Đẩy vốn vào nền kinh tế, vấn đề quyết định tốc độ tăng trưởng

Trong tổng nguồn lực đầu tư toàn xã hội, đầu tư công luôn được coi là động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế. Đó là một trong những lý do quan trọng để những năm gần đây, khi kinh tế đối diện với khó khăn, sản xuất và xuất khẩu, cũng như tiêu dùng bị ảnh hưởng, giải ngân đầu tư công luôn được thúc đẩy mạnh mẽ và đạt được những kết quả tích cực, góp phần đưa GRDP Bắc Ninh nửa đầu năm tăng 2,32% so với cùng kỳ năm 2023 và dự kiến cả năm sẽ tăng 5-6,5%.

Tuy nhiên, hiện nay tình trạng giải ngân chậm đã xuất hiện. Năm 2024 tỉnh giao tổng số vốn ngân sách địa phương cho cấp huyện và phân bổ trực tiếp cho các dự án cấp tỉnh là 7.634 tỷ đồng, trong đó giao nguồn vốn ngân sách huyện, xã quản lý là 3.308 tỷ đồng bao gồm 2.660 tỷ đồng nguồn thu tiền sử dụng đất cấp huyện, xã. Tuy nhiên, đến nay UBND cấp huyện mới phân bổ chi tiết được 1.279/3.308 tỷ đồng, đạt 38,7%; còn lại 2.178 tỷ đồng nguồn sử dụng đất cấp huyện, xã được hưởng theo phân cấp chưa có nguồn thu để phân bổ.
Theo số liệu của Sở Kế hoạch-Đầu tư, gần 8 tháng qua toàn tỉnh giải ngân được 2.062 tỷ đồng (bao gồm cả vốn kéo dài) đạt 22,6% so với Kế hoạch Chính phủ giao; đạt 32,6% so với số vốn 3 cấp tỉnh - huyện - xã phân bổ chi tiết. Trong đó vốn đầu tư công ngân sách tỉnh quản lý 1.198 tỷ đồng; ngân sách huyện, xã quản lý 864 tỷ đồng.
Có nhiều lý do, trong đó nguyên nhân xuất phát từ những khó khăn về nguồn thu ngân sách địa phương đảm bảo cho chi đầu tư phát triển. Và cũng không thể không kể tới tính đặc thù của đầu tư công là tỷ lệ giải ngân những tháng đầu năm thường thấp, tăng mạnh về cuối năm, việc triển khai các dự án đấu giá đất ở cấp huyện diễn ra rất chậm dẫn đến việc tạo nguồn thu sử dụng đất để phân bổ, giải ngân hạn chế… nhưng một trong những nguyên nhân mấu chốt nhất vẫn nằm ở khâu tổ chức thực hiện.
Bởi thế mới có nhiều dự án cấp tỉnh có tỷ lệ giải ngân thấp dưới 30%. Một số địa phương có số vốn kế hoạch năm 2024 được giao chiếm tỷ trọng lớn trong tổng số kế hoạch đầu tư vốn ngân sách Nhà nước, nhưng có tỷ lệ giải ngân thấp, ảnh hưởng rất lớn tới tỷ lệ giải ngân chung của tỉnh. Điều đặc biệt, sau 7 tháng, không có chủ đầu tư nào báo cáo nhu cầu bổ sung vốn cho dự án đáp ứng các điều kiện, còn hạn mức trung hạn, còn thời gian bố trí vốn…để nhận vốn kế hoạch bổ sung năm 2024. Trong khi đó có1 đơn vị đề xuất điều chuyển nội bộ khoảng gần 16 tỷ đồng; 3 đơn vị đề xuất thu hồi khoảng hơn 52 tỷ đồng...
Không đưa được vốn vào nền kinh tế, có nghĩa tiền còn “nằm chết” trong hệ thống ngân hàng, dẫn đến nền kinh tế sẽ thiếu “máu” để có thể vận hành thông suốt và hiệu quả.
Có một điểm tích cực, đó là trong bối cảnh vốn đầu tư công đang chậm lại, thì đầu tư tư nhân trong nước và đầu tư nước ngoài khá tích cực. Cụ thể, từ đầu năm 2024, tỉnh Bắc Ninh đã cấp thành lập mới 1.632 doanh nghiệp với tổng vốn 21.003 tỷ đồng và đứng đầu cả nước với hơn 3,2 tỷ USD vốn đầu tư FDI, chiếm khoảng 17% tổng vốn đầu tư cả nước. Tuy nhiên với đầu tư nước ngoài, điều trăn trở vẫn là chưa có nhiều các dự án quy mô lớn trong các lĩnh vực công nghiệp 4.0 như bán dẫn, AI…
Rõ ràng, còn rất nhiều việc phải làm để đẩy nhanh vốn vào nền kinh tế, nhất là  một nền kinh tế mà tăng trưởng phụ thuộc nhiều vào đầu tư thì càng cần phải khơi thông được nguồn lực đầu tư, bao gồm cả đầu tư công, đầu tư tư nhân và đầu tư nước ngoài.
Để thực hiện nhiệm vụ này, trước mắt các cơ quan, đơn vị, chủ đầu tư, các địa phương xây dựng kế hoạch giải ngân những tháng cuối năm; rà soát kế hoạch vốn đã giao và phân bổ, tổng hợp các dự án không có khả năng giải ngân số vốn đã được phân bổ hết 31/01/2025 (vốn kéo dài đến 31/12/2024), qua đó đề xuất điều chuyển kế hoạch vốn.
Các cơ quan, đơn vị nghiêm túc, quyết liệt tổ chức thực hiện Phong trào thi đua “100 ngày cao điểm giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện các dự án đầu tư công trên địa bàn tỉnh” theo yêu cầu tại Kế hoạch 258/KH-UBND ngày 09/8/2024 của UBND tỉnh. Đây là nhiệm vụ, giải pháp cần thiết góp phần hoàn thành các chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế-xã hội năm 2024 của Bắc Ninh.