“Đòn bẩy” phát huy lợi thế các huyện thuần nông

Với nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển nông nghiệp của tỉnh, cùng sự chủ động, sáng tạo của các địa phương và nông dân, sản xuất nông nghiệp của các huyện thuần nông, trong đó chủ lực là Lương Tài, Gia Bình đạt nhiều kết quả, nâng cao giá trị trên một đơn vị diện tích. Lĩnh vực nông nghiệp chuyển dịch rõ nét từ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, sang sản xuất hàng hóa, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, liên kết theo chuỗi giá trị.

Phát triển nông nghiệp công nghệ cao đem lại giá trị kinh tế cho người dân.

Trên địa bàn 2 huyện đã hình thành 336 vùng sản xuất, tổng diện tích 4.083,2 ha. Trong đó 184 vùng lúa năng suất, chất lượng cao, tổng diện tích 2.029 ha; 138 vùng cây rau màu hàng hóa, tổng diện tích 1.964,9 ha; 14 vùng cây ăn qủa, diện tích 80,2 ha. Chăn nuôi, thủy sản có 35 trang trại quy mô vừa và lớn, 37 vùng nuôi trồng thủy sản trong ao đất, quy mô từ 10 ha trở lên; 1.740 lồng nuôi cá trên sông Đuống và sông Thái Bình. Nhiều tổ chức, cá nhân ứng dụng công nghệ cao (CNC) trong sản xuất như tưới tự động, nhỏ giọt, nhà màng, nhà lưới, sử dụng thiết bị bay không người lái để gieo hạt, bón phân, phun thuốc bảo vệ thực vật trong lĩnh vực trồng trọt; công nghệ chuồng kín, tự động hóa trong chăn nuôi; áp dụng quy trình sản xuất theo hướng nông nghiệp hữu cơ, VietGAP, GlobalGap...Giá trị sản phẩm trên l ha trồng trọt và nuôi trồng thủy sản năm 2023 đạt khoảng 200 triệu đồng/năm (Lương Tài 202,8 triệu đồng/năm; Gia Bình 191,3 triệu đồng/năm). Tỷ trọng giá trị sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC chiếm 37-38%; có 40 sản phẩm OCOP, trong đó 20 sản phẩm đạt 3 sao, 20 sản phẩm đạt 4 sao…
Tuy đạt nhiều kết quả tích cực, nhưng hiện sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC chủ yếu là các phương án nhỏ lẻ, chưa có phương án sản xuất tập trung quy mô lớn gắn với chế biến và tiêu thụ nông sản; cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC còn gặp nhiều khó khăn; nhiều kênh mương và giao thông nội đồng chưa được cứng hóa; việc ứng dụng công nghệ sau thu hoạch, chế biến sản phẩm còn hạn chế… Do vậy, chưa khai thác hết được tiềm năng, thế mạnh về đất đai, lao động, kinh nghiệm sản xuất của 2 địa phương này.
Theo Quy hoạch tỉnh Bắc Ninh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1589/QĐ-TTg ngày 8-12-2023, huyện Lương Tài, Gia Bình được quy hoạch là vùng sản xuất nông nghiệp chuyên canh sản xuất hàng hóa quy mô lớn kết hợp phát triển công nghiệp chế biến nông sản và vùng nguyên liệu gắn với quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa và phát triển du lịch sinh thái nông nghiệp, làng nghề. Tuy nhiên, nguồn lực của các địa phương còn hạn chế, cơ chế, chính sách thúc đẩy sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC chưa đủ mạnh… Xuất phát từ thực tiễn và định hướng phát triển, để tháo gỡ khó khăn hiện tại, phát huy thế mạnh của vùng thuần nông; thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC quy mô lớn, tạo ra sản phẩm đặc trưng, góp phần nâng cao đời sống của người dân, xây dựng NTM, khẳng định vị thế vùng nông nghiệp trọng điểm của Bắc Ninh, tại kỳ họp thứ 24 HĐND tỉnh khóa XIX đã biểu quyết thông qua Nghị quyết số 17/2024/NQ-HĐND, ngày 11-12-2024 về việc “Ban hành Quy định hỗ trợ phát triển nông nghiệp ứng dụng CNC trên địa bàn huyện Gia Bình, Lương Tài đến năm 2030”.
Hướng tới hình thành vùng sản xuất cà rốt, vùng tỏi, lúa gạo, chăn nuôi, thủy sản tập trung ứng dụng CNC, nhằm thu hút các dự án đầu tư trong sản xuất, chế biến, bảo quản và tiêu thụ nông sản. Theo đó, hỗ trợ tổ chức, cá nhân thuê, cho thuê quyền sử dụng đất để sản xuất tỏi, cà rốt tập trung. Mức hỗ trợ 50 triệu đồng/ha cho tổ chức, cá nhân thuê quyền sử dụng đất và hỗ trợ 100 triệu đồng/ha cho gia đình, cá nhân cho thuê để sản xuất tỏi, cà rốt tập trung. Trên cùng một diện tích đất, chỉ hỗ trợ 1 lần (tính từ thời điểm quy định này có hiệu lực). Hỗ trợ kinh phí sản xuất cà rốt, tỏi tập trung với mức 15 triệu đồng/ha/vụ. Hỗ trợ 50% kinh phí mua con giống thuỷ đặc sản nuôi thương phẩm và 50% kinh phí mua nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị để xây dựng mới kết cấu hạ tầng kỹ thuật. Ngoài ra, hỗ trợ chuyển giao khoa học công nghệ cho các cơ sở sản xuất, ương dưỡng giống thủy đặc sản; hỗ trợ phương án xây dựng cơ sở chế biến nông sản; hỗ trợ hợp tác xã, tổ hợp tác liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm; đầu tư hoàn thiện cơ sở hạ tầng để xây dựng, công nhận vùng nông nghiệp ứng dụng CNC, vùng sản xuất chỉ dẫn địa lý …
Việc đưa Nghị quyết số 17/2024/NQ-HĐND vào cuộc sống tạo đòn bẩy để cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng thực chất, hiệu quả, khai thác và phát huy lợi thế của 2 huyện thuần nông Gia Bình, Lương Tài. Đồng thời đẩy mạnh tập trung đất đai; phát triển nông nghiệp hiện đại, quy mô lớn, bảo đảm an toàn thực phẩm dựa trên nền tảng ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số, cơ giới hóa, tự động hóa, gắn kết chặt chẽ giữa nông nghiệp với công nghiệp, thương mại, dịch vụ. Qua đó, tạo đột phá trong việc phát triển sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC, nông nghiệp sinh thái, sản xuất hàng hóa, có giá trị gia tăng cao.