Ước hẹn cúc Họa mi

Lẽ đời vẫn vậy, cái đẹp chóng tàn phai, khiến nhân gian say đắm, luyến thương. Nếu hoa đào e ấp trong gió xuân tháng hai, hoa loa kèn bung nở đầu hè tháng tư, phượng bừng cháy cuối tháng năm, hoa sen thanh tao tháng sáu thì có những loài hoa chỉ xuất hiện trong hai đến ba tuần ngắn ngủi.

Chắc rằng, cúc họa mi sẽ không được chú ý nhiều đến thế nếu như không phải loài cúc luôn nguyện phút giây sâu nhất của mùa thu, phong hàn lạnh thấu xương, một mình độc diễn, một mình nở hoa. Cúc họa mi đến nhân gian vào những ngày cuối thu, đầu đông, vội vàng lắm, đến thật nhanh, đi cũng thật nhanh như trong cái chớp mắt thoảng qua.

Cúc họa mi có nhụy vàng xanh, cánh đơn, những cánh hoa như bằng lụa mỏng,  trắng muốt tinh khôi, nhỏ nhắn xòe đều như muôn ánh hào quang tỏa xung quanh mặt trời, đẹp nao lòng, yểu điệu, dịu dàng, mong manh sương khói. Tôi luôn tưởng tượng rằng trong mỗi bông hoa nhỏ xinh đó có một chú Thiên tinh xinh xắn, nhân hậu trong câu chuyện kể của An-đec-xen.

Cúc họa mi xa lạ với những bình lọ cầu kỳ, không cần phải kiểu cách tạo dáng khi cắm. Một bó hoa cắm bung trong lọ, rạng rỡ, tự nhiên, trông như những ông mặt trời bé con đang mỉm cười. Hoa chỉ tươi tắn khi có ánh mặt trời. Ðêm xuống cánh hoa buồn bã khép lại. Có lẽ vì thế mà người ta bảo loài hoa tượng trưng cho tình yêu thầm lặng: cô đơn và buồn bã khi đêm về nhưng vẫn luôn vui tươi và trông theo bóng người yêu. Tên tiếng Anh của cúc họa mi là “Day’s eye”, có nghĩa “con mắt ban ngày” để tả về loài hoa trắng muốt nở bừng trong ánh sáng ban mai và khép cánh khi chiều buông.

Cốt cách của cúc luôn đáng ngưỡng mộ. Những bông hoa mảnh mai mà tràn trề sức sống mãnh liệt. Hoa được trồng bằng mầm ươm từ gốc cũ đã già của vụ trước. Tôi không rõ Ðỗ Phủ nói về loài hoa cúc nào trong Thu hứng khi ông nhìn hoa cúc nở mà như xòe ra những cánh hoa bằng nước mắt, giọt nước mắt của quá khứ 2 năm trước, giọt nước mắt hiện tại của người xa xứ. Tôi vẫn nhớ một trong 2 loài hoa mẹ yêu nhất là cúc vạn thọ, chỉ cần hoa nở và rồi muôn hạt hoa cúc sẽ theo gió bay đi xa mãi, gieo xuống lòng đất mầm cây mới, lớn lên, sinh sôi nảy nở làm thành muôn vệt nắng vàng. Loài cúc luôn ẩn tàng chân khí của đất trời, luôn luân hồi chuyển kiếp. Một kiếp hoa tàn chẳng qua vì cúc tạm lùi lại nhường bước cho thời gian, cho vạn vật xoay vần, và như cái đồng hồ báo thức vĩnh cửu ám ảnh trong Mặt nạ tử thần đỏ của Edgar Poe, cúc vĩnh viễn xuất hiện vào đúng thời gian đó, không bao giờ lỗi hẹn.

Hoa cúc họa mi từng được trồng ở Hà Nội khoảng hơn 20 năm trước, nhưng vì phải chăm chút cây 7- 8 tháng mà kiếp hoa chỉ kéo dài trong 2 tuần, chợt đến, chợt đi, nhân duyên ngắn ngủi thế nên hoa gần như vắng bóng suốt bao năm. Nhưng mấy năm gần đây, hoa dường như trở thành loài hoa báo đông về trên những phố phường Hà Nội. Chỉ có 2 tuần thôi, nhưng hoa làm các ngõ nhỏ bừng sáng trên những thúng hoa của người bán rong, những vườn hoa rạng rỡ cười duyên trong nắng dịu dàng và gió hanh hao khiến bao thiếu nữ lưu luyến dừng chân chụp ảnh, níu giữ những phút giây đẹp nhất đời thiếu nữ và kiếp hoa.

Lại một mùa cúc họa mi trôi qua. Gió lạnh tràn về. Ngẩn ngơ nhớ. Ngẩn ngơ tìm. Thèm bứt từng cánh hoa mong manh nối dài hi vọng trong trò bói hoa xưa: Yêu- không yêu- yêu...