiểm tra sau 471 quyết định, số tiền thuế hoàn 6.042 tỷ đồng (tăng 199 quyết định, tăng 3.719 tỷ đồng). Kiểm tra trước, hoàn thuế sau 183 quyết định, số tiền đã hoàn 1.919 tỷ đồng (giảm 75 quyết định, giảm 1.387 tỷ đồng). Ngoài ra, Cục Thuế chỉ đạo phối hợp tất toán nghĩa vụ thuế, đối chiếu số thuế còn nợ của 11 hồ sơ hoàn thuế để thực hiện bù trừ trước hoàn thuế với số tiền 18,6 tỷ đồng.
Để nâng cao hơn nữa hiệu quả sử dụng công nghệ AI trong giải quyết hồ sơ hoàn thuế GTGT, hạn chế tối đa tình trạng trục lợi tiền hoàn thuế, các bộ phận chuyên môn Cục Thuế tỉnh cập nhật kịp thời giao dịch thanh toán đáng ngờ phát hiện được qua thanh, kiểm tra vào cơ sở dữ liệu chung. Đẩy nhanh quá trình chuyển đổi mã số thuế với căn cước công dân, phát hiện tình trạng một người lập nhiều doanh nghiệp rồi bỏ trốn, bán hóa đơn khống, trốn thuế. Tăng cường kiểm tra, giám sát hồ sơ khai thuế tại trụ sở cơ quan thuế, bảo đảm việc hoàn thuế đúng và kiểm tra sau hoàn thuế theo quy định. Hướng dẫn người nộp thuế thực hiện việc kê khai, đề nghị hoàn thuế điện tử một cách nhanh chóng, thuận tiện, qua đó, giúp người nộp thuế có nguồn vốn lưu động mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh.