Để không vơi đi ý nghĩa ngày khai trường

Học sinh Trường THPT Lương Tài hát Quốc ca trong lễ khai giảng năm học 2015 - 2016.

Ngày ấy (5-9) được mặc định từ năm 1945, chỉ 3 ngày sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập trước quốc dân đồng bào và toàn thế giới tại Quảng trường Ba Đình lịch sử. Trong bức thư gửi học sinh toàn quốc nhân ngày khai trường đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (ngày 5 tháng 9 năm 1945), Bác viết: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”.

Suốt một thời gian dài, ngày khai giảng hay khai trường (5-9) tồn tại đúng ý nghĩa thiêng liêng vốn có. Học sinh sau 3 tháng nghỉ hè đều háo hức được gặp thầy, gặp bạn, cùng sẻ chia những cảm xúc buồn vui trong ngày lễ khai trường. Với những học sinh đầu cấp như lớp 1, lớp 6 và lớp 10 thì ngoài cảm xúc bâng khuâng, hồi hộp còn xen lẫn cả sự bỡ ngỡ trước thầy mới, bạn mới và cả ngôi trường mới đang dang tay đón chào. Những kỷ niệm ấy theo thời gian cứ lắng sâu vào tâm thức, tạo thành ký ức đẹp đẽ của tuổi hoa trong cuộc đời mỗi con người…

Thế nhưng khoảng chục năm trở lại đây, ý nghĩa ngày khai trường đã không còn nguyên vẹn, không còn thiêng liêng với phần đông các em học sinh. Nói cách khác, ngày khai trường đang diễn ra một cách rập khuôn, máy móc và không tồn tại đúng với ý nghĩa của từ này. Mấy năm trước, ngoài phần đông các trường vẫn tổ chức khai giảng vào ngày 5-9, thì có không ít trường tổ chức khai giảng sớm, nhất là các trường ngoài công lập, lý do có lẽ chỉ người lớn mới… hiểu. Đó là để các trường dễ mời lãnh đạo địa phương, ngành đến dự. Có đồng chí Hiệu trưởng 1 trường ngoài công lập bộc bạch, việc có lãnh đạo địa phương đến dự khai giảng là rất vinh dự, nó như là cách xác nhận chất lượng giáo dục của nhà trường, đồng thời tạo niềm tin với phụ huynh.

Chính vì những điều không phù hợp ấy, năm 2015, theo gợi ý của Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, Bộ GD-ĐT đã quyết định thống nhất tổ chức lễ khai giảng năm học 2015-2016 duy nhất trong 1 ngày (5-9). Quyết định này nhanh chóng nhận được sự đồng thuận của toàn dân vì đã cắt giảm được những thủ tục rườm rà không cần thiết, tránh lãng phí tiền bạc, công sức của giáo viên, học sinh và các phụ huynh. Tinh thần cầu thị của Bộ GD-ĐT đáng hoan nghênh, tuy nhiên ngày khai trường vẫn chưa tồn tại theo đúng nghĩa từ này. Lý do vì chương trình học khá nặng, nhiều trường phải dạy trước cả tháng trời. Việc này cũng là chấp hành đúng quy định của Bộ GD-ĐT.

Khung kế hoạch thời gian năm học 2016-2017 đã được Bộ GD-ĐT ban hành, áp dụng chung cho hệ thống giáo dục Mầm non và Phổ thông trong toàn quốc. Theo đó các cơ sở giáo dục sẽ tổ chức tựu trường sớm nhất vào ngày 1-8 và chậm nhất vào ngày 25-8. Sở dĩ Bộ GD-ĐT yêu cầu phải tổ chức tựu trường sớm (trong đó tính đến cả thời gian thực học) vì như vậy mới đảm bảo dạy đủ chương trình theo kế hoạch.

Trong nỗ lực giúp học sinh được kéo dài thời gian nghỉ hè, Sở GD-ĐT Bắc Ninh tham mưu và đã được UBND tỉnh chấp thuận khung kế hoạch thời gian năm học 2016-2017. Theo đó học sinh các cấp sẽ đồng loạt tựu trường vào ngày 15-8, trong đó khối THCS và THPT thực học từ 22-8, khối Mầm non và Tiểu học thực học từ 5-9. Rõ ràng với khung kế hoạch năm học mới của Bộ GD-ĐT, các Sở GD-ĐT dù muốn cho học sinh nghỉ lâu cũng không thể vì sẽ không đáp ứng được chương trình. Thực tế ấy cũng chứng minh một điều, khi nào chương trình SGK còn chưa được giảm tải thì các em học sinh còn phải vất vả và ngày khai trường chưa thể tồn tại đúng với ý nghĩa thiêng liêng của từ này./.