“Hãy sống là người tử tế”

Tôi chưa một lần được ngồi trong lớp thầy giảng nhưng có diễm phúc được thầy hướng dẫn luận văn tốt nghiệp. Thầy đã để lại trong tôi những kí ức đẹp về một người thầy giản dị, nghiêm khắc nhưng nhân hậu.

Còn nhớ một buổi sáng mùa đông, khi các bạn trong lớp bàn tán xôn xao về việc được thầy, cô hướng dẫn luận văn tốt nghiệp. Tôi hồi hộp đến gặp lớp trưởng để xem danh sách. Nhìn tên thầy trong cột hướng dẫn luận văn, tôi vừa mừng vừa lo. Mừng vì nghe danh thầy đã lâu, lo vì được các thế hệ đi trước truyền lại, thầy là người rất đúng giờ, làm việc nghiêm túc và có thể nói là rất nghiêm khắc, chỉn chu. Sau phút hồi hộp lo lắng, tôi điện thoại hẹn để được gặp thầy trao đổi về nội dung đề tài luận văn. Ấn tượng buổi đầu của tôi với thầy khá tốt khi hai thầy trò có sự trao đổi thẳng thắn về đề tài. Suốt thời gian triển khai đề cương tuần nào tôi cũng ra gặp thầy. Mỗi lần thầy lại sửa một chút, tỉ mỉ, cẩn thận từ những lỗi nhỏ khiến tôi không dám lơ là, dù có lúc cũng mệt mỏi, căng thẳng. Thành quả của sự nghiêm túc trong quá trình hướng dẫn của thầy đã giúp cho đề cương luận văn của tôi được hội đồng xét duyệt mà không phải chỉnh sửa gì thêm, trong khi đa phần các đề cương khác phải sửa chữa hoặc thay đề tài...
Một đợt tôi bị sốt virut kéo dài kèm theo viêm phổi nên trong thời gian hơn một tháng không ra gặp thầy báo cáo tiến độ triển khai luận văn của mình. Thời gian nước rút đã cận kề, tôi gọi điện, được thầy trấn an trong điện thoại: “Nếu vì lý do sức khỏe em có thể nghỉ ngơi thêm, không sao. Khi nào khỏe thầy trò mình lại tiếp tục”. Sau lần ấy, mỗi đợt ra gặp trao đổi về luận văn, thầy đều hỏi thăm tình hình sức khỏe và công việc của tôi rồi tỉ mỉ hướng dẫn. Có những khi không hiểu vấn đề tôi hỏi lại nhiều lần nhưng thầy vẫn kiên trì chỉ bảo. Thầy nói: Thầy ngại nhất là hướng dẫn học sinh không có trách nhiệm với việc của mình, còn không hiểu hỏi lại là tốt, có ý thức cầu thị…
Bề ngoài thầy là người trầm tư, ít nói nhưng tấm lòng của thầy với học trò thì khó có thể diễn tả thành lời. Một lần, khi luận văn đã tương đối hoàn chỉnh, tôi đến gặp thầy tại nhà riêng. Ngôi nhà ba tầng khang trang của thầy, lối vào hai bên có những chậu cây cảnh được cắt tỉa cẩn thận, khiến cho ai lần đầu đến đây đều cảm nhận được sự gần gũi với thiên nhiên của gia chủ. Thầy tôi ở một mình, vợ mới mất cách đấy không lâu, các con đang du học bên đất nước Mỹ xa xôi. Tuy sống một mình nhưng mọi vật dụng trong gian phòng tiếp khách của thầy rất gọn gàng, ngăn nắp, sạch sẽ. Gặp thầy tại nhà riêng nên tôi được trò chuyện nhiều hơn sau khi đã báo cáo về luận văn. Tôi được biết, hàng tháng thầy vẫn dành một nửa số lương của mình để làm từ thiện giúp các em học sinh nghèo tiếp tục đến trường. Thầy bảo: Vì ở một mình nên ăn uống đạm bạc, chi tiêu cũng không đáng là bao, mong góp chút sức của mình để trẻ em nghèo vùng cao được đến trường. Ra về, tôi còn được thầy gửi quà cho bố mẹ là hộp thuốc của Hàn Quốc phòng, chống tai biến mạch máu não. Thầy nhắc nhở tôi phải dành nhiều thời gian cho bố mẹ khi có thể, đừng vì lý do bận việc, bởi cuộc sống này điều giá trị nhất là tình yêu thương, sự quan tâm khi còn ở bên nhau và “Hãy sống là người tử tế” với những người xung quanh mình.
Diễm phúc với tôi khi được thầy hướng dẫn luận văn tốt nghiệp không phải là số điểm giỏi mà là những điều hay, lẽ phải trong cuộc sống được thầy truyền lại. Sau này không được gặp thầy, thi thoảng tôi vẫn điện thoại, nhắn tin hỏi thăm sức khỏe, dù ở tuổi gần 70, thầy tôi vẫn hoạt bát, nhanh nhẹn và tiếp tục có thêm những học trò được thầy hướng dẫn luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ và Tiến sĩ.