Đậm chất văn hóa Kinh Bắc trong phương án kiến trúc cầu Phật Tích- Đại Đồng Thành

Với mong muốn đầu tư xây dựng một cây cầu vừa hiện đại vừa mang đậm nét văn hóa của vùng đất Bắc Ninh - Kinh Bắc, Sở GTVT đã báo cáo tỉnh và được đồng ý cho thi tuyển rộng rãi phương án kiến trúc cầu Phật Tích - Đại Đồng Thành bắc qua sông Đuống.

Sau hơn 2 tháng phát động, cuộc thi tuyển phương án kiến trúc cầu Kinh Phật Tích-Đại Đồng Thành nhận được 15 ý tưởng thiết kế của 8 đơn vị trong và ngoài nước. Vượt qua các phương án khác, ý tưởng thiết kế cầu dây văng “Lưỡng long triều nhật” của liên danh Công ty TNHH Đầu tư VTCO và Công ty TNHH WSP (Phần Lan) được Hội đồng Giám khảo lựa chọn và báo cáo với tỉnh đồng ý.

Phương án cầu dây văng có cầu chính vuông góc với dòng chảy, tổng chiều dài cầu gần 1240m, rộng 22m được thiết kế 4 làn xe ô tô, lề bộ hành mỗi bên 2m, khổ thông thuyền rộng 50m, cao 9,5m, vị trí cầu cách lăng Kinh Dương Vương khoảng 500m về phía thượng lưu. Trong đó cầu chính dài 440m, cầu dẫn phía Bắc dài hơn 623m, phía Nam dài hơn 173m. Hình dáng kiến trúc cầu có 5 vòm chịu lực mang hình tượng cặp rồng thời Lý, thân rồng cuộn hình chữ S mềm mại, uyển chuyển vờn trên sóng nước, giữa đỉnh vòm là đầu cặp rồng cất cao, đối xứng nhau qua hòn ngọc, tượng trưng cho mặt trăng, mặt trời. Mỗi thân rồng có 12 vây tượng trưng cho 12 tháng mưa thuận gió hòa trong năm. Các trụ cầu khoét lỗ vòm có hình tượng chân rồng 3 móng.

Phối cảnh tổng thể phương án kiến trúc cầu Phật Tích-Đại Đồng Thành.

Trong phương án dự thi, nhóm kiến trúc sư thiết kế thể hiện 3 ý tưởng kiến trúc trong một kết cấu, mỗi hình tượng đều mang đậm nét văn hóa Kinh Bắc. Cây cầu như một dải lụa vắt qua sông Đuống; những nhịp cầu khi soi bóng xuống dòng sông tạo nên hình ảnh chiếc nón quai thao đặc trưng của người Quan họ. Ý tưởng chính là “Lưỡng long triều nhật” (hai con rồng chầu mặt trời) phù hợp với vùng đất địa linh nhân kiệt, kết hợp hào khí linh thiêng trời đất, nơi có đền thờ Kinh Dương Vương, Thủy Tổ của người Việt, là cha của Lạc Long Quân, gắn liền với truyền thuyết nguồn gốc con Rồng cháu Tiên, còn phía Bắc sông Đuống có chùa Phật Tích, một trong những công trình Phật giáo đầu tiên của Việt Nam. Ngoài ra, phương án kiến trúc cây cầu còn dựa trên ý tưởng Bắc Ninh là quê hương của Lý Công Uẩn, vị vua khai sáng nhà Lý, gắn liền với hình ảnh rồng vàng bay lên.

Điểm nhấn của cả phương án kiến trúc là chi tiết đầu rồng được nghiên cứu thiết kế cách điệu vừa có tính thẩm mỹ và hiệu quả về kết cấu, thân thiện môi trường. Giữa 2 đầu rồng là quả cầu tượng trưng mặt trời có thiết kế kết cấu khung thép không gỉ và kính cường độ cao vừa sử dụng làm đài quan sát trên cao vừa phục vụ một số lượng hạn chế quan khách và công tác duy tu, bảo trì. Cổng chào được thiết kế cách điệu với hình tượng rồng thời Lý trên phiến đá đặt hai đầu cầu. Vị trí lề bộ hành mở rộng phục vụ khách tham quan ngắm cảnh và 4 cầu thang đi bộ kết nối lề bộ hành trên cầu với công viên Phật Tích và lăng Kinh Dương Vương.

Đánh giá về phương án kiến trúc cầu “Lưỡng long triều nhật”, ông Lê Ngọc Tuyển, Giám đốc Sở GTVT tỉnh, Chủ tịch Hội đồng Giám khảo thi tuyển cho biết: Hình tượng kiến trúc của cầu vừa mang đậm nét văn hóa, lịch sử, tôn giáo địa phương, đồng thời cũng rất hiện đại. Kiến trúc cầu rất phù hợp với vùng đất Bắc Ninh giàu truyền thống lịch sử, văn hóa và đang có những bước phát triển kinh tế, xã hội vượt bậc. Với kiến trúc dây văng đáp ứng yêu cầu kiến trúc đặt ra trong cuộc thi, không trùng lặp ý tưởng thiết kế, kiến trúc các cầu hiện có ở Việt Nam và trên thế giới. Khi được xây dựng và đưa vào sử dụng đây sẽ là công trình kiến trúc tiêu biểu, là điểm nhấn về cảnh quan, có biểu trưng hoặc gợi nét văn hóa vùng Kinh Bắc, phù hợp với quá trình phát triển đô thị trong tương lai, có sức thu hút khách du lịch đến tham quan. Điều quan trọng hơn là phương án kiến trúc khả thi về kết cấu, gắn với hiệu quả kinh tế, phù hợp với quy hoạch phát triển của cả vùng. Trong quá trình triển khai dự án, ngành GTVT tiếp tục hoàn thiện và phát triển thêm thiết kế để lựa chọn kiến trúc tối ưu nhất, bảo đảm an toàn, bền vững, tầm nhìn lâu dài và phù hợp nguồn lực đầu tư của tỉnh.