Ấn tượng về bức tranh giáo dục phổ thông Bắc Ninh

Chương trình giáo dục (GD) phổ thông mới dự kiến áp dụng từ năm học 2018-2019. Để đáp ứng tốt yêu cầu đổi mới GD, các địa phương cần chủ động chuẩn bị tốt các điều kiện về cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên. Bắc Ninh nhiều năm được xếp trong tốp đầu toàn quốc về phát triển GD, thử điểm qua vài nét chấm phá về bức tranh GD phổ thông tổng thể tỉnh Bắc Ninh năm 2017.

Có thể nói, GD phổ thông Bắc Ninh, dù còn những hạn chế nhất định so với kỳ vọng của tỉnh và ngành, nhưng không thể không ấn tượng trước bức tranh tổng thể. Đây là điều kiện cần thiết đáp ứng tốt các yêu cầu đổi mới GD đề ra. Vấn đề là, thành công ở mức nào còn phụ thuộc vào công tác tham mưu, quản lý và chỉ đạo của ngành GD.

GD phổ thông, gồm 3 bậc học: Tiểu học, THCS và THPT. Đây đều là những điểm sáng của ngành GD Bắc Ninh.

Bậc Tiểu học, từ năm 1999, Bắc Ninh đã được công nhận hoàn thành phổ cập GD Tiểu học; năm 2017 được công nhận hoàn thành phổ cập đúng độ tuổi mức 3, mức cao nhất theo quy định của Bộ. Toàn tỉnh hiện có 153/155 trường chuẩn Quốc gia, tỷ lệ học sinh được học 2 buổi/ngày đạt 86%. Tổng số học sinh bậc học này là hơn 100 nghìn, mỗi năm tăng gần 1,3 nghìn học sinh; quy mô ổn định từ năm 2020.

Toàn bậc học có 4.690 giáo viên, 100% đạt chuẩn và 94,3% trên chuẩn. Giáo viên Tiểu học Bắc Ninh có trình độ chuyên môn cao, được phân bố khá hợp lý giữa các địa phương, đây là điều kiện quan trọng nâng cao chất lượng GD toàn diện.

Từ nhiều năm nay, tỷ lệ trường chuẩn Quốc gia và tỷ lệ giáo viên trên chuẩn bậc Tiểu học của Bắc Ninh luôn dẫn đầu toàn quốc. Hiện nay trong số 153 trường chuẩn Tiểu học, có hơn 80 trường được công nhận đạt chuẩn Quốc gia mức 2. Đây cũng là hướng thi đua phấn đấu của các trường Tiểu học trên địa bàn tỉnh trong những năm học tiếp theo.

Bậc THCS, hệ thống trường THCS đồng bộ ở 126/126 xã, phường, thị trấn. Mỗi đơn vị hành chính cấp xã có ít nhất 1 trường THCS; địa phương đông dân có 2 trường THCS. Toàn tỉnh hiện có 135 trường THCS trong đó 127 trường THCS đại trà, thuộc UBND cấp xã; 8 trường THCS trọng điểm chất lượng cao chịu sự quản lý trực tiếp của các Phòng GD-ĐT cấp huyện.

Tại Bắc Ninh, tỷ lệ huy động học sinh hoàn thành chương trình Tiểu học vào THCS đạt 99,9%. Tổng số học sinh toàn bậc học là hơn 66.200 em, so với năm học 2006-2007 giảm 18.600 em, mỗi năm giảm khoảng 1.860 học sinh; quy mô sẽ ổn định từ năm 2025.

Toàn tỉnh có 109/135 trường chuẩn Quốc gia, chiếm 75%; 100% các trường được ổn định địa điểm hoặc có quy hoạch tổng thể để xây dựng theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa có giá trị sử dụng lâu dài.

Đội ngũ cán bộ quản lý giáo viên bậc học này cũng khá ấn tượng với 5.056 người, 100% đạt chuẩn và 85% trên chuẩn. Hạn chế là mặc dù tỷ lệ giáo viên trên chuẩn cao, nhưng cơ cấu các môn chưa đồng bộ, thiếu giáo viên dạy các môn phụ, môn đặc thù do vậy nhiều trường phải sắp xếp để giáo viên bộ môn khác vào dạy thay thế.

Bậc THPT, đây là bậc học mà kết quả phản ánh rõ nét nhất chất lượng GD toàn diện và thực chất ở các địa phương. Theo đó, GD THPT Bắc Ninh liên tục có những con số ấn tượng trong nhiều năm học.

Học sinh Bắc Ninh đang thuyết trình về dự án tại cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp tỉnh năm 2017.

Toàn tỉnh hiện có 37 trường THPT trong đó 23 trường công lập và 14 trường THPT ngoài công lập. Nhìn chung các trường THPT công lập đang phát triển theo hướng ổn định về quy mô học sinh; các trường ngoài công lập số học sinh giảm dần do quy mô dân số ổn định.

Toàn bậc học có gần 40 nghìn học sinh, học sinh trường công lập chiếm khoảng 75% còn lại học các trường ngoài công lập, hoặc các trung tâm GD thường xuyên. Cơ sở vật chất bậc học này được đánh giá là hiện đại và đồng bộ nhất với 22/23 trường THPT công lập đạt chuẩn Quốc gia; 100% phòng học kiên cố cao tầng. Năm học 2016-2017, Trường THPT Chuyên Bắc Ninh, ngôi trường hiện đại bậc nhất toàn quốc được khánh thành và đưa vào sử dụng càng làm rạng rỡ hơn diện mạo GD THPT tỉnh Bắc Ninh.

Thống kê của Sở GD-ĐT, bậc THPT có 2.327 cán bộ quản lý, giáo viên, 100% đạt chuẩn và 20% trên chuẩn; đồng bộ về cơ cấu bộ môn và được phân bố khá hợp lý giữa các cơ sở GD, các địa bàn.

Chất lượng GD bậc học này rất đáng nói, tỷ lệ đỗ tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH, cũng như điểm bình quân các môn thi của học sinh Bắc Ninh luôn dẫn đầu hoặc trong tốp đầu toàn quốc, trong nhiều năm. Đây là minh chứng sinh động và thuyết phục nhất về chất lượng GD toàn diện, thực chất của Bắc Ninh trong bức tranh chung toàn quốc.

Tháng 3-2017, GD Bắc Ninh lại thêm một cái Nhất, đó là tỉnh đầu tiên được Bộ GD-ĐT kiểm tra công nhận hoàn thành phổ cập GD và xóa mù chữ theo các tiêu chí cao nhất của Bộ GD-ĐT.

Chương trình GD phổ thông mới của Bộ GD-ĐT chuẩn bị được áp dụng đại trà ra toàn quốc. Điểm qua mấy nét chấm phá về bức tranh GD phổ thông tổng thể của Bắc Ninh để thấy, với điều kiện sẵn có, nếu thêm sự quyết tâm của tỉnh và ngành, Bắc Ninh sẽ luôn giữ vững và phát huy tốt vị thế dẫn đầu toàn quốc về phát triển GD. Xứng đáng là vùng đất giàu truyền thống hiếu học và khoa bảng của quê hương.