“Họa sĩ-Nhà giáo Tạ Thúc Bình Dung dị một hồn quê Kinh Bắc”

Những cô bé, cậu bé được sinh vào thập kỷ 60, 70 của thế kỷ XX chắc vẫn còn nhớ mãi những cuốn truyện tranh: Thạch Sanh, Bánh chưng, Bánh dày hay Cóc kiện trời… do Nhà xuất bản Kim Đồng phát hành. Đó là những cuốn sách được in khổ to, màu sắc đẹp, lời chuyện kể viết tay. Với độc giả thiếu nhi thời đó, những cuốn sách trên là món quà vô cùng quí giá. Những cuốn truyện tranh nói trên có những hình vẽ chân thực, gần gũi với tuổi thơ, người sáng tạo ra chúng chính là họa sỹ Tạ Thúc Bình.

Năm 2017, Nhà xuất bản Kim Đồng kỷ niệm 60 năm thành lập, cũng trùng hợp là năm kỷ niệm 100 năm ngày sinh của họa sĩ Tạ Thúc Bình, với mong ước được tôn vinh người họa sĩ đã cộng tác với nhà xuất bản từ ngày đầu thành lập, được sự ủng hộ của gia đình, cuốn sách “Họa sĩ- Nhà giáo Tạ Thúc Bình- Dung dị một hồn quê Kinh Bắc” đã ra đời. Sách do họa sĩ Tô Chiêm biên soạn.
Cuốn sách dày hơn 100 trang, khổ 20 x 24cm được trình bày đẹp xen kẽ các phần bài viết bao quát toàn bộ cuộc đời và sự nghiệp với những tác phẩm hội họa, thơ tiêu biểu của họa sĩ Tạ Thúc Bình. Cùng với đó là nhiều ảnh tư liệu, bài viết của bạn bè, đồng nghiệp, học trò và người thân viết về ông.
Họa sĩ - Nhà giáo Tạ Thúc Bình tốt nghiệp trường Mỹ thuật Đông Dương khóa 15 (1940-1945), tuy tiếp thu cách tạo hình nghệ thuật từ phương Tây, nhưng trong sâu thẳm tâm hồn ông thấm đẫm những tinh hoa văn hóa dân tộc của vùng đất Kinh Bắc. Ông thích tranh Đông Hồ, mê hát Chèo, say đắm Quan họ. Có lẽ vậy mà nét bút của ông nhuần nhuyễn hồn Việt.
Cuộc đời và sự nghiệp của ông gắn liền với lịch sử của đất nước. Năm 1945, Cách mạng Tháng Tám bùng nổ, khi đó ông mới hoàn thành chương trình khóa học 15 tại trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, ông hăng hái tham gia vẽ áp phích, tranh tuyên truyền cổ động cho phong trào Việt Minh cứu quốc tại Bắc Giang. Năm 1954, ông là một trong những người đầu tiên cùng với các họa sĩ Trần Văn Cẩn, Trần Đình Thọ, Phạm Gia Trang, Nguyễn Đức Nùng, Lương Xuân Nhị… tham gia thành lập trường Cao đẳng Mỹ thuật Việt Nam, nay là trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội. Ông liên tục giảng dạy tại đây cho đến năm 1985.
Tháng 6 năm 1957, khi Nhà xuất bản Kim Đồng thành lập, ông cùng với các họa sĩ Mai Văn Hiến, Sĩ Ngọc vẽ những bìa sách đầu tiên cho nhà xuất bản. Gần 30 năm cộng tác , ông đã vẽ và minh họa  cho 70 cuốn sách của Nhà xuất bản Kim Đồng… Mảng minh họa truyện tranh này là một điều may mắn đối với các trẻ thơ Việt Nam cho đến tận bây giờ. Những tập tranh truyện lịch sử, cổ tích, dân gian như Tấm Cám, Sự tích trầu cau, Bánh chưng bánh dày, Thạch Sanh, Cóc kiện Trời, An Dương Vương xây thành ốc, Thánh Gióng, Đinh Bộ Lĩnh, Nguyễn Trãi dâng kế bình Ngô… là món ăn tinh thần quí giá đối với tuổi thơ nhiều thế hệ, nó lại càng quí giá gấp bội khi câu chuyện được kể lại qua tranh vẽ của họa sĩ Tạ Thúc Bình. Những gì ông để lại trên các trang sách nhỏ đã cuốn hút nhiều thế hệ trẻ Việt Nam, bằng những nét vẽ chân chất, thuần Việt. Những trang sách của ông đã hướng họ từ yêu những bức tranh nhỏ vẽ phong cảnh quen thuộc nơi quê nhà, tới tình yêu lớn hơn - tình yêu quê hương Việt Nam tươi đẹp.
Trong sự nghiệp sáng tác hội họa ông đã để lại nhiều tác phẩm quí giá, trong đó phải kể đến các tác phẩm Góp thóc vào kho, Mùa lúa chín, Mùa hoa gạo, Bến xuân… khẳng định riêng một hướng đi phù hợp với cuộc sống vốn bình dị của chính mình: chân phương, khúc triết và luôn giữ hồn quê thuần Việt. Cùng với sáng tác hội họa, ông còn làm thơ, ông thường mượn thơ để nói lên những nỗi lòng của mình. Trong thơ của ông có tranh và ngược lại tranh của ông cũng chứa đầy chất thơ. Bài thơ đầu tiên ông viết năm 1967 thể hiện suy nghĩ, tình cảm của một họa sĩ về những di sản văn hóa của quê hương. Đó là bài thơ Xem tranh Đông Hồ. Sau một năm ngày mất của ông, năm 1999, gia đình ông đã in tập thơ Nhớ, bao gồm 99 bài thơ được gia đình sưu tập lại.
Cuốn sách “Họa sĩ- Nhà giáo Tạ Thúc Bình- Dung dị một hồn quê Kinh Bắc” khái quát về cuộc đời và sự nghiệp của họa sĩ gắn với sự phát triển chung của lịch sử Mỹ thuật Việt Nam, là tư liệu quí dành cho những độc giả yêu nghệ thuật.