“Dưỡng chất” Tết

Tháng Chạp về rồi. Mùa xuân đang bật lên những tín hiệu đầu tiên khi vạn vật hân hoan bước sang năm mới. Hợp âm của Tết với những mùi hương, dư vị, nỗi lo toan và niềm mong mỏi bắt đầu dậy lên trong mỗi ánh nhìn, trong sự gấp gáp của bước chân, trong những tất bật rộn ràng sửa soạn đón nàng xuân... Chẳng biết có tự bao giờ mà người già người trẻ đều bảo từ lúc sinh ra đã thấy Tết rồi! Tết đến ai nấy đều tự cộng cho mình thêm một tuổi. Mặc cho ai sợ Tết, ngại Tết. Dù khí hậu có biến đổi và đời sống có hiện đại thế nào thì Tết cổ truyền vẫn luôn là một thứ “dưỡng chất” tinh thần đặc biệt với tất cả mọi người có quê hương, nguồn cội...

Thời gian là thực tại, điềm nhiên tịnh tiến đến ngày mai. Một ngày vẫn đủ 24 giờ và một tuần vẫn đủ 7 ngày nhưng ở trong tháng Chạp, ai nấy dường như đều cảm thấy thời gian trôi nhanh hơn. Trong khi những mảnh quá khứ lại cứ chầm chậm quay về kí ức. Bao hồi tưởng thơ dại và thanh xuân nơi người trẻ. Những tháng năm đói khổ tưởng như vô tận, tưởng như chẳng thể xóa đi nếp gấp thời gian vẫn thường lẩn quẩn trở về trong trí nhớ bập bõm của người già khi ngày Tết được ăn ngon, mặc đẹp. Hồi mới về làm dâu, khi bệnh lẫn người già chưa chạm nhiều đến “miền nhớ” của mẹ chồng tôi như bây giờ, mỗi lần thấy chị em chúng tôi rửa lá dong, bày gạo thịt gói bánh là mẹ chồng lại đến bên cạnh vừa hướng dẫn cách gói sao cho chắc tay rền bánh vừa ôn lại năm tháng thiếu thốn ngày xưa một mình bà tần tảo gói cả thúng gạo, luộc bằng nồi đồng to mới đủ cho chín mười người trong nhà ăn ba ngày Tết... 
Tết là dịp để sum họp, để thực hiện những nghi lễ truyền thống. Với nhiều người, Tết còn là dấu mốc để xóa bỏ những vận hạn xui xẻo, đón chào năm mới hanh thông, may mắn. Vì vậy, dù giàu hay nghèo, ai ai cũng chộn rộn sửa soạn đón Tết. Dọn dẹp, trang hoàng nhà cửa, tảo mộ, bày biện ban thờ, sửa soạn thực phẩm, gói bánh chưng, thăm nom họ hàng, lễ bái tổ tiên, đi lễ đền chùa... Tết có chừng ấy thôi mà ngưng lại trong niềm thành kính, thiêng liêng. 
Thuở chúng tôi còn đang tuổi ăn tuổi lớn, những ngày tháng Chạp, mẹ tôi bận rộn trăm thứ việc nhưng bao giờ bà cũng thu xếp một ngày để gánh thóc nếp cái hoa vàng đi xay xát. Mang gạo về, mẹ bày nong nia, giần sàng giữa sân rồi gọi mấy chị em tôi xúm lại tỉ mẩn ngồi nhặt thóc, nhặt sạn, lọc lựa từng hạt gạo căng mẩy thơm nức cho vào một cái bao tải dày buộc chặt lại để giữ hương. Cũng vẫn là nếp cái hoa vàng loại hảo hạng nhưng nếu nhỡ năm nào gạo đớn gãy, xỉn màu vì lúc phơi thóc gặp phải hướng gió Tây là mẹ bồn chồn không yên, đôn đáo chạy khắp xóm hỏi cô bác để đổi cho được loại gạo trắng thơm, rộng hạt. Mẹ bảo gạo gói bánh chưng ngày Tết phải thật ngon. 
Chỉ là những món ăn dân dã, truyền thống chẳng phải đặc sản, cao sang nhưng thực phẩm ăn Tết nhất định phải là những thứ tươi ngon, sạch đẹp nhất. Cùng một đàn gà nuôi trong vườn nhưng chú gà trống nào có cái mào cờ hồng tươi, đôi chân vững chãi, bộ lông óng ả nhất là dành đến Tết. Luống rau để ăn ngày Tết cũng phải xanh non nhất, thậm chí mấy quả ớt, quả chanh già ở góc vườn mẹ cũng không cho hái trước bảo đến Tết hái cho tươi. Nhà cửa dù không bề thế, cao rộng nhưng vẫn lung linh muôn sắc hoa nào huệ, hồng, cúc, đào, lay ơn, thược dược... Mẹ còn dạy chị em tôi năm mới đến càng phải thêm hòa nhã, gắn bó yêu thương, giữ cho cảm xúc thiện lành và trái tim luôn ấm áp. 
Chẳng riêng mẹ tôi mà các bà, các bác cùng thế hệ trong xóm, trong làng đều tảo tần, chăm chút chu đáo cho cái Tết gia đình như thế. Với họ, Tết luôn là một nghi lễ thiêng liêng, là ngày mới thắp lên nhiều hi vọng. Ở quê chiều 30 Tết, tôi vẫn thường gặp cô bác nông dân chân thấp chân cao, xắn quần chạy vội ra đồng săn nước vào ruộng mạ non, mau mắn đổ ải cho đất ngoài đồng bãi chuẩn bị ra Giêng bước vào mùa vụ mới… Việc nhà, việc đồng bộn bề nhưng họ vẫn luôn mong đến Tết, vì được sum vầy bên con cháu, gia đình đoàn viên và được sống trong những cảm xúc chộn rộn lo toan để thấy mình thêm ý nghĩa... 
Xuân sang, mỗi mầm mưa nhú một mầm xuân. Sức sống mới đang âm thầm chuyển nhựa. Tết có gì mà mong mỏi thế?! Tết là dưỡng chất. Tết chờ người về và người cũng mong Tết để được trở về...