Xuân ấm... nửa vành môi

Trong tập “Nhịp cầu thơ” của nhóm 10 thi hữu Bắc Ninh có khá nhiều bài thơ hay viết về mùa xuân. Các thi hữu của nhóm thơ này đều là người cao tuổi, từng trải và am hiểu nhiều lẽ sống ở đời. Điều đáng quý là thơ của họ không chỉ sâu sắc mà còn rất trẻ trung, nhất là khi mùa xuân về. Năng lượng thiêng liêng của đất trời lan tỏa vào tâm hồn họ. Thơ như những mầm xanh, những bông hoa, bừng sáng trên những vòm cây đứng tuổi. Sau đây là bài thơ của cụ Huỳnh Văn,  phường Thị Cầu  thành phố Bắc Ninh, hội viên Hội Văn học nghệ thuật tỉnh:

                 XUÂN
 Đợi phút giao thoa giữa đất trời
Thấy trong xuân ấm... nửa vành môi
Nửa còn phiêu dạt, lang thang phố
Nửa ấy đơn côi, nửa khóc cười…

  Huỳnh Văn (Thị Cầu)

Không hiểu sao tôi cứ nghĩ thời gian cụ thể của bài thơ này là lúc giao thừa, năm cũ đã qua, năm mới đã trở về và mùa xuân đã sang. Đất trời giao thoa với nhau, con người (khi chưa có dịch) nô nức đổ ra đường phố, đón chào năm mới và hái cành lộc xuân đầu năm. Cái thời gian, không gian cụ thể ấy thật là thiêng liêng và đáng vui mừng. Nhưng tình cảm của con người lại khác. Đâu có dễ dàng chia tay với những gì đã qua. Mùa xuân của đất trời chưa chắc đã là mùa xuân của lòng ta. Con nhện giăng mùng, con tằm nhả tơ… tâm hồn con người giăng mắc biết bao…
Huỳnh Văn cảm nhận được rằng; Mùa xuân cũng sẽ đem đến cho mình một phần của hạnh phúc: “Thấy trong xuân ấm nửa vành môi”. Nhưng phần còn lại của nó thì mình phải tự đi kiếm tìm. “ Nửa vành môi” đang lang thang phiêu bạt kia có thể là nụ cười, có thể là nước mắt. Cái phần nửa cô đơn ấy mới đáng thương, đáng quý làm sao! Tìm được nó rất khó khăn, nhưng thiếu nó thì hạnh phúc chỉ là trái cây nửa xanh nửa chín. Đời sống tâm hồn của con người sẽ nghèo nàn và nhàm chán biết bao!
Cái tài của bài thơ này là nghệ thuật dùng chữ “nửa”. Bốn lần ở ba câu thơ, lần nào cũng đắc địa. Riêng câu kết tác giả dùng tới hai lần. Tôi chợt nhớ tới phép phân tâm của triết học phương Tây. Con người có thể an tọa ở trong nhà, nhưng tâm hồn thì đúng là đang phiêu dạt, nổi trôi, ngổn ngang trăm mối…
Bài thơ còn gợi mở những suy tưởng rộng lớn hơn. Con người ngay cả ở những giây phút “giao thoa” nhất vẫn dành một phần cho người khác. Người vui biết thương người buồn. Sự ấm áp biết sẻ chia cùng sự giá lạnh. Mùa xuân phải ân nghĩa với mùa đông. Cám ơn hoa sen làm đẹp cho cuộc đời nhưng cũng cám ơn bùn lầy đã nuôi dưỡng hoa sen. Thương người như thể thương thân là đạo đức và nhân cách, nhưng cũng là trách nhiệm của mỗi người. Bội bạc và lãng quên quá khứ, sống chỉ biết tới mình không thèm để ý đến ai... thì mùa xuân xanh tươi đâu có chấp nhận mình. Nửa vành môi... kia cũng không bao giờ thuộc về mình...

Kim Đôi xuân 2022