Viêm tai giữa cấp ở trẻ em - nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Viêm tai giữa cấp là tình trạng viêm nhiễm trong khoang tai giữa thường gặp ở trẻ em chủ yếu từ 1-6 tuổi, có những đợt bùng phát nhanh, ngắn với các dấu hiệu và triệu chứng của tình trạng nhiễm trùng tai giữa kèm theo dấu hiệu có dịch trong hòm tai.

NGUYÊN NHÂN

Nguyên nhân chính của viêm tai giữa cấp tính là viêm vòm mũi họng hoặc rối loạn chức năng vòi nhĩ.Quá trình viêm vào tai bằng con đường vòi Eustashe là chủ yếu ít khi viêm nhiễm xâm nhập bằng đường máu hoặc đường bạch huyết.

 Sự viêm nhiễm này thường do các bệnh nhiễm trùng toàn thân như: cúm,sởi,… hoặc những bệnh cục bộ như viêm mũi, viêm xoang, viêm V.A , u vòm mũi họng…

TRIỆU CHỨNG

Trẻ lớn hơn thì bị sốt có kèm theo hoặc không kèm theo với viêm hô hấp trên, đau tai nên   thường hay kéo tai hay dụi tai, thường than phiền có cảm giác đầy tai, thường xuất hiện trước khi phát hiện có dịch trong tai giữa. Ngoài ra còn có các triệu chứng khác ít gặp hơn: Ù tai, chóng mặt, mất thăng bằng, buồn nôn, nôn, tiêu chảy.

Trong giai đoạn đầu màng nhĩ viêm đỏ, sung huyết, mất độ trong suốt. Điều trị không kịp thời và đúng phương pháp sẽ dẫn tới chảy mủ (thủng màng nhĩ )

ĐIỀU TRỊ

1. Điều trị cụ thể

Màng nhĩ chưa thủng

Điều trị bằng thuốc tại chỗ

Dùng một số thuốc nhỏ tai có tác dụng giảm sung huyết tại chỗ: Polymycin…

Chích rạch màng nhĩ

Chúng ta phải chích rạch màng nhĩ trong những trường hợp sau đây:

Triệu chứng toàn thân xấu: nhiệt độ cao, mất ngủ, bộ mặt nhiễm trùng.

Ở trẻ nhỏ bị viêm tai, khi có triệu chứng sốt, nôn, tiêu chảy.

Triệu chứng chức năng quá rõ rệt: đau tai, nhức nửa bên đầu và nghe kém.

Triệu chứng thực thể nói lên có mủ trong hòm nhĩ: màng nhĩ căng phồng như mặt kính đồng hồ đeo tay.

Có những phản ứng đáng ngại như triệu chứng màng não, triệu chứng mê nhĩ, triệu chứng viêm xương chũm.

Viêm tai giữa cấp tính đã kéo dài trên bốn ngày và không tự vỡ.

Nói chung trong trường hợp nghi ngờ có mủ cũng nên chích rạch màng nhĩ, thà chích rạch không có mủ còn hơn là để cho viêm mủ tiến vào xương chũm.

Màng nhĩ đã thủng

Sau khi màng nhĩ đã thủng tự nhiên hoặc thủng do chích rạch cần phải làm thuốc tai hàng ngày. Thầy thuốc hút rửa tai và nhỏ tai các loại thuốc có kháng sinh, kháng viêm như Hydrocortisol và

Nhiệm vụ của thầy thuốc là phải theo dõi tình hình của lỗ thủng và các triệu chứng toàn thân. Nếu thấy lỗ thủng đóng lại nhưng bệnh nhân sốt và đau tai thì phải chích rạch lại để dẫn lưu.

Nếu sau bốn tuần mà mủ vẫn tiếp tục chảy, phải nghĩ đến các nguyên nhân sau đây và tìm cách giải quyết: viêm mũi xoang, viêm vòm mũi họng (V.A), viêm xương chũm, thể trạng suy nhược.

2. Điều trị toàn thân

Kháng sinh phổ rộng thuộc nhóm Beta lactam, Cephalosporin, Macrolid… tốt nhất vẫn theo kháng sinh đồ. Trong khi dùng kháng sinh, nên chụp X quang xương chũm để phát hiện viêm xương chũm tiềm tàng.

Thuốc kháng viêm Corticoid, kháng viêm dạng men.

Hạ sốt, giảm đau.

TIÊN LƯỢNG VÀ BIẾN CHỨNG

Tiên lượng

Tùy thuộc thời gian khởi phát, sức đề kháng, độc tính của vi trùng mà bệnh Viêm tai giữa cấp tính có tiên lượng và diễn biến khác nhau.

Nếu mủ được dẫn lưu tốt, cơ thể có sức đề kháng cao thì viêm tai giữa cấp tính mủ có xu hướng đi đến lành bệnh.

Nếu mủ không được dẫn lưu tốt, nếu mãnh độc của vi trùng quá mạnh, bệnh sẽ kéo dài hoặc sinh ra biến chứng.

Biến chứng

Có biến chứng cấp tính và biến chứng kéo dài.

Biến chứng cấp tính phổ biến và quan trọng nhất là viêm xương chũm, quá trình viêm sẽ gây những biến chứng nội sọ như: viêm mê nhĩ, liệt dây thần kinh mặt, viêm tắc tĩnh mạch bên, viêm màng não, áp xe não…

Biến chứng kéo dài, hay nói đúng hơn sự chuyển thành viêm tai mạn tính là hậu quả của việc không điều trị hoặc điều trị không đúng.

PHÒNG BỆNH

Tuyệt đối không xì mũi bằng cách bịt cả hai lỗ mũi cùng một lúc, phải bịt một bên và để hở bên kia cho mũi và dịch thoát ra ngoài.

Không nên bơi lội khi bị viêm mũi, viêm xoang. Nên điều trị viêm mũi, viêm xoang càng sớm càng tốt.

Nên nạo V.A và cắt amiđan ở những em bé hay bị viêm tai tái phát.

Ở những em bé bị sởi, bị cúm, bị thương hàn phải khám màng nhĩ thường xuyên.