Ao làng

Làng tôi xưa còn nghèo khó lắm. Nhà mái ngói thưa thớt cách nhau bởi những vườn cây, ao cá. Cảnh vườn trên ao dưới, rợp bóng cây xanh đã gắn bó với tuổi thơ biết bao thế hệ chúng tôi.

Nước ao ngày xưa trong xanh và thơ mộng. Ở đó có lũy tre xanh biêng biếc soi bóng giữa buổi trưa hè, rồi khẽ thổi ngọn nước lăn tăn khi mùa thu gọi về… Ao làng như người bạn tâm tình. Ở đó, có những đứa trẻ thường hay nô đùa, tắm ao, mò cua bắt ốc, rồi rủ nhau ngụp lặn hái sen, bẻ ngó… Tuổi thơ tôi lớn lên từ đó. 

“Ta về ta tắm ao ta; Dù trong dù đục ao nhà vẫn hơn”. Cái ao đã gắn bó với người thôn quê đến thế nên, nó đã trở thành một trong những biểu tượng của hình ảnh quê hương, tựa như mái đình, lũy tre, con đò, cây đa, giếng nước… Sau mỗi ngày lao động sớm hôm trên đồng ruộng, khi trở về được tắm rửa trên chiếc cầu ao  như quên đi những nhọc nhằn lao động.

Ở đó, cuộc sống bình dị của người dân quê tôi bắt đầu từ rất sớm. Dưới cầu ao, những người mẹ tảo tần gọi nhau í ới xếp hàng rửa rau, rồi kẽo kẹt gánh xuống chợ bán. Đó là lúc tờ mờ sáng, khi tiếng những con chim chào mào cất tiếng hót trên cành tre, tiếng xào xạc của cành lá khi cơn gió tạt về, tiếng leng keng của ông lão gõ mạn thuyền đánh cá… Nhất là những áp Tết, ao làng lại rộn rã tiếng cười. Mấy bà hì hục rửa lá dong, đãi đỗ xanh; các chị thì giặt chiếu, lau mành; những đứa trẻ thì háo hức tung tăng chạy quanh chiếc cầu ao.

Ao làng gợi cho tôi mường tượng thật nhiều điều ngẫm ngợi về nếp sống văn hóa cộng đồng một thời. Ở đó có công, có sức, có hình bóng của ông bà, cha mẹ… tảo tần sớm khuya, đưa chúng tôi tới trường. Ở đó, còn in bóng hình người mẹ bồng con với tiếng hát ầu ơ trên chiếc võng đung đua…

Bức tranh quê đẹp đẽ một thời chỉ còn là ký ức. Một thuở gắn bó với ao làng, lòng vẫn nôn nao có khi nhắc tới cảnh làng quê lắng đọng tình quê, tình người bên bờ ao.