Xử lý nghiêm vi phạm đất đai, khơi thông nguồn lực phát triển

Chủ tịch UBND tỉnh vừa ký, ban hành Chỉ thị số 03/CT-UBND ngày 1-4-2025 về chấn chỉnh tình trạng xây dựng trái phép trên đất không được phép xây dựng. Theo đó, yêu cầu UBND các huyện, thị xã, thành phố chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành tỉnh, chỉ đạo UBND cấp xã tăng cường kiểm tra giám sát và xử lý ngay các công trình vi phạm, có phương án xử lý dứt điểm theo quy định của pháp luật; kiên quyết cưỡng chế, tháo dỡ đối với các công trình vi phạm nghiêm trọng, kéo dài. Đồng thời, xử lý trách nhiệm của người đứng đầu phòng, ban chuyên môn thuộc UBND cấp huyện và người đứng đầu UBND cấp xã nếu để xảy ra tình trạng xây dựng trái phép mà không kịp thời phát hiện, xử lý. Công khai các trường hợp vi phạm trên phương tiện thông tin đại chúng, cổng thông tin điện tử của UBND cấp huyện; báo cáo kết quả thực hiện về UBND tỉnh (thông qua Sở Xây dựng) trước ngày 15 hàng tháng.
Thực tế cho thấy, tình trạng vi phạm đất đai diễn ra nhiều năm, kéo dài ở hầu hết các địa phương trong tỉnh. Điều này khẳng định công tác quản lý nhà nước về đất đai bị buông lỏng, chưa quyết liệt xử lý các hành vi vi phạm hoặc để vi phạm kéo dài, dẫn đến những hệ luỵ hết sức nặng nề như: Nảy sinh mâu thuẫn, tranh chấp, khiếu kiện, khiếu kiện kéo dài, vượt cấp, gây mất an ninh trật tự xã hội ở địa phương. Điều đáng nói hơn nữa, đây chính là “rào cản” trong thực hiện đầu tư xây dựng các công trình, dự án trọng điểm của tỉnh khi phải thu hồi loại đất này. Ở hầu hết các dựa án xây dựng hạ tầng xã hội hiện nay, phần đất giao bán trái thẩm quyền, tự ý chuyển mục đích sử dụng đất, xây nhà kiên cố trên diện tích đất nông nghiệp, ao vườn rất khó giải quyết, khiến Hội đồng bồi thường giải phóng mặt bằng các địa phương phải mất rất nhiều thời gian kiểm đếm, quy chủ nguồn gốc đất; tuyên truyền, vận động, đối thoại với nhân dân... Tuy nhiên theo Luật Đất đai, loại đất này không được đền bù, phần đền bù, hỗ trợ thấp, người dân không đồng thuận, ảnh hưởng nghiêm trọng tiến độ các dự án, tác động tiêu cực sự phát triển chung của tỉnh.
Kết luận 739 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, Kế hoạch 219 của UBND tỉnh về về việc xử lý các trường hợp giao đất ở không đúng thẩm quyền; sử dụng đất lấn, chiếm; tự ý chuyển mục đích sử dụng đất trên địa bàn tỉnh chính là “kim chỉ nam” trong xử lý vi phạm đất đai ở các địa phương; khẳng định quyết tâm chính trị của tỉnh trong xử lý triệt để tình trạng vi phạm đất đai, bảo đảm sự phát triển hài hoà, bền vững. Thực hiện nghiêm sự chỉ đạo đó, các cấp, ngành, địa phương đã tích cực vào cuộc, rà soát, phân loại diện tích đất vi phạm, kiểm tra gay gắt, xử lý nghiêm minh, đúng quy định. Tuy nhiên, tình trạng vi phạm đất đai vẫn chưa được xử lý dứt điểm, ở một số nơi có chiều hướng gia tăng, phức tạp, do một bộ phận người dân lợi dụng việc không còn tổ chức công an các huyện, thị xã, thành phố và chủ trương sắp xếp không còn chính quyền cấp huyện, tổ chức lại chính quyền đô thị 2 cấp (tỉnh và xã, phường)…
Vì vậy, các ngành chức năng và các địa phương cần tiếp tục tăng cường thực hiện nghiêm sự chỉ đạo của tỉnh nhằm chấn chỉnh tình trạng vi phạm đất đai, nhất là phải kiểm tra, giám sát, thực hiện thường xuyên, liên tục ở các địa phương. Đó là quyết tâm chính trị, là nền tảng của sự phát triển bền vững, bảo đảm an dân và ổn định tình hình địa phương.