Trí tuệ nhân tạo mở đường cho y tế thông minh

Bước tiến từ cơ sở y tế tư nhân
Là đơn vị y tế đầu tiên tại Việt Nam đầu tư hệ thống siêu âm tim tích hợp trí tuệ nhân tạo của hãng Siemens (Đức), Công ty Cổ phần Bệnh viện Quốc tế Hoàn Mỹ trở thành điểm sáng trong ứng dụng AI vào hoạt động chuyên môn. Từ cuối năm 2024, hệ thống siêu âm tim ACUSON Origin - một trong những dòng máy hiện đại nhất thế giới chính thức đi vào vận hành tại Phòng khám Đa khoa Hoàn Mỹ cơ sở thành phố Bắc Ninh.
Mỗi tháng, đơn vị này tiếp nhận 500 - 600 bệnh nhân có chỉ định siêu âm tim. Với công nghệ AI Measure tích hợp trong hệ thống máy siêu âm, bác sĩ được hỗ trợ tối đa trong quá trình thăm khám và chẩn đoán. Những tính năng nổi bật như đầu dò đơn tinh thể, siêu âm 4D trong buồng tim, tự động nhận diện mặt cắt tim, phân tích đánh dấu mô… giúp phát hiện sớm tổn thương cấu trúc và chức năng tim, kể cả khi bệnh nhân chưa có biểu hiện lâm sàng.
Nói về ưu điểm vượt trội của ứng dụng AI trong siêu âm tim, Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Thu Hường, Phòng khám Đa khoa Hoàn Mỹ cho biết: “AI giúp tiết kiệm đáng kể thời gian, nâng độ chính xác, phát hiện những tổn thương tế bào cơ tim từ rất sớm - điều mà trước đây siêu âm 2D truyền thống không làm được. Nhờ đó, chúng tôi có thể theo dõi và chỉ định điều trị sớm hơn cho bệnh nhân”.
PGS.TS Nguyễn Thị Thu Hoài, Viện trưởng Viện Tim mạch Việt Nam (Bệnh viện Bạch Mai) khẳng định: “AI không chỉ hỗ trợ bác sĩ phát hiện tổn thương sớm, mà còn cho phép đánh giá mức độ đáp ứng điều trị, tiên lượng tiến triển bệnh, từ đó đưa ra các chỉ định can thiệp chính xác hơn. Điều này đặc biệt có giá trị với những quần thể nguy cơ cao”.
Tiềm năng ứng dụng cao trong quản lý bệnh không lây nhiễm
Không chỉ dừng lại ở chuyên ngành Tim mạch, Bắc Ninh đang tiếp cận và mở rộng ứng dụng AI vào quản lý các bệnh không lây nhiễm - nhóm bệnh đang gây gánh nặng lớn cho hệ thống y tế toàn cầu. Theo thống kê, ở Việt Nam hiện có hơn 27 triệu người mắc các bệnh không lây nhiễm như tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh tim mạch, ung thư và rối loạn tâm thần, chiếm tới 80% tổng số ca tử vong. 
Tại hội thảo “Nâng cao chất lượng quản lý bệnh không lây nhiễm thông qua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số” do Sở Y tế Bắc Ninh phối hợp với Công ty TNHH AstraZeneca Việt Nam tổ chức, nhiều chuyên gia đánh giá cao vai trò của AI trong sàng lọc, chẩn đoán, điều trị và theo dõi các bệnh mạn tính. Các mô hình phân tích theo thời gian thực từ dữ liệu y tế, hệ thống trung tâm dữ liệu sức khỏe và công nghệ xử lý hình ảnh bằng AI được xem là “đòn bẩy” quan trọng để xây dựng thành công tỉnh y tế thông minh.

Chuyên gia siêu âm tim của Viện Khoa học Tim mạch Narayana Ấn Độ (người cầm micro) phân tích về hiệu quả của ứng dụng AI trong siêu âm tại Phòng khám Đa khoa Hoàn Mỹ. 

Bệnh viện Phổi tỉnh Bắc Ninh đang là đơn vị tiên phong trong ứng dụng AI vào sàng lọc, chẩn đoán ung thư phổi - một trong những bệnh lý gây tử vong hàng đầu tại Việt Nam. Với sự hỗ trợ của AstraZeneca, bệnh viện đã cài đặt phần mềm chẩn đoán sớm ung thư phổi tích hợp AI, cho phép xử lý hàng loạt hình ảnh X-quang một cách nhanh chóng và chính xác.
Bác sĩ CKII Vũ Quang Vĩnh, Giám đốc Bệnh viện Phổi tỉnh thông tin: “Chúng tôi chỉ cần chụp ảnh X-quang, dữ liệu sẽ được số hóa và xử lý bằng phần mềm AI. Máy sẽ phát hiện và cảnh báo các tổn thương nghi ngờ, giúp bác sĩ không bị bỏ sót, tiết kiệm thời gian mà vẫn bảo đảm độ chính xác”.
Chỉ sau hai tuần triển khai, hơn 200 bệnh nhân tại Bệnh viện Phổi tỉnh được sàng lọc bằng kỹ thuật này. Một số trường hợp nghi ngờ tổn thương phổi tiếp tục được chỉ định làm các xét nghiệm chuyên sâu. Đây là minh chứng rõ nét cho thấy tiềm năng của AI trong việc nâng cao hiệu quả điều trị và quản lý bệnh tại các cơ sở y tế tuyến tỉnh.
Cơ hội và thách thức
Không chỉ giúp giảm tải cho bác sĩ, nâng cao độ chính xác trong chẩn đoán và điều trị, AI còn giúp tối ưu hóa nguồn lực y tế, tiết kiệm chi phí, đưa bệnh nhân đến gần hơn với chăm sóc sức khỏe cá nhân hóa và hiện đại. AI đang mở ra một con đường rộng rãi cho việc xây dựng một nền y tế thông minh. Ở đó công nghệ, con người và chuyên môn y khoa được kết nối một cách hài hòa, hiệu quả hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, để phát huy trọn vẹn hiệu quả của công nghệ này, ngành Y tế phải đối mặt với không ít thách thức. 
Rào cản lớn nhất là vấn đề đầu tư hệ thống trang thiết bị và đào tạo nguồn nhân lực. Hai vấn đề này cần phải đi đôi với nhau bởi việc vận hành các hệ thống tích hợp AI đòi hỏi đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên phải được đào tạo bài bản, cập nhật liên tục kiến thức chuyên môn và công nghệ. Trường hợp của Phòng khám Đa khoa Hoàn Mỹ - đơn vị cử kíp bác sĩ đi đào tạo tại Singapore trước khi đưa máy vào vận hành là một điển hình cho sự chuẩn bị triển khai một cách nghiêm túc.
Bên cạnh đó, việc chia sẻ và kết nối dữ liệu y tế giữa các cơ sở cũng là yếu tố then chốt để AI có thể phát huy hiệu quả vượt ngoài quy mô một đơn vị. Điều này đòi hỏi một chiến lược bài bản về chuyển đổi số ngành Y, bao gồm cả hạ tầng công nghệ lẫn hành lang pháp lý và quản trị dữ liệu.
Những bước tiến trong việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo tại Bắc Ninh từ hệ thống y tế tư nhân như Hoàn Mỹ với các giải pháp siêu âm tim hiện đại, đến cơ sở công lập như Bệnh viện Phổi tỉnh với phần mềm hỗ trợ chẩn đoán ung thư đang cho thấy tiềm năng lớn của công nghệ trong cải thiện chất lượng khám, chữa bệnh. Mỗi mô hình triển khai đều góp phần khẳng định AI không phải là tương lai xa vời mà đã và đang hiện hữu trong từng quy trình y tế cụ thể.