Đề nghị bổ sung nguyên tắc quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa phù hợp thông lệ quốc tế

Đóng góp ý kiến vào Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa, trong phiên thảo luận tại hội trường sáng 17-5 đại biểu Nguyễn Thị Kim Anh, Đoàn ĐBQH tỉnh, đề nghị bổ sung nguyên tắc quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa (Điều 5) phù hợp thông quốc tế, chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm, chuyển từ kiểm tra sản phẩm cuối sang kiểm soát quá trình và chuyển từ quản lý theo phương thức truyền thống sang quản lý dựa trên rủi ro.

Bởi, hiện dự thảo Luật vẫn thể hiện theo phương thức quản lý dựa trên công bố hợp chuẩn, hợp quy nên không phù hợp với phương thức quản lý hiện đại dựa trên đánh giá rủi ro. Do đó cần tiến hành rà soát để viết thống nhất với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn quy chuẩn kỹ thuật, vì 2 luật này có mối quan hệ rất mật thiết với nhau.

Về điều kiện bảo đảm chất lượng hàng hóa nhập khẩu: Quy định như khoản 2 Điều 34 dự thảo Luật hợp nhất được hiểu là 100% lô hàng hoá nhập khẩu phải thực hiện công bố hợp quy theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia tương ứng trước khi được đưa ra thị trường, tức là phải lấy mẫu 100% lô hàng để thử nghiệm. Quy định này không phù hợp với chủ trương của Đảng và nhà nước về giảm chi phí tuân thủ, giảm thời gian thực hiện thủ tục hành chính cho doanh nghiệp. Để phù hợp với điểm c khoản 4 Điều 5 dự thảo Luật hợp nhất, đề nghị quy định tổ chức, cá nhân được sử dụng kết quả thử nghiệm của phòng thử nghiệm của nhà sản xuất, hoặc phòng thử nghiệm độc lập ở nước xuất khẩu, làm căn cứ công bố hợp chuẩn. Có như vậy mới giải quyết được tình trạng thời gian vừa qua 1 tàu hàng nhập khẩu hàng nghìn tấn hàng khi bán cho các nhà nhập khẩu Việt Nam thì từng nhà nhập khẩu phải lấy mẫu đi thử nghiệm riêng lẻ để làm hợp quy, vừa mất thời gian, chi phí, vừa trùng lặp việc thử nghiệm.

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Anh cũng đề nghị: Quy định theo hướng nhà nhập khẩu chỉ cần cung cấp kết quả thử nghiệm hàng hóa tại nước xuất khẩu trong hồ sơ nhập khẩu để làm căn cứ công bố hợp chuẩn để khi hàng cập cảng người nhập khẩu được vận chuyển hàng hóa ngay về các điểm tập kết. Từ lý do nêu trên, nên viết lại khoản 2 thành: “2. Đối với hàng hóa nhập khẩu thuộc danh mục sản phẩm, hàng hóa có mức độ rủi ro trung bình, khi nhập khẩu phải có kết quả thử nghiệm phù hợp quy chuẩn kỹ thuật quốc gia tương ứng cấp bởi phòng thử nghiệm tại nước xuất khẩu do nhà xuất khẩu cung cấp trước khi đưa ra lưu thông trên thị trường....”

Về hiệu lực thi hành, nên cân nhắc thời gian có hiệu lực sớm hơn thay vì quy định như dự thảo từ 1-7-2026 để bảo đảm Luật sớm được thi hành để kip thời điều chỉnh, quản lý và giải quyết những vấn đề phát sinh trong thời gian qua.

Về điều khoản chuyển tiếp: Đề nghị rà soát một số quy định bảo đảm lợi ích chung của xã hội, thực hiện các quyền, lợi ích  của doanh nghiệp để quy định hiệu lực thi hành sớm hơn (có thể từ khi Luật được thông qua) phù hợp với Điều 55, Hiệu lực trở về trước của văn bản QPPL, nhằm thực sự tháo gỡ ngay một số điểm nghẽn, đồng thời tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp được hưởng lợi ngay từ việc cắt giảm thủ tục hành chính được quy định trong dự thảo Luật. Bổ sung Điều quy định về sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ một số điều của các luật có liên quan, trong đó quy định sửa điều khoản cụ thể của một số Luật có liên quan. Việc quy định như khoản 4 Điều 4 dự thảo Luật là không rõ ràng, cụ thể, gây khó khăn cho các tổ chức, cá nhân áp dụng pháp luật.