Đừng để bị dồn nén

Trong đám bạn của tôi mỗi thành viên đều “là riêng, là duy nhất” song lại kết nối thành một “tổ chức” gắn bó khăng khít mấy chục năm qua. Lý do bởi mọi người đều hiểu và biết tôn trọng những giới hạn của nhau. Tuy nhiên trong quá trình vun đắp, xây dựng “tổ chức” của mình, chúng tôi không ít lần trải qua “khủng hoảng” có nguy cơ dẫn đến “tan vỡ” bởi những nguyên nhân chẳng đâu, ra đâu.

Đó là lần sinh hoạt chuyên môn về quy trình phối hợp trong hoạt động của công ty. Tôi đưa ý kiến việc để xảy ra chậm đơn hàng bởi vì bộ phận B (có bạn tôi là thành viên) không giám sát chặt chẽ trong quá trình cung cấp nguyên vật liệu, nên phải điều chỉnh các công đoạn, kéo dài thời gian sản xuất, dẫn đến giao hàng chậm. Vấn đề này anh quản lý bộ phận B cũng như mọi người trong cuộc họp đều hiểu và đồng thuận. Câu chuyện dừng lại ở đó, các vướng mắc được giải quyết, quy trình hoạt động trở lại bình thường.
Nhưng bạn tôi lại cứ “vơ vào” cái lý do mà tôi đưa ra là chỉ có lỗi của bạn ấy chứ không phải trách nhiệm chung của mọi người trong bộ phận B và nói đi, nói lại nhiều lần ngay cả trong những cuộc gặp gỡ chẳng liên quan đến công việc khiến tôi cảm thấy ức chế, khó chịu (song vẫn giữ thái độ im lặng). Tôi không nói ra sự ức chế của mình, vì nghĩ bạn không cố tình, sợ điều đó sẽ khiến mình trở thành kiểu người dễ tự ái và hay tính toán trong mắt bạn.
Trong một cuộc nhậu nhẹt đang vui vẻ thì bạn tôi lại lôi chuyện cũ ra nói. Tôi và bạn xảy ra một trận “đấu khẩu nảy lửa” và cuộc vui cũng chấm dứt. Nhiều tháng sau, chúng tôi đều giữ thái độ im lặng, không kết nối với nhau. Thấy không khí “lạnh nhạt” của nhóm, một thành viên phải ra mặt, thiết kế làm hòa. Cậu ta bảo “2 ông như 2 thằng trẻ ranh. Công việc đúng, sai là chuyện thường tình, có thế cũng lại dây dưa sang cả việc tư, chả đâu ra đâu. Thôi cụng ly xí xóa…”

Chuyện của tôi và bạn mình chỉ là những khía cạnh rất nhỏ trong các mối quan hệ xã hội. Còn thực tiễn cuộc sống có hàng trăm, hàng nghìn lý do tạo ra sự ức chế giữa người với người. Trong đó có nhiều người ngại nói ra cảm giác ức chế, bởi họ không muốn khiến vấn đề trầm trọng thêm. Hoặc cũng có thể họ đã mặc định người kia không cố ý gây hại. Cho rằng, nếu họ không cố tình, có lẽ chúng ta không nên cảm thấy phiền. Hay liệu lời phàn nàn của mình có khiến người kia phản kháng? Liệu có làm dấy lên một loạt vấn đề khác nữa hay không?...
Song việc cứ cố gắng kìm nén cảm xúc lâu ngày không những không giải quyết được vấn đề mà còn gia tăng sự mâu thuẫn giữa mọi người, ngay cả giữa những người thân thiết nhất. Khi sự ức chế bị bỏ mặc, chúng sẽ phát triển thành cảm giác đè nén. Và cảm giác đè nén sẽ trở lên phức tạp hơn nhiều, bởi ngoài việc gia tăng sự phẫn nộ, nó còn lôi bạn vào những câu chuyện tưởng tượng đầy tiêu cực về người kia, cũng có thể là những giả định tiêu cực khác, điều đó sẽ khiến nhiều mối quan hệ bị đổ vỡ. Vì thế, đừng để bị dồn nén, mà hãy tìm cách thức thích hợp nhất nói ra những ức chế của mình. Những ẩn ức sớm được giải tỏa, như vậy sẽ hạn chế tối đa sự đổ vỡ trong các mối quan hệ vốn rất tốt đẹp.